औषधशास्त्र परिभाषा कोश

ताणता केंद्र

n.विषता (स्त्री.), विषावसान (न.), विषपरिणामता (स्त्री.), विषालुता (स्त्री.)

स्थानांतरण गाडी

transference number

तिहेरी रेणु-बंध

n. तिर्यक छेदन (न.)

n. टर्बाईन (न.)

n. लहान चमचा (पु.)

क्षोभप्रवाहिता गुणांक

वटिका विघटन चाचणी

v.i. कलूषण होणे

तापमान गुणांक

n.कवच (न.)

औष्णिक विश्लेषण

क्षोभप्रवाहिता गुणांक-कर्तर वेगाच्या वाढीमुळे प्रति एकक कर्तर प्रतिबल कमी होणे किंवा स्थिर कर्तर वेगाच्या कालावधीबरोबर कर्तर प्रतिबलाचा विभंजन वेग.

घनास्त्रलयी कारक

नियत मोचनी संपुटिका, नियत मोचनी कॅप्सुल-तोंडाने घ्यावयाची संपुटिका, तिच्यातून क्रियाशील औषध नियत कालावधीत विमोचित केले जाते.

n. शक्तिवर्धक (न.)

n. विषशास्त्र (न.)

स्थानांतर अभिक्रिया

n. आघात (पु.)

त्रिक बिंदु

सहयोगिता-अनेक औषधांच्या एकाचवेळी केलेल्या वापरामुळे औषधशास्त्रीय प्रतिसाद सुकर होणे.

वर्त्तित्र तबक शुष्कक

प्रभावसीमा मात्रा, प्रभावदर्शी किमान मात्रा

वटिका दोष

अंतःपदार्थाचे कलूषण

n. तपमान (न.), तापमान (न.)

ऊष्माभारमितीय विश्लेषण

औष्णिक वाहकता संसूचक

क्षोभप्रवाहिता निर्देशांक

n. थ्‍रॉम्बोप्लास्टिन (न.)

नियत विघटनी वटिका

ताणता साहाय्यकारी

विषाभ प्रतिजीव विष ऊर्णिका

स्थानांतरणशील जाति

प्रवासी अतिसार

तीन रोलर मसृणी, तीन रोलर दळणयंत्र

नलिका दळणयंत्र

वर्तित्र तबक शुष्कक

प्रभावदर्शी विभव

वटिका भंग

n.संगजिरा (पु.)

n.चिकट

थिओब्रोमा तेल

औष्णिक मृत्युकाल

क्षोभप्रवाहिता-१ विराम किंवा कर्तन यामुळे घडन येणारे सोल-जेलमधील प्रतिक्रमी समतापी बदल. २ कर्तनामुळे गेलेली सांद्रता पदार्थ स्थिरावल्यावर समतापी व तुलनात्मक-दृष्टया हळूहळू पूर्ववत होण्याची क्रिया.

n. घनास्त्रता (स्त्री.)

काल-शेष जीवित वक्र

n. ताणता (स्त्री.)

adj. १ विषाभ २ निर्विष्क

(also transport number or called Hittorf number) विद्युत वहनांक, प्रवहनांक (पु.), हिटॉर्फ अंक

गामी तरंग रेखीय त्वरक

v.t. घोटणे, खलणे, संपेषण करणे

ट्युबरक्युलीन प्रतिक्रिया

क्षुब्ध प्रवाह

थ्रोट पेंट, घसा लेप

वटिका कणिकायन

adj. अंतःक्षेप रोधी

n. त्रासयुक्त उत्सर्ग भावना (स्त्री.)

n. उपपत्ति (स्त्री.), सिद्धांत (पु.)

औष्णिक फेन

संभाव्य गर्भपात, गर्भपाताचा धोका

adj. घनास्त्री.

n. अल्कोहोली अर्क (पु.), टिंक्चर (न.)

पृष्ठीय क्रिया

क्रियाकारक-एखाद्या औषधास त्याची औषधशास्त्रीय क्रिया घडवून आणण्यास मदत करणारा औषधातील रासायनिक गट.

n. रूपांतरण (न.)

तबक शुष्कक

n. संपेषण (न.)

n. क्षय (पु.), क्षयरोग (पु.), यक्ष्मा (पु.)

क्षुब्ध मिश्रण

बंधनरेषा (स्त्री.), टाय लाईन

(also called punch press) वटिका दाबयंत्र

n.(plug) बोळा (पु.)

तन्य अनुवृत्ति

रोगनिवारक सममूल्यता

निर्जंतुकीकरणाची औष्णिक पद्धति

त्रि-कक्ष विवृत प्रतिमान

घनास्त्र निर्मिति

n. कर्णनाद (पु.)

adj. पृष्ठीय, पृष्ठ–

लेशमात्र मूलद्रव्य

पराधानी धोका

n. उपचार (पु.)

adj. त्रिसंयुजी

नलिकाकार पात्र केंद्रोत्सारक

adj. खोकल्यासंबंधी, कास

(also securely closed) घट्ट बंद (केलेला)

वटिका स्थैर्य

n. टॅनिन (न.)

n. पृष्ठताणमापी (न.)

उपचारशास्त्रीय उपयुक्तता

औष्णिक श्मश्रु फेन योजक

त्रि-प्रावस्थी सूक्ष्म-तुषारित्र

n. घनास्त्र (पु.)

ऊति आसक्ति-विशिष्ट ऊतींशी संलग्न होण्याची औषधाची क्षमता.

n. १ संस्थिति विज्ञान (न.) २ संस्थिति (स्त्री.)

अनुलक्षक तंत्र

n. पराधान (न.)

n. कंप (पु.)

प्रचलित संज्ञा

नलिकीय पुनःशोषण

विशिष्ट क्रमबदल संकल्पन

नियत मोचनी संपुटिका, नियत मोचनी कॅप्सुल

वटिका बल

पट्टकृमि संक्रमण, फीत-कृमि संक्रमण

n. १ ताण (पु.), तणाव (पु.), २ दाब (पु.)

adj. उपचारार्थ, उपचारशास्त्रीय

n. थर्मिस्टर (पु.)

adj. त्रिमार्गी

अधःझोत शुष्कक

ऊति कक्ष

n. पीळबंध (पु.)

n. श्वासनलिका (स्त्री.)

अल्पस्थायी काचबिंदु

n. कापरेपणा (पु.)

चूषिका-घशावरील स्थानीय क्रियेसाठी तोंडात ठेवून चघळावयाची औषधयुक्त चकती किंवा गोळी.

नलिकीय स्त्राव

द्विकवची अभिमिश्रणी

ऊति आसक्ति

वटिका समरूपता

लक्ष्य ग्रंथि

अपरूपजनकता-१ विरूप प्राणिनिर्मितीची लक्षणीय क्षमता. २ औषधांमुळे गर्भात निर्माण झालेले जन्मपूर्व दोष.

उपचारार्थ गर्भपात

n. तापयुग्म (न.)

प्रभावसीमा मात्रा, प्रभावदर्शी किमान मात्रा-मोजता येण्याजोगा प्रतिसाद निर्माण करणारी किमान मात्रा.

अधःझोत शुष्कक

ऊति अर्क

पीळ चाचणी

adj. श्वासनलिका-श्वसनी–,नलिका-श्वसनी–

adj. अल्पस्थायी

n. (also trichiniasis) ट्रिचिनेला संसर्ग (पु.)

पोषक संप्रेरक

adj. (bandage) नलिकाकार

n. स्फुरण (न.)

n. क्रियाकारक (पु.) cf. haptophore

वटिका वजन विचरण

निर्देशित औषधांसाठी कार्यबल

n. परिभाषा (स्त्री.)

उपचारी मात्रा

n. ऊष्मागतिकी (स्त्री.)

प्रभावदर्शी विभव-पटल विभवाच्या ज्या महत्तेला कार्यकारी विभव सुरू होतो ती पातळी.

अधःझोत शुष्कन

ऊति रोपण

पूर्ण विकलन समीकरण

n. खुपऱ्या (स्त्री.अ.व.)

संक्रमण मूलद्रव्य

ट्रायकोमोन संक्रमण

n. पारपेशिका (स्त्री)

n. तुलारीरोग (पु.)

द्वि-कक्ष-विवृत प्रतिमान

n वटिका (स्त्री.)

n. मनःशामक (न.)

वटिकारूप निवेश (पु.अ.व.)

चलसमघटक रूपे (न.अ.व.)

त्रि-द्रव पद्धति

उपचारी परिणाम

n. ऊष्माभारमिति (स्त्री.)

n. प्रभावसीमा (स्त्री.)

n. अजोवान (पु.), ओवा (पु.)

n. ऊति (स्त्री.)

n. (also toxemia) विषमता (स्त्री.)

n. व्यापार चिन्ह (न.)

असंतत प्रवाह, खंडित प्रवाह

n. त्रिशिख विकार (पु.)

द्रोणी मिश्रणी

गडगडे शुष्कक

(also Tyndall phenomenon) टिंडाल परिणाम

n. क्षोभप्रवाहिता (स्त्री.)

lozenge

n. वटिकायन (न.)

n. चलसमघटकता (स्त्री.)

त्रिकसंस्था

उपचार क्षमता

adj, तापआकार्य

थ्रोट पेंट, घसा लेप-घशाच्या श्लेष्म पटलाला लावावयाचे पातळ औषध.

उरोधिष्ठ ग्रंथिजन्य लसीकापेशी (स्त्री.अ.व.)

n. अनुमापन (न.)

विषारी मात्रा

मनःशामक-रुग्णाला शांत करणारे, त्याचे दुःखशमन करणारे, त्याला निवांत स्थितीत ठेवणारे किंवा प्रशमन करणारे औषध.

n. संक्रमणावस्था सिद्धांत

त्रिशाख चेतनी शूल, त्रिशाखा चेतार्ति

शकट शुष्कक

गडगडी मिश्रणी

Tyndall effect

n. १ पारेषणित्र (न.) २ पारेषक (पु.)

वास्तव सह्यता

नलिकाकार पात्र केंद्रोत्सारक

करमुक्त अल्कोहोल

चाचणी द्राव

उपचारशस्त्रीय असंयोज्यता

n. ऊष्मादृढ पदार्थ (पु.)

n. बिंबाणु (पु.)

n. अतिअवटुविषमयता (स्त्री.)

अनुमापनी आमापन पद्धति

विषारी परिणाम

n. १ पारछेद (पु.) २ पारछेदन (न.)

पारगम्यता (स्त्री.), पारगमनक्षमता (स्त्री.)

n. pl. ट्रायग्लिसेराइडे (न.अ.व.)

वास्तवकारणलक्षी प्रतिबंधक

अर्बुद चिन्हक

n. खंडित निर्जंतुकीकरण (न.), टिंडलीकरण (न.)

चूषिका

वास्तव आकारमान

n. लयहीन हृदक्षिप्रता (स्त्री.)

n. टॅक्सोप्लाझ्मारोग (पु.)

n. परीक्षित्र (न.)

उपचार निर्देशांक-मध्यक प्राणहारक मात्रेचे मध्यक परिणाम मात्रेशी गुणोत्तर.

adj. उष्ण अविनाशी

n. बिंबाणु अल्पता (स्त्री.)

अवटु विषमयीसीमा

प्रसाधने (न.अ.व.)

विषाक्त मस्तिष्क विकृति

adj. पारपेशिक

पारेषक-शरीरक्रियेतील बदल एका ठिकाणाहून दुसरीकडे पारेषित करणारा पदार्थ.

त्रिभुज संकरण

वास्तव सह्यता-ग्राहीमधील बदलामुळे निर्माण झालेली क्षमता. कधीकधी यालाच कार्यात्मक सह्यता म्हणतात.

n. अर्बुद (पु.), ट्युमर (पु.)

n. प्रलापक (पु.)

n. क्षिप्रप्रतिरक्षा (स्त्री.)

मोठा चमचा-अंदाजे १५ मिलिलिटर इतके परिमाण.

n. हृदक्षिप्रता (स्त्री.)

लहान चमचा-अंदाजे ५ मिलिलिटर इतके परिमाण.

अतिसंवेदना चाचणी

n. उपचारशास्त्र (न.)

सांद्रताकारक (पु.)

बिंबाणुअल्पताजन्य नीलारूणता

बंधनरेषा, टाय लाईन-द्राव्यता तपमानातील दोन प्रावस्था दर्शवणाऱ्या क्षेत्रामधून काढलेली रेषा.

ग्राह्यमर्यादा (स्त्री.)

विषाक्त उपचार गुणोत्तर

n. प्रतिलेखन (न.)

प्रतिरोपण नकार

त्रिभुज कक्षिका

वास्तव आकारमान-आंतरकरणीय व कणांतर्गत दोन्ही पैस वगळता एखाद्या पदार्थाने व्यापलेले प्रत्यक्ष आयतन/आकारमान.

सुरंग शुष्कक, भुयारी शुष्कक

मेज शुष्कक

n. अपरूपजनकता (स्त्री.)

वटिका-संपीडन किंवा साचा पद्धतीने कणिका किंवा पावडरपासून तयार केलेले औषधीय घन मात्रारूप.

स्पर्श वैशिष्ट्ये (न.अ.व.)

n. केशवाहिनीस्फीति (स्त्री.)

n.टेटॅनी (न.)

उपचारी क्रिया

n. स्थूलन (न.)

n. घनास्त्रजनन (न.)

घट्ट बंद (केलेला)-बाहेरील घन पदार्थ, द्रव पदार्थ किंवा बाष्प यांच्या संदूषणापासून संरक्षण करणाऱ्या धारकपात्रांचे हे वैशिष्टय असून त्यामुळे फुलारणे, आर्द्रविद्राव्यता किंवा बाष्पन यांमुळे होणाऱ्या बदलास प्रतिबंध होतो.

n. सह्यता (स्त्री.)

adj. विषकारी

n. पारगमन (न.)

n. आरोपण (न.), प्रतिरोपण (न.)

n. त्रिमासिक (न.)

adj. वास्तव, यथार्थ, सत्य

n. गढूळतामिति (स्त्री.)

n. मोठा चमचा (पु.)

उपचार निर्देशांक

वटिकेचे टवके उडणे

क्षिप्रप्रतिरक्षा-अल्पकाळात विकसित होणारी सह्यता.

n. अंत्यावस्था (स्त्री.)

n. टेट्रासायक्लिन (न.)

n. उपचार(पु.)

तनुस्तर वर्णलेखन

n. थ्‍रॉम्बोकायनेज (न.)

आवळले जाण्याची संवेदना, आवळल्यासारखे वाटणे

n. छेदचित्रण (न.)