भौतिकशास्त्र परिभाषा कोश

प्राथमिक विशिष्ट आयनन

मुख्य क्वांटम अंक

adj. संभाव्य, संभवनीय

n. Fuels प्रोड्यूसर वायु (पु.), इंधन वायु (पु.)

Elec. Eng. श्रेणी प्रक्षेप उपकरण

adj. १ प्रमुख २ ठळक ३ (standing out or projecting beyond a surface or line; appearing in high relief) समुन्नत

v.t. (to push ahead by imparting motion; to give motive-power to) प्रणोदन करणे

adj. प्रणोदी

n. Biol. जीवद्रव्य (न.)

adj. दूरीककल्प, अर्धदूरीक

v.i. स्पंदन होणे

n. पंप (पु.) air-pump हवापंप centrifugal pump अपकेंद्री पंप diffusion pump विसरण पंप filter pump गाळणी पंप, फिल्टर पंप force pump बलपंप lift pump उत्थापक पंप molecular pump रेणु पंप oil pump तैल पंप rotatory pump घूर्णी पंप suction pump चूषण पंप vacuum pump निर्वात पंप water pump जल पंप

adj. शुद्ध केलेला

n. पिरामिड (पु.), पिरॅमिड (पु.)

n. (pl. pair or pairs) युग्म (न.), युगुल (न.) v.t. & i. युग्मित करणे, युग्मित होणे

adj. विस्तीर्ण दृश्य—, विस्तार दृश्य—

n. पॅराशूट (न.), हवाई छत्री (स्त्री.)

adj. समचुंबकीय n. समचुंबकीय पदार्थ (पु.)

Radio, etc. अवांछित दोलन, अनिष्ट दोलन

n. १ (as, an essential portion or integral element of something) भाग (पु.), अंग (न.), अवयव (पु.) cf. segment (some but not all of a thing or number of things; something less than the whole) अंश (पु.), भाग (पु.) v.t. & i. विलग होणे, विसंध होणे

कण सिद्धांत

n. १ अभिक्रमण (न.) २ जाणे (न.) ३ पार करणे (न.) adj. १ अभिक्रामी, अभिक्रमण करणारा २ जाणारा

n. १ ठिगळ (न.) २ तुकडा (पु.), पट्टा (पु.)

n. पादपीठ (न.), (पुतळयाची वगैरे) बैठक (स्त्री.)

Nucleonics वेधी वर्षण

v.t. १ इंद्रियगोचर होणे २ –ला प्रत्यक्ष ज्ञान होणे, -ला दिसणे ३ वाटणे

n. परिपूर्णता (स्त्री.)

(a function any value of which recurs at regular intervals) आवृत्ति फल

n.नाशिवंतपणा (पु.)

adj. अनुज्ञेय

adj. वैयक्तिक, व्यक्तिगत

n. (also gasolene) पेट्रोल (न.)

n. Elec. Eng. प्रावस्था कोन (पु.)

adj. ध्वनिसंबंधी, ध्वनि—, स्वन—

प्रकाशवहनी घट

n. प्रकाश उत्तेजन (न.)

n. (a meson, commonly a π -meson, ejected from a nucleus by an impinging photon) फोटोमेसॉन (पु.)

v.t. (to make photosensitive by means of chemical or optical sensitisers; to induce as a chemical reaction by means of an intermediary substance that absorbs radiant energy) प्रकाशसंवेदी करणे

(a branch of science applying physical methods and theory to the study of chemical systems) भौतिक रसायनशास्त्र

pycnometer

adj. वर्णक—, n. वर्णकता (स्त्री.)

n. सूचिछिद्र (न.)

adj. १ धारित २ केंद्रकीलित

प्रतल ध्रुवण

adj. योजनाबध्द

(also called inelastic impact) अप्रत्यास्थ आघात

v.t. १ (as, to lacate and mark a point by means of coordinates) (बिंदु वगैरे) स्थापन करणे २ (as, to make by marking out a number of plotted points, … etc.) आलेखन करणे

खिसामापी दिवा, हातवाही दिवा, पॉकेट टॉर्च

(also Poiseuille’s law- a statement in physics regarding the relation between the volume flow along a cylindrical tube and the pressure difference between the ends) प्वॉझईचा नियम

n. ध्रुवणमिति (स्त्री.)

चुंबकाचा ध्रुव

n. (any of the crystalline forms of apolymorphous substance) बहुरूपिक (पु.) adj. (as, polymorphic) बहुरूपिक

n. हस्तवाह्यता (स्त्री.)

धनात्मक भिंग, धन भिंग, Optics धनात्मका भिंग, धन भिंग

पोस्ट ऑफिस रोध पेटी

विभव सदिश

शक्ति लाभ

adj. १ शक्तिहीन २ निष्प्रभ

adj. पुरस्सरणी

adj. १ (characterised by a definite oft. terse statement or specific meaning; devoid of anything vague or uncertain) नेमका, तंतोतंत cf. accurate अचूक correct बरोबर, अचूक exact तंतोतंत, यथातथ्य unambiguous असंदिग्ध २ परिशुद्ध

adj. पूर्वी अस्तित्वात असणारा, पूर्ववर्ती

adj. प्रारंभिक

n. १ परिरक्षण (न.) २ जतन (न.) ३ (of fruits, etc.) संस्करण (न.)

v.t.१ (to maintain near-normal atmospheric pressure in; to design to withstand pressure) दाबानुकूलित करणे २ (as, to apply pressure to) दाब देणे, -चे पीडन करणे

प्राथमिक बॅटरी, प्राथमिक बॅटरी

प्राथमिक पंक्ति, प्राथमिक स्पेक्ट्रम

n. तत्त्व (न.) cf. axiom गृहीतक law नियम postulate आधारतत्त्व theorem प्रमेय

संभाव्य त्रुटि, संभाव्य त्रुटि

n. १ पदार्थ (पु.), उत्पाद (पु.), उत्पादित वस्तु (स्त्री.) २ Math. गुणाकार (पु.) cross product फुली गुणाकार dot product टिंब गुणाकार scalar product अदिश गुणाकार, टिंब गुणाकार vector product सदिशांचा गुणाकार

n. प्रक्षेपास्त्र (न.) adj. प्रक्षेप्य

adv. १ प्रामुख्याने २ ठळकपणे ३ समुन्नतपणे

adj. (also propelllent) प्रणोदनकारी; प्रणोदी n. प्रणोदक (पु.)

v.t. & i. Mining (as, to explore an area for mineral deposits; as, to make preliminary developments and tests of a mine, ore deposits, etc. to determine its probable value) पूर्वेक्षण करणे n. Geol. (as, a place showing signs of containing mineral deposits, etc.) आपेक्षिक (न.)

n. (as, an original on which a thing is modeled; as, the first or original type or model on which anything is copied) आदिरूप (न.) cf. model

दूरीककल्प अवकाश

adj. स्पंदी

पंप सिलिंडर

n. शुद्धक (पु.)

n. (an instrument for determining the radiation from the earth’s surface in space) भूउत्तापमापी (पु.)

pair production

Optics, Photog. विस्तीर्ण दृश्य कॅमेरा, विस्तीर्ण दृश्य रूपित्र

n. विरोधाभास (पु.)

समचुंबकीय संस्पंदन

adj. (relating to or being the space in the immediate neighbourhood of the optical axis of a lens or mirror) उपाक्षीय n. photog. उपाक्ष (पु.)

adj. आंशिक

Acous कण वेग

v.t. (to make passive or inactive) क्रियाशून्य बनवणे, क्रियाशून्य करणे

n. पथ (पु.), मार्ग (पु.) (as in: path of a ray किरणाचा मार्ग)

n. Nucleonics p- इलेक्ट्रॉन (पु.)

n. १ वेधन (न.) २ अंतर्भेदन (न.)

n. शेकडेवारी (स्त्री.), टक्केवारी (स्त्री.)

adv. पूर्णपणे, परिपूर्णतेने

Chem. (as, a law in chemistry that the physical and chemical properties of the elements are periodic functions of their atomic numbers…..etc.) आवृत्ति नियम

adj. १ नाशिवंत २ (of fruits, etc.) नासणारा

v.t. & i. १ (as, to allow; tolerate) अनुज्ञेय असणे, अनुज्ञेय होणे २ होऊ देणे

(a term applied in various sciences, to a systematic error due, as shown by analysis of a long series of similar observations, to an observer’s individual peculiarity) व्यक्तिविशिष्ट त्रुटी

n. Chem. पेट्रोलिअम (न.)

adj. प्रावस्था वैधर्म्य— (as in : phase –contrast microscope प्रावस्था वैधर्म्य सूक्ष्मदर्शी)

Elec. Comm. स्वन चक्र

n. photoelectronics प्रकाशवाहकता (स्त्री.)

n. फोटोफिल्म (स्त्री.)

n. Light (as, an instrument for comparing the luminous intensities of two sources of light) अनुदीप्तिमापी (पु.)

adj. प्रकाशसंवेदित, प्रकाशसंवेदीकृत

भौतिक अनवलंबित्व

n. चित्रलेख (पु.)

n. १ (as, a quantity of things heaped together or laid one on top of the other) चिति (स्त्री.) २ (a battery, etc. made up similarly) चिति (स्त्री.) ३ (as, a nuclear reactor) न्यूक्लीय क्रियाधानी (स्त्री.)

सूचिछिद्र कॅमेरा, सूचिछिद्र रूपित्र, सूचिछिद्र कॅमेरा, सूचिछिद्र रूपित्र

n. १ स्थल (न.), स्थान (न.) (as in: decimal place दशांश स्थान) २ ठिकाण (न.)

समतल पृष्ठ

n.नियोजन (न.)

आकार्यता विकार

adj. १ बिंदुस्थापित २ आलेखित

n. १ बिंदु (पु.) २ अंक (पु.) ३ (as, a definite measurable position in some kind of scale; mark on a scale) –अंक (पु.) (as in : melting-point द्रवणांक) ४ चिन्ह (न.) (as in : decimal point दशांश चिन्ह) ५ (a sharp end, tip) टोक (न.) ६ ठिकाण (न.) v.t. (to show the position or direction of – usu. with to or at) दर्शवणे

n. १ विष (न.) २ (as, any substance that inhibits the activity of another substance or the course of reaction or process, as catalytic action, fluorescence, thermionic emission, nuclear fission) विषाक्तक (पु.) v.t. १ विषाक्तन करणे २ (to administer poison to) विषप्रयोग करणे

n. ध्रुवणीयता(स्त्री.)

खगोल ध्रुव

adj. बहुरूपिक

adj. (that can be carried about; not fixed) हातवाही

(also called convergent lens system) धन भिंग संहति

n. आधारतत्व (न.) cf. principle v.t. (to demand, put forward, take for granted, as a necessary fact, as a basis of reasoning) आधारतत्त्व म्हणून मांडणे, आधारतत्व म्हणून मानणे

Nucleonics विभव कूप

शक्ति गलन

n. १ विद्युत संयंत्र (न.), वीज संयंत्र (न.) २ शक्ति संयंत्र (न.) ३ (as, a powerhouse) विद्युतगृह (न.), वीजघर (न.)

n. (as, a moving forward; as, a comparatively slow gyration of the rotation axis of a spinning body about another line intersecting it) पुरस्सरण (न.)

adv. नेमकेपणाने, तंतोतंतपणे

v.t. पूर्वरचना करणे

n. १ तयारी (स्त्री.) २ (usu. pl.) सिद्धता (स्त्री.) ३ (a substance esp. prepared as medicine, food, etc.) पदार्थ (पु.)

adj. परिरक्षण, परिरक्षणात्मक n. (as, chemical substances for preserving perishable food-stuffs) परिरक्षक (न.), परिरक्षक (पदार्थ, रसायने वगैरे)

adj. १ दाबानुकूलित २ दाब दिलेला, पीडित

primary rainbow

प्राथमिक प्रतिबल, प्राथमिक प्रतिबल

आर्किमिडिजचे तत्त्व

n. १ सूक्ष्म तपासणी (स्त्री.) २ (as, an instrument) शोधनी (स्त्री.) ३ Electronics, etc. शोधाग्र (न.) ४ (as, a device such as rocket, artificial satellite used to penetrate into or scan an otherwise inaccessible area as of space) शोधयान (न.), शोधसाधन (न.) v.t. १ सूक्ष्म तपासणी करणे २ शोध घेणे

n. उत्पादन (न.), निर्मिति (स्त्री.)

adj. प्रक्षेपी

v.t. (as, to increase the activity of; to accelerate as a reaction) प्रचालन करणे, वाढवणे

n. (also propellor) १ प्रणोदक (पु.) २ प्रणोदन पंखा (पु.)

n. Mining पूर्वेक्षण (न.)

n. Math., Geom. कोनमापक (पु.)

दूरीककल्पक्षम अवकाश

Elec. Eng. स्पंदी धारा

n. पंपन (न.)

v.t. शुद्ध करणे

n. Meteor. (an instrument for measuring the sun’s total radiant energy) सौरतापमापी (पु.)

युग्म उत्सर्जन

विस्तार ग्राही

adj. विरोधाभासात्मक

समचुंबकीय प्रभाव्यता

उपाक्षीय किरण

आंशिक विसरण

कणीय प्रसर

n. क्रियाशून्यन करणे (न.)

n. १ (as, an artistic or mechanical design or form; as, a specimen offered as a sample of a whole; something serving as a model) प्रतिरूप (न.) cf. model २ (something designed or used as a model for making things) आकृतिबंध (पु.)

n. गोळी (स्त्री.), गुलिका (स्त्री.), छर्रा (पु.)

adj. वेधनशील, वेधी

n. १ इंद्रियगम्यता (स्त्री.)२ गोचरता (स्त्री.)

perfection

आवर्ती कमाल मर्यादा (स्त्री.अ.व)

adj. नष्ट होणारा

adj. अनुज्ञात

व्यक्तिगत त्रुटि, व्यक्तिगत त्रुटि

n. १ (as, a particular stage in recurring sequence of movements or changes) प्रावस्था (स्त्री.) २ Elec. Eng. (as, one of the windings or circuits of a piece of polyphase electrical apparatus or system) प्रावस्था (स्त्री.) ३ Astron. (as, of the moon) कला (स्त्री.)

प्रावस्था वैधर्म्य सूक्ष्मदर्शन

n. (an instrument for making photographic records of sound waves in air) फोनोडाईक (न.)

n. (as, the disintegration of the nucleus of an atom produced by absorption of radiant energy) प्रकाश विघटन (न.)

n. प्रकाशचित्र (न.) v.t. & i. प्रकाशचित्र काढणे

adj. अनुदीप्तिमितीय

n. प्रकाशसंवेदक (पु.)

भौतिक प्रकाशिकी, Light(as, a branch of optics that deals with nature of light and its wave properties) भौतिक प्रकाशिकी cf. geometrical optics भूमितीय प्रकाशिकी

n. चित्रलिपि (स्त्री.)

n. रास (स्त्री.), चिति (स्त्री.) २ Nucl. Phys.अतिव्यापन (न.)

n. (π-meson) पाईऑन (पु.) (π -मेसॉन)

adj. स्थित

समतल तरंग

adj. (flat on one side and concave on the other) समतल अंतर्वक्र

n. Chem. आकार्यता सहायक (पु.)

n. आलेखन करणे (न.)

बिंदु गट

adj. १ विषाक्त २ विषप्रयोग झालेला

adj. ध्रुवणीय

ध्रुवतारा (पु.)

n. (as, the property of crystallising in two or more forms with distinct structures) बहुरूपता (स्त्री.) cf. allotropy or allotropism अपरूपता dimorphism द्विरूपता

n. १भाग (पु.) cf. segment २ खंड (पु.)

धन ध्रुव

n. पात्र (न.), भांडे (न.)

n. Elec. Eng. (as, an instrument used for measurement or comparison of small potential differences or electromotive forces) विभवमापी (पु.)

Elec. Comm. शक्ति पातळी

Nucleonics प्रो-प्रो विकिरण, p-p विकिरण (प्रोटॉन-प्रोटॉन विकिरण)

(also axis of precession) पुरस्सरण अक्ष

n. १ नेमकेपणा (पु.), तंतोतंतपणा (पु.) २ परिशुद्धता (स्त्री.)

adj. पूर्वरचित

v.t. १ तयार करणे, बनवणे २ तयारी करणे, सिद्धता करणे

v.t. १ परिरक्षण करणे २ जतन करणे ३ (to pickle, season, or otherwise treat for keeping) संस्करण करणे, टिकवणे, मुरवणे n. परिरक्षित वस्तु (स्त्री.)

v.t. & i. १ गृहीत धरून चालणे २ धारणा असणे

प्राथमिक घट, Elec. प्राथमिक घट

Elec. Eng. प्राथमिक कुंडलन

लघुतम क्रिया तत्त्व

n. १ शोध घेणे (न.) २ (as, sounding) परिज्ञापन (न.)

adj. उत्पादक

प्रक्षेपी भिंग, प्रक्षेपी भिंग

adj. प्रचालित

adj. १ उचित २ युक्त ३ योग्य

पूर्वेक्षण प्रतिध्वनि

v.t. & i. पुढे येणे, बाहेर येणे

n. आभासी रेणु (पु.)

n. स्पंदन (न.)

पंपसंच (पु.)

n. शुद्धता (स्त्री.)

(in comb- fire, heat) उत्ताप-

pair production

n. १ Elec. Eng. (as, a sliding type of current-collecting device used on traction systems employing an overhead contact wire) पंजा (पु.), पॅन्टोग्राफ (पु.) २ (as, an instrument for copying plan, etc.) प्रत्यालेखन यंत्र (न.) प्रत्यालेखी (पु.)

पॅरॅफिन मेण

समचुंबकत्व, n. समचुंबकत्व (न.)

adv. उपाक्षीय दृष्ट्या

आंशिक विघटन स्थिरांक

adj. विशिष्ट, विशेष

n. क्रियाशून्यन (न.)

आकृतिबंध क्रमवीक्षण

n. १ (as, of rays of light or other radiation) शलाका (स्त्री.) २ पेन्सिल (स्त्री.), लेखणी (स्त्री.) ३ Math. (as of lines, etc.) रेखावृंद (पु.)

(also pent—) (in comb. — five; containing five) पंच- cf. mon—

adj. १ इंद्रियगम्य २ गोचर, दिसणारा

v.t. वेजणे, छिद्रे पाडणे

आवर्ती किमान मर्यादा (स्त्री.अ.व)

adj. (taking place between the solid phases and the still unsolidified portions of the liquid melt)परिक्रांतिक

Nucleonics अनुज्ञात कक्षा

n. Chem. परिशोषण (न.) cf. sorption

Elec. Eng. प्रावस्था रूपांतरित्र

adj. प्रावस्थाबद्ध

n. फोनोग्राफ (पु.), ध्वनिलेखी (पु.)

adj. प्रकाश प्रत्यास्थ

प्रकाशचित्र स्थिरक

अनुदीप्तिमितीय घनता

adj. (sensitive chemically, electrically, or otherwise to the action of radiant energy as light) प्रकाशसंवेदी

(a rigid body so mounted on a horizontal axis through its centre of suspension that when the body is displaced it vibrated freely about its position of equilibrium–as, distinguished from simple pendulum) भौतिक दोलक, स्थूल दोलक

adj. चित्रमय

n. स्तंभ (पु.), खांब (पु.)

n. आद्यप्रवर्तक (पु.)

adj. सरळ, सपाट n. (an extensive open field) मैदान (न.), माळ (पु.)

समतल तरंगमुख, समतल तरंगमुख

adj. (flat on one side and convex on the other) समतल बहिर्वक्र

n. आकार्यता (स्त्री.) cf. pliability

छेडलेला तंतु, छेडलेली तार

बिंदुरूप प्रतिमा

n. १ (as, of a reactor, etc.) विषाक्तन (न.) २ विषप्रयोग (पु.)

n (the action or process of polarising or the state of being polarised) ध्रुवण (न.) electrical polarisation विद्युत ध्रुवण magnetic polarisation चुंबकीय ध्रुवण optical plarisation प्रकाशीय ध्रुवण

ध्रुव सामर्थ्य

adj. (as, crystallising with two or more different structures) बहुरूप—

n. १ (as, the location of a particle, etc.) स्थान (न.) २ (as, condition, situation, circumstance) स्थिति (स्त्री.)

(also canal rays) (a stream of positively-charged ions moving towards the cathode in a discharge tube)धन किरण (पु.अ.व.), नलिका किरण (पु.अ.व.), कॅनॉल किरण (पु.अ.व.)

adj. पिण्यास योग्य, पेय

adj. विभवमितीय

(also power-transmission line) विद्युत पारेषण मार्ग

adj. व्यवहार्य

पुरस्सरण परिणाम

यथार्थमापी उपकरण

v.t. (as, to value more highly; to show preference for) अधिमानणे, अधिक पसंत करणे

adj. १ तयार केलेला, बनवलेला २ सिद्धता केलेला

adj. १ परिरक्षित २ जतन करून ठेवलेला ३ संस्कारित

n. धारणा (स्त्री.)

Elec. प्राथमिक परिपथ

adj. १ मुख्य, प्रधान २ Math. (of, relating to, or constituting prime number) अविभाज्य

least-energy principle

n.१ (as, a question propounded for solution) प्रश्न (पु.) २ (as, a matter difficult of settlement or solution) समस्या (स्त्री.) ३ Math. उदाहरण (न.)

n. १ पार्श्वचित्र (न.) (as in : vibrational profile कंपनिक पार्श्वचित्र) २ (as, outline) रूपरेखा (स्त्री.)

n. Cinema, Geog., Light, Math., Nucleonics, etc. १ प्रक्षेप (पु.) २ (as, a process) प्रक्षेपण (न.)

n. Chem., etc. वर्धक (पु.)

adv. योग्य रीतीने, यथोचित

v.t. संरक्षण करणे

n. बहिःक्षेपण (न.)

adj. अदिशकल्प

adj. स्पंदमान

n. छिद्रक (पु.), पंच (पु.) v.t. (pierce metal, leather, etc. as or with a punch) पंच करणे, पंचने छिद्र पाडणे, छिद्र पाडणे

adj. बैंगणी, नीललोहित n. बैंगणी रंग (पु.), नीललोहित रंग (पु.)

adj. उत्तापविद्युत-

(symbol for rho) रो (सं. P किंवा ⍴)

tongs

n. कागद (पु.)

n. Nucleonics परा हायड्रोजन (पु.)

n. १ Math. (generally, a line or figure that serves to determine a point, line, figure or quantity in a class of such things) प्राचल (न.) २ Elec. Comm., Elec. Eng. (as, a derived constant of a transmission circuit or network, which is more convenient for expressing performance or for use in calculations) प्राचल (न.) परामूल्य (न.) ३ Crystal. (as, the relative intercept made by a plane on a crystallographic axis, the ratio of the intercepts determining the position of the plane) प्राचल (न.)

n. चर्मपत्र (न.), पार्चमेंट (न.)

आंशिक विघटन स्थिरांक

Math. विशेष संकलक

n. Met क्रियाशून्यक (पु.)

n. बंधकाम (न.)

किरण शलाका

n. (as, a group five; a pentavalent element, atom or radical) पंचक (पु.)

n. १ प्रत्यक्ष ज्ञान (न.) २ बोध (पु.)

adj. वेजलेला, वेजित, वेज पाडलेला, छिद्रे पाडलेला, छिद्रित

आवर्ती गति

परिक्रांतिक रूपांतरण

n. (also called dielectric constant) Diel., Elec. Eng., Magn., etc. पराविद्युतांक(पु.)

n. १ (as, a technique of representing on a plane or curved surface the space relationships of natural objects as they appear to the eye) यथार्थदर्शन (न.), त्रिमितिदर्शन (न.) २ Optics (as, an optical glass or any of various optical devices that show objects in the right position) यथार्थदर्शी (पु.)

प्रावस्था आकृति

phase microscope

n. (an instrument for measuring the intensity of sound or the frequency of its vibration) स्वनमापी (पु.)

n. Eng. (the technique of determining the stress distribution in bodies under complex systems of loading by passing polarised light through a nitro-cellulose model) प्रकाश प्रत्यास्थता (स्त्री.)

adj. प्रकाशचित्रीय, प्रकाशचित्रण

n. १ (as, a branch of science that deals with measuring the intensity-of light) अनुदीप्तिमिति (स्त्री.) २ (as, the practice of using a photometer) अनुदीप्तिमापी योजना (न.)

n. प्रकाशसंवेदिता (स्त्री.) प्रकाश संवेदनशीलता (स्त्री.).

भौतिक प्रक्रिया

n. १ चित्र (न.) २ Fig. चित्रण (न.) v.t. १ चित्र काढणे २ Fig. चित्रण करणे

adj. (serving on a small scale as a guiding or tracing device, an activating or auxiliary unit of a full-scale contrivance) पथदर्शी (as in: pilot lamp पथदर्शी दीप) n. पथदर्शक (पु.) २(of an aeroplane) वैमानिक (पु.), पायलट (पु.)

आद्यकार्य (न.)

n. १ .योजना (स्त्री.) २ नकाशा (पु.), आराखडा (पु.) v.t. १ योजना आखणे २ नकाशा तयार करणे

adj. प्रतल ध्रुवित

n. (apparatus, fixtures, machinery, etc. used as in a industrial proess) संयंत्र (न.)

n. १ पट्टिका (स्त्री.) २ Thermionics (as, U. S. name for anode in valve) ॲनोड (पु.) v.t. विलेपित करणे, मुलामा देणे

n. निग (पु.) (नि = inside; downwards; ग=गच्छति = to go) प्लग (पु.), गुडदी (स्त्री.)

बिंदुरूप पदार्थ

adj. विषारी, विषाक्त

ध्रुवण त्रुटी

v.t. & i. उजाळा देणे, चकाकी देणे, पॅालिश करणे n. उजाळा (पु.), चकाकी (स्त्री.), पॉलिश (न.)

n. Math. बहुपद (न.) adj. बहुपदी

स्थान सदिश, स्थान सदिश

धन अग्र

n. १ (any of various functions from which the intensity or the velocity at any point in a field may be calculated) विभव (पु.)२ (specif. as, electrie potential) विभव (पु.) adj.विभव- accelerating potential त्वरणी विभव contact potential संपर्क विभव gravitational potential गुरुत्वीय विभव retarded potential मंदित विभव

n. (the measurement of electromotive forces by means of a potentiometer) विभवमिति (स्त्री.)

शक्ति हानि

adj. १ प्रायोगिक, प्रयोगजन्य २ व्यावहारिक ३ प्रात्यक्षिक n. (a practical examination) प्रात्यक्षिक (न.)

Astron. विषुव पुरस्सरण

(also called antechamber) Eng. पूर्वदहन कक्ष

n. अधिमान (न.)

v.t. पूर्वनियोजित करणे, अगोदर आखणी करणे

n. Eng. दाबयंत्र (न.) (as in : hydraulic press द्रविक दाबयंत्र) v.t. & i. दाबणे (is pressed upwards वर ढकलले जाते, वर लोटले जाते)

v.t. पूर्वकल्पना करणे

Elec. Eng. प्राथमिक कुंडल

प्रधान रेखावृत्त, प्रधान याम्योत्तर

least – time principle

adj. प्रश्नात्मक

n. (as, a plan for the programming of a digital computer; a sequence of coded instructions for a digital computer) प्रायोजना (स्त्री.) v.t. (as, to work out a sequence of operations to be performed as by an electronic computer, an accounting machine, etc.) प्रायोजन करणे

Light प्रक्षेपी दीप

n. (as, a slender, pointed or projecting parts) शूल (पु.)

n. गुणधर्म (पु.) cf. quality

adj. संरक्षित

n. उंचवटा (पु.), फुगवटा (पु.), प्रोद्‌वर्ध (पु.)

n. Min. आभासी सममिति (स्त्री.)

n. Radio. Etc. (as, a regularly recurrent wave; as, a transient variation of electrical current, voltage, etc; as, an electromagnetic wave or modulation) स्पंद (पु.)

n. Anat. (of an eye) बाहुली (स्त्री.)

n. १ प्रयोजन (न.) २ हेतु (पु.)

n. उत्तापविद्युत (स्त्री.)

(also PD) (short for potential difference) वि. अ. (विभवांतर)

(also pair creation or pair formation) Electronics (as, the production of an electron and positron when a photon is absorbed by a high electric field. i.e. the field near the nucleus) युग्म निर्माण

n. Math. (as, equal value) सममूल्य (न.)

adj. पराशयी, परासरी (as in: parallactic angle Astron. पराशयी कोन, परासरी कोन)

adj. (also parametric) १ (of, relating to, or in terms of a parameter) प्राचलिक २ Elec. Eng. प्राचलिक, परामूल्य—

चमपत्र पटल, पार्चमेंट पटल

आंशिक दाब

n. १ (as, something particular) विशेषता (स्त्री.) २ Nucleonics कणत्व (न.)

adj. (not active or operating; not moving; of, relating to, or characterised by a state of chemical inactivity) क्रियाशून्य

n. बंधशाळा (स्त्री.)

n. (also pendent) लोलक (पु.), प्रलंब (पु.)

n. Math. पंचकोन (पु.), पंचभुज (पु.)

v.t. & i. झरणे, झिरपणे, पाझरणे

n. वेजण (न.), छिद्रण (न.)

Chem. (as, an arrangement of chemical elements based on the periodic law) आवर्त सारणी

n.कायमपणा (पु.) २ टिकाऊपणा (पु.)

n. (the act or process of changing the lineal order of a set of objects arranged in a group) क्रमचयन (न.)

v.i. –शी संबंधित असणे

(also-called phase dis-placement) Elec. Eng., etc. (the difference between the phase-angles of two harmon-ically varying quantities) प्रावस्थांतर (न.)

adj. १ प्रावस्थाहीन २ कलारहित

n. (one of the quanta into which compression-wave energy is assumed to be divided and which like photons are supposed to have individual identity and mean free path) फोनॉन (पु.)

adj. प्रकाशविद्युत—

कॅमेरा, रूपित्र

n. (a photograph of a magnified image of a small object) सूक्ष्मदर्शी चित्र (न.) (सूक्ष्मदर्शी प्रकाशचित्र)

n. Astron (as, the name given to the visible surface of the sun on which sunspots and other physical markings appear) प्रकाश आवरण (न.), तेजावरण (न.)

भौतिक गुणधर्म

n. खंड (पु.), तुकडा (पु.)

पथदर्शी संयंत्र

n. नळ (पु.), नळी (स्त्री.), नलिका (स्त्री.)

adj. (of or relating to a plane; lying in one plane) प्रतलीय

प्रतल ध्रुवित प्रकाश

n. Thermionics (as, an assembly of ions, electrons, neutral atoms and molecules in which the motion of the particles is dominated by electromagnetic interactions; as, a region in a gaseous discharge where there is no resultant charge, the number of positive ions and negative ions being equal, in addition to unionised molecules) प्लाझ्मा (पु.), आयनायु (पु.)

anode current

प्लग की

प्रयुक्ति बिंदु

(after Simeon D. Poisson, Fr. mathematician and statistician) प्वॉसोन वितरण

घट ध्रुवण

v.t. प्रदूषित करणे

adj. Elec. Eng. (having or producing two or more phases) बहुप्रावस्थिक

adj. १ Elec. धन २ धन (+), धनात्मक ३ Photog. सम— n. Photog. समचित्र (न.)

(a valence state of an atom in which the valence number is positive) धन संयुजा

(a region in which particles, as alpha particles, thermions, or photoelectrons are decelerated or stopped by a repulsive force) विभव प्राचीर

n. (pl. pound or pounds) (as, any of various units of mass and weight)पौंड (पु.)

(as, of an eye) समायोजन शक्ति

व्यावहारिक उपयोजन

adj. (of or relating to precession) पुरस्सरण-, पुरस्सरणात्मक (as in : precessional movement १ पुरस्सरणात्मक गतिमानता २ पुरस्सरणात्मक हालचाल)

adj. पूर्वशीतित

adj. अधिमान्य

adj. पूर्वनियोजित

n. (as, a type of stress characterised by its uniformity in all directions) दाब (पु.) cf. stress

n. पूर्वकल्पना (स्त्री.)

(these are, for pigments, red, yellow and blue from which all other colours can be obtained by mixing two or more) प्राथमिक वर्ण (पु. अ. व.)

Eng. मूल चालक (मूल गतिचालक)

व्युत्क्रमणीयतेचे तत्त्व

adj. १ प्रक्रियात्मक २ कार्यप्रणालीच्या स्वरूपाचा

n. (of computers, etc.) प्रायोजन (न.)

प्रक्षेपण प्रक्रिया

n. १ (as, an evidence sufficing or helping to establish a fact) प्रमाण (न.) २ Math.(as, a mathematical process that establishes the validity of a theorem or a statement. … ..etc.) सिध्दता (स्त्री.), सिद्धि (स्त्री.) adj. (used in proving or testing; esp. in alcoholometry- of tried strength) प्रमाणित

n. १ Math. (as, equality of two ratios) समानुपात (पु.) २ (as, the relation of one part to another or to the whole with respect to magnitude, quantity……etc.; as, relative size) प्रमाण (न.)

n. संरक्षण (न.)

v.t. & i. सिद्ध करणे, सिद्ध होणे

n. (also called axial vector) सदिशकल्प (पु.) adj. सदिशकल्प

स्पंद कंप

adj. १ शुद्ध cf. fine २ (as, unmixed with another thing) शुद्ध, निर्भेळ ३ (as, opposed to ‘applied’) केवल (as in : pure mathematics केवल गणितशास्त्र)

adj. १ प्रयोजनपूर्वक २ हेतुपूर्वक

thermomagnetic

v.t. १ बांधणे २ आवेष्टित करणे n. (as, a fabric bag in which a parachute is packed) हवाई छत्री पिशवी (स्त्री.), पंराशूट पिशवी (स्त्री.)

युग्मीय पंक्तिमापी, युग्मीय स्पेक्ट्रोमीटर

(in comb.) १ Chem., etc. परा—, २ सम—

n. Astron., etc. (generally, the apparent change in the position of an object seen against a more distant background when the viewpoint is changed) पराशय (पु.), परासर (पु.)

प्राचलिक प्रतल

n. (as, the source or material from which something is derived) मूल (पदार्थ, वस्तू वगैरे), जनक (पदार्थ, वस्तू वगैरे)

adv. अंशत:

adj. (as, existing in the form of minute separate particles; of or relating to distinct particles) कणीय

Elec. Eng.क्रियाशून्य इलेक्ट्रोड

(also Pauli principle) Nucleonics (after Wolfgang Pauli, Swiss physicist— a principle that no two electrons in an atom or molecule can exist simultaneously in states defined by the same set of quantum numbers—also called exclusion principle) पॉली अपवर्जन तत्त्व (अपवर्जन तत्त्व)

adj. (also pendant) पुढे आलेला, लोंबता

adj. पंचकोनी, पंचभुजी

adj. झरणारा, झिरपणारा, पाझरणारा

n. वेजक (पु.), छिद्रक (पु.)

आवृत्ति काल

adj. १ कायम २ टिकाऊ

v.t. (to change the order or arrangement of, esp. to arrange objects in series in all possible ways in which they can be arranged) क्रमचयन करणे

v.t. प्रक्षुब्ध करणे, प्रक्षोभित करणे

(also called phase difference) Elec. Eng., etc. प्रावस्था विस्थापन

Elec. Eng. प्रावस्था-सारी दिष्टकारी

n. Chem. (as, luminescence that is perceptible with characteristic rate of decay after the exciting, Couse ceases to act) स्फुरदीप्ति (स्त्री.) cf. brightness

प्रकाशविद्युत क्रिया

n. कॅमेरा (पु.), रूपित्र (न.)

n. (as, the production of normal negatives and prints of objects of microscopic dimensions) सूक्ष्मदर्शी चित्रण (न.) (सूक्ष्मदर्शी प्रकाशचित्रण)

adj. प्रकाश आवरणी, तेजावरणी

भौतिक राशी (स्त्री.अ.व.)

adv. खंडतः

पथदर्शी वाचनांक

n. नळमार्ग (पु.)

Plank’s constant

प्रतल ध्रुवित तरंग

प्लाझ्मा जेट, आयनायु फवारा

anode input power

निग रोध पेटी, प्लग रोध पेटी

स्पर्शबिंदु (पु.)

प्वॉसोन समीकरण

प्रारित ऊर्जेचे ध्रुवण

adj. प्रदूषित

बहुप्रावस्थिक वॉटमापी

Elec. धन प्रभार

१ धन भार २ धनात्मक वजन

(short P.D. or PD) Elec. (the difference in electric potential between two points that represents the work involved or the energy released in the transfer of a unit quantity of electricity from one point to the other) विभवांतर (न.)(वि.अ.)

n. Mech. (as, the unit of force in the fps system) पौंडल (न.)

भिंग शक्ति

१ प्रात्यक्षिक परीक्षा २ प्रायोगिक परीक्षा

पुरस्सरण कोन

adj. स्फटनपूर्व

अधिमान्य पुनः- संयोजन

n. १ प्राबल्य (न.) २ बाहुल्य (न.)

दाब विसरण

v.i. १ अभिभावी होणे २ चालू असणे, प्रबळ होणे, प्राधान्य पावणे

प्राथमिक विश्वकिरण (पु. अ. व.)

Math. (a number not divisible by any integer greater than one except its own absolute value) अविभाज्य संख्या

superposition principle

कार्यपद्धति, कार्यप्रणाली, n. कार्यपद्धति (स्त्री.), कार्यप्रणाली (स्त्री.) cf. method

n. १ प्रगति (स्त्री.) २ क्रमाक्रमाने सुधारणा (स्त्री.) v.i. प्रगती करणे, पुढे जाणे

adj. प्रक्षेपीय, प्रक्षेपी

n.Elec. (as, a conductor fixed on an insulating handle and used in measuring electrification) परीक्षापत्र (न.)

proportionate

adj. संरक्षक

adj. सिद्ध केलेला, सिद्ध झालेला, सिद्ध

n. (symbol ψ orΦ) साय (पु.) (सं. ψ किंवाΦ)

adj. स्पंदित

शुद्ध वर्ण