औषधशास्त्र परिभाषा कोश

उत्परिवर्ती परिणाम

परिरक्षक मात्रा-यापूर्वीच साध्य झालेली उपचारकारी संहति टिकवून ठेवण्यासाठी दिलेली मात्रा.

n. माल्ट (न.)

v.t. अनुरूप असणे

n. मध्यक (पु.)

महापेशी पांडुरोग

n. (human menopausal gonadotropin) रजोनिवृत्ति जननग्रंथिपोषी संप्ररेक (पु.)

चयापचय प्रक्रियामार्ग

n. रूपपरिवर्तन (न.), रूपांतरण (न.)

n. सूक्ष्मजीव (पु.)

n. सूक्ष्मवनस्पतिजात (पु.)

मूत्राशय-उत्सर्निका मूत्रण चित्रण

किमान-प्रभावी संहति

adj. सूत्री विभाजनी

n. अर्ध (पु.), अंश (पु.), भाग (पु.)

रेणु विसरण

v.i. पुसणे

चल संस्तर शुष्कक

बहु-मात्रा (स्त्री.)

गंभीर स्नायुदुर्बलता

रेणु-बंध (पु.)

(in comb.) बृहत्–

निर्जंतुकता वतन

n. उन्माद (पु.)

adj. मिळता जुळता, बरोबरीचा

मध्यस्थ विमोचन संघमक

महापेशी पांडुरोग

आर्तव चक्र, ऋतु चक्र

चयापचय प्रक्रियामार्ग-चयापचयकाच्या चयापचयामधील निरनिराळ्या रासायनिक अवस्था.

n. मध्यावस्था (स्त्री.)

सूक्ष्मजीवी संदूषण

n. सूक्ष्मयुग्मकपेशी (स्त्री.)

मध्यरेखी छेद

(abbr. MED) किमान प्रभावी मात्रा (किप्रमा)

द्विदली झडप संकोच

आर्द्र उष्णता, आर्द्र ऊष्मा

रेणु अपस्करण

n. रुग्णत्व (न.), विकृति (स्त्री.)

चल संस्तर शुष्कक

बहुपरिणामी बाष्पन

n. स्नायुदुर्बलता (स्त्री.)

n. बृहतयुग्मक पेशी (स्त्री.)

(in comb.) अप–, फु–

उन्मादी-अवसादी मनोदुर्दशा

द्रव्यनिघंटु, मटेरिया मेडिका-औषधांची उत्पत्ती, वर्णन व सिद्धी यांच्याशी संबंधित औषधशास्त्र शाखेची जुनी संज्ञा.

वैद्यकीय गर्भसमापन अधिनियम, १९७१

n. अर्धसूत्री विभाजन (न.)

आर्तव (पु.), ऋतुस्त्राव (पु.)

चयापचयी पुनस्सक्रियण

n. मितस्थायित्व (न.)

सूक्ष्मजीवी प्रतिरोध

सूक्ष्म व्रण चाचणी

n. अर्धशिशी (स्त्री.)

किमान निरोधी संहति-सूक्ष्मजीवांची वाढ रोधणारी औषधाची किमान मात्रा. (ही मायक्रोग्रॅमस् प्रति मिलिलिटर अशी दर्शविण्यात येते.)

v.t.& i. मिश्रण करणे, मिसळणे

आर्द्रतामापी तुला

रेणु अपवर्जन

adj. गोवरसदृश

n. श्लेष्मक (न.), म्युसिलेज (न.)

(w/o/w/ type emulsions) बहुप्रवास्थी पायते (न.अ.व.)

n. अस्थिमज्जा अर्बुद (पु.)

n. मॅक्रोग्लोब्युलिन रक्तता (स्त्री.)

अपशोषण विकार

n. आविष्कार (पु.)

पोक्तवयी मधुमेह

(also medicated disc) औषधयुक्त शंकु

adj. अर्धसूत्री विभाजनी

निष्कर्षी द्रावक-मूळ स्वरूपातील औषधाच्या निष्कर्षणासाठी वापरण्यात येणारे द्रावक.

चयापचयी मुडदूस

n. १ रोग स्थलांतर (न.) २ विक्षेप (पु.)

सूक्ष्मजीवी नाशन

adj. सूक्ष्मकणिका–

सौम्य रजन प्रथिन

किमान मानक

मिश्र पायसकारी पद्धति

मोलल संहति

रेणु परिवर्तन

n. मॉर्फिन (न.)

श्लेष्मल पदार्थ

बहु-अवस्थी निष्कर्षण

मायकोप्लाझ्मा संक्रमण

मॅक्रोलाइड प्रतिजैविक

अपशोषण संलक्षण

हाताळणी हानि हाताळणी अपण

महत्तम अनुज्ञेय उदभासन

औषधयुक्त गोलिका

मेलॅनिनकारक (पु.)

adj. १ मानसिक २ चिंबुक–

चयापचयी रूपांतरण

मापी नरसाळे

सूक्ष्मजीव-शास्त्रीय संदूषण

n. (of materials, cellular material, etc.) सूक्ष्म प्रहस्तन (न.)

बाह्य पर्यावरण

किरकोळ परिणाम

मिश्र मोचनी कणिका (स्त्री.अ.व.)

मोलल घट स्थिरांक

पाय रेणु-बंध

n. मर्त्यता (स्त्री.)

adj. श्लेष्म द्रवीकारक

n. गुणित बहुवारिक (न.)

n. मायकोप्लाझ्मा (पु.)

n. Surgery सूक्ष्मप्रहस्तन (न.)

n. अपशोषण (न.)

हाताळणीक्षम परिणाम

adj. महत्तम, अधिकतम, कमाल

औषधोपचार पत्रक

मेलॅबिनपेशी उद्दीपक संप्रेरक

n. पारा (पु.) पारद (पु.)

n. चयापचय (पु.)

मापी झडप, मापी व्हाल्व

(also microcytic cell) सूक्ष्मलोहित पेशी

n. सूक्ष्मखंडविद्या (स्त्री.)

अंतःस्थ पर्यावरण

n. बाहुली आकुंचन (न.)

n. मिश्रणी (स्त्री.), मिश्रणयंत्र (न.)

n. मोलॅलिटी (स्त्री.)

रेणुभार (पु.)

n. खल (पु.)

n. श्लेष्मलयकारी (पु.)

बहु-मात्रा (स्त्री.)

n. बाहुलीविस्फारण (न.)

व्यापक वितळण सीमा चाचणी

n. अस्वस्थता (स्त्री.)

n. दाबमापी (पु.)

सरासरी मृत्यु काल

औषधोपचारातील चूक

n. मेलॅनिनपेशी (स्त्री.)

n. खंडजीव (पु.)

n. १ चयापचयज (पु.) २ चयापचयक (पु.)

n. मेटहिमोग्लोबिन (न.)

सूक्ष्मरक्तभिसरण (न.)

सूक्ष्ममापी पद

(also milk ‘let down’) दुग्ध अवक्षेपण

n. अपचिहृन (न.)

मिश्रण आणि भरण कक्ष

ग्रॅमरेणु-मुक्त ऊर्जा

रेणुकता-एखाद्या प्रक्रियेतील प्रत्येक प्राथमिक अभिक्रियेची कोटी.

n. १ हालचाल (स्त्री.) २ स्वयं गतिशीलता (स्त्री.)

n. श्लेष्मिका (स्त्री.), श्लेष्मपटल (न.)

बहुजीवनसत्व संमिश्रण

हृद्‌स्नायु रक्तरोध

n.निष्कर्षी द्रावक (न.)

बृहत्‌रेणु समुच्चय

n. हिवताप (पु.), मलेरिआ (पु.)

एकस्य व आयत्त औषधनिर्माण

अचर सीरम पातळी माध्य

औषधोपचार कक्ष

द्रवणांक (पु.)

विरलमध्यजनस्तर ऊति

n. चयापचयक ग्राही (पु.)

n. मेटहिमोग्लोबिन-रक्तता (स्त्री.)

सूक्ष्म स्फटिकी अपस्करण

n. अतिसूक्ष्मचूर्णन (न.)

मिल्क ऑफ मॅग्नेशिआ

n. गर्भस्त्राव (पु.) cf.abortion

मिश्रण किटली

ग्रॅम रेण्वीय अपवर्तन, मोलर अपवर्तन

मोनो पंप

गतिज अस्वस्थता

मफल भट्टी

adj. मूषक–

adj. हृद्‌स्नायु–

n. मृदूलन (न.)

बृहत्‌रेणु रचना

दुर्भावमूलक माहिती

उत्पादन व्यवहार

n. मध्य (न.), माध्य (न.)

१ (collection of medicines) औषधोपचार आयुधिका २ (medication team) औषधोपचार पथक

पटल परानिस्यंदन

n. मिझो संयुग (न.)

विविधवर्णी रंजित

अवशिष्टाची पद्धती

लघुपेशी पांडुरोग

n. अतिसूक्ष्मचूर्णित्र (न.)

n. दळणयंत्र (न.), गिरणी (स्त्री.), मिल (स्त्री.)

संकीर्ण परिणाम

n. पिण्याचे औषध (न.)

ग्रॅमरेणु द्रावण

१ एकनताक्ष पद्धति २ द्विलंगता (स्त्री.)

v.t. प्रेरित करणे

n. घोटणे (न.)

स्नायुमान (न.)

n. हृदृस्नायु (पु.)

परिरक्षक मात्रा

n. बृहत्‌रेणु (पु.)

दुर्दम अतिज्वर, घातक अतिज्वर

n. पौरूषीकरण (न.)

n. १ माप (न.) २ मापन (न.)

n. औषधोपचार (पु.)

पटल गाळणी

adj. मध्यमतापरागी जीवाणु–

n. मेटाफिल्टर (पु.)

मेथिलित संयुग

microblastic cell

n. सूक्ष्म जीव (पु.), सूक्ष्म जंतु (पु.)

मसुऱ्या क्षय

n. मिश्रणीयता (स्त्री.)

फिरता औषधवितरण विभाग

n. ग्रॅमरेणुता (स्त्री.)

एकघटकी इन्सुलिन

n. प्रेरण (न.)

बहु-कक्ष विवृत प्रतिमान

स्नायु समन्वय

n. गर्भाशयस्नायुस्तर (पु.)

द्रव्यनिघंटु (पु.), मटेरिया मेडिका

n. बृहद्‌भक्षी (पु.)

दुर्दम अतिरक्तदाब

n. चोथा (पु.)

कार्यतंत्र (न.)

औषध थेंबनळी

पटल पार्यता

n. मध्यकाय (पु.)

धातु जटिल

n. मापनशास्त्र (न.)

n. सूक्ष्मपायस (न.)

n. सूक्ष्मदर्शक (पु.), सूक्ष्मदर्शी (पु.)

n. दळणे (न.)

दिशाभूल करणाऱ्या जाहिराती (स्त्री.अ.व.)

n. चलीकरण (न.)

साचा सळई, साचा शलाका

n. एकरेणुस्तर (पु.)

प्रेरक असमन्वयन

बहुस्तरी वटिका

उत्परिवर्ती परिणाम-गुणसूत्र द्रव्यामध्ये एकाएकी घडून येणारे व त्यामुळे पेशीकार्यामध्ये बदल घडविणारे परिणाम.

n. स्नायुविकृति (स्त्री.)

पटल पंप

adj. बृहद्‌भक्षी

दुर्दम अतितप्तता

n. मुखाच्छादन (न.), मास्क (पु.)

प्रतिपूरक यंत्रणा

(medicine­preparation unit) औषधसाधन विभाग, औषधसिद्धि विभाग

पटल पंप-सजीव पटलाच्या दोन्ही बाजूंवरील आयनी संहती टिकवून ठेवणारी जीवरासायनिक यंत्रणा. उदा. सोडिअम पंप.

संदेशवाही RNA

धातु निष्क्रियक

n. मो (न.) (विद्युत-वाहकतेचे एकक)

adj. सूक्ष्मसंपुटित

सूक्ष्मदर्शी रक्तमूत्रता

सहस्त्रछिद्र गाळणी

अप्राप्त आधारसामग्री

n. गमनशीलता (स्त्री.)

साचा विमोचक

adj. एकरेणु–, एकरेणव

n.(formation of spots on the surface of tablets) कर्बुरण (न.) कर्बुरता (स्त्री.), ठिपके उमटणे (न.)

adj. बहुरेणव

adj. उत्परिवर्तित n. उत्परिवर्त (पु.)

n. बाहुली आकुंचन (न.)

n. १ मायसेल (न.) २ कलिलकण समूह (पु.)

मृदूलन-द्राव्य घन पदार्थाचे द्रावणात पूर्णपणे विलयन होईपर्यत ते द्रावकात ठेवण्याची व अधूनमधून ढवळण्याची प्रकिया.

दुर्दम अवतप्तता

वस्तुमान दोष

n. यंत्रणा (स्त्री.)

लंबमज्जा (स्त्री.)

n. पटल (न.)

चयापचयज आम्लवृद्धि

धातुरूप लोह

adj. मायसेली

सूक्ष्मसंपुटन-अतिसूक्ष्म कण व द्रवबिंदुक यावर पातळ थर देण्याची प्रक्रिया.

सूक्ष्मकणिका विकर संस्था

n. खनिज (न.)

n. कीडनाशक (न.)

कार्यपद्धति (स्त्री.)

n. १ साचा (पु.) २ बुरशी (स्त्री.)

एकानुवर्ती बदल

ऊती चढवणे

adj. बहुरंध्र केंद्रोत्सारी

n. घूर्णनांतर (न.), घूर्णनबदल (पु.)

उपजत स्नायुतानता

n. सूक्ष्मसंपुटन (न.)

n.(milk) दुग्ध (न.)

घातक अर्बुद

वस्तुमानांक (पु.)

(short for minimum effective dose) एमइडी (किप्रमा)

n. १ मध्यांग (न.) २ अस्थिमज्जा (स्त्री.) ३ मज्जा (स्त्री.)

n. मस्तिष्कावरणशोथ (पु.)

चयापचयी सक्रियण

धातुस्वाद संवेदना

१ मायसेल २ कलिलकण समूह-१ ही रेणू किंवा आयन यांच्या समुच्चयांनी बनलेली एक कलिली पद्धत आहे. हे कण उभयरागी असून उच्च संहति किंवा कमी तापमानात एकत्र असतात. २ ५० किंवा अधिक एकवारिकांचा कलिल मर्यादेत मोडणारा समूह.

n. स्वल्पवस्त्री. (स्त्री.)

n. सूक्ष्मकणिका (स्त्री.)

n. मिनरॅलोकॉर्टिकॉइड (न.)

adj. तंतुणिका–

n. १ बहुलक (न.) २ पद्धति (स्त्री.)

साचाकृत वटिका

एकानुवर्ती रूप

n. आरोपण (न.) (जे आरोपित केले आहे ते)

n. बहुप्रसवा (स्त्री.)

n. उत्परिवर्तन (न.)

स्नायुतान आकर्ष

किमान निरोधी संहति

n. मॅग्ना मीटर (पु.)

घातक व्रण

मास्टपेशी (स्त्री.)

मध्य उल्लेख

मेगा एकक

n. रजोनिवृत्ति (स्त्री.)

चयापचयी क्रिया

n. उपधातु (स्त्री.)

n. मायसेलीकरण (न.)

n. सूक्ष्म पर्यावरण (न.)

n. अतिसूक्ष्म-दलन (न.)

n. लघूकरण (न.)

n. तंतुणिका (स्त्री.)

n. नियामक (पु.)

ग्रॅमरेणु अंश

n. एकदिक् रूपांतर (न.)

(also mouth wash) मुख प्रक्षालक

बहु-अवस्थी निष्कर्षण

अन्योन्य अवक्षेपण

n. (Arabian) हिराबोळ (पु.), बोळ (पु.)

n. रेणुकता (स्त्री.)

चुंबकीय संस्पंदन पंक्तिदर्शन

n. अपशोषण (न.), कुपोषण (न.)

n. घर्षण (न.)

परिणामकारी मध्यक मात्रा

n. महाकेंद्रक पेशी (स्त्री.), महाबिंबिका (स्त्री.)

n. अत्यार्तव (पु.)

चयापचय अल्कवृद्धि

n. रूपांतरित मूल्य (न.)

(in comb.) सूक्ष्म–

n. सूक्ष्मगाळणी (स्त्री.)

n. सूक्ष्मतरंग (पु.)

अल्पतम आघात

n. सूत्री विभाजन (न.)

प्रत्यावस्था मापांक

रेणु जटिल

दोलायमान भावस्थिति

चल सीमा विद्युतकणसंचलन

बहु बंध (पु.अ.व.)

n. स्नायुशूल (पु.)

n. अवटुन्यूनताजन्य त्वचाजाड्य (न.)