भौतिकशास्त्र परिभाषा कोश

n. सरलीकरण (न.), सरलन (न.)

adj. एकच, एकल, एक—, एकेरी

adj. १ Math. संविशेष (as in:singular solution संविशेष सिद्धि) २ विशिष्ट

षट्‌-प्रावस्थिक पद्धति

(also called zone of silence) शांत प्रदेश

n. Elec. Eng., Eng. Mach. परीक (पु.), बाही (स्त्री.)

n. १ फट (स्त्री.) २ (as, a narrow usu. reactangular opening through which light or other emission is amitted or through which it escapes) रेखाछिद्र (न.)

मंदन क्षेत्र

adj. विगालित

n. photog. द्रुतचित्र (न.)

n. Geol. (of, derived from, or relating to the sun and its effects esp. on the earth and other celestial bodies, produced or operated by the action of the sun’s light or heat) सौर, सूर्य—सूर्यासंबंधी

n. pl, (sing.solarium) सोलॅरिआ (पु.अ.व.)

Met. (the extent to which one metal is capable of forming solid solution with another) घन द्रावणीयता (घन पदार्थ द्रावणीयता)

n. १ Chem. द्रावण (न.) २ (an action or process of solving a problem; an answer to or means of answering a problem) सिद्धि (स्त्री.), उत्तर (न.)

adj. प्रकृष्ट, सुविकसित

ध्वनि पातळी, ध्वनि पातळी

ध्वनि पुनरुत्पादन संहति

Crystal. (a group or arry of symmetry element on the points of a space lattice) अवकाश गट

अवकाश प्रभार प्रदेश

n. १ (something conceived of as an extent, stretch, reach or spread between two definite limits) विस्तृति (स्त्री.) २ कालांश (पु.)

अवकाशी क्वांटीकरण

विशिष्ट ऊर्जा

विशिष्ट भार

पंक्ति ऊर्जा वितरण

n. (the art or technique of using the spectrograph) पंक्तिलेखन (न.)

spectral

सुव्यवस्थित परावर्तनांक

गोलीय विपथन, Light गोलीय विपथन

(also s-s coupling) आभ्राम –आभ्राम युग्मन

adj. Nucl. Phys. आभ्राम ध्रुवित

n. विभाजन (न.)

adj. तुरळक

n. स्प्रिंगतुला (स्त्री.)

v.t. स्थायीकरण करणे, स्थैर्य आणणे

adj. राशीकरणीय

मानक स्थिति

प्रमाणीकृत उपकरण

(also called static friction) आरंभिक घर्षण

(the static force exerted on a body by other bodies by which it is supported in equilibrim) स्थितिक प्रतिक्रिया

सांख्यिकी स्थितिगतिशास्त्र

n. वाफवणे (न.)

v .t. Elec. (as, to lower the voltage of a current by means of a transformer) अवपरिवर्तित करणे

n त्रिमिति प्रकाशचित्र (न.)

बिंदुक पंक्तिलेखी

स्टोक्स रेषा (स्त्री.अ.व.)

adj. सरळ, सरल

n. (pl. strata) स्तर (पु.), थर (पु.)

v.t. & i. १ (to give added strength to) सामर्थ्य वाढवणे २ बळकट करणे ३ वाढवणे

n. (the fact or state of being striated; arrangement of striae) सूत्ररेखांकन (न.)

स्थिरभास परिणाम

n. (the arrangement of particles or parts in a substance or a body) संरचना (स्त्री.) cf. arrangement

n. उप इलेक्ट्रॉन(पु.)

अतिसूक्ष्म स्फटिक

adj. विद्यमान

१ प्रतियोजन अशुद्धता २ प्रतियोजन अशुद्धि

adj. उपप्ररूप

n. पर्याप्तता (स्त्री.), पुरेपणा (पु.)

adj. Chem. सल्फरस, सल्फरयुक्त

आतप अभिलेखी

n. (matter, as helium II, in a unique state characterised by extra ordinarily large thermal conductivity and capillarity) अतिद्रायु (पु.)

तवंगरूप द्रव

स्वनातीत चाल, स्वनातीत द्रुतता

n. Math. करणी (स्त्री.)

n. १ (as, a swelling, rolling or sweeping forward like that of an oncoming billow; as, an onward rush) उल्लोल (पु.) २ Meteor. (a barometric wave apparently independent of and unexplained by existing barometric gradients) उल्लोल (पु.) ३ Elec. Eng. (a transient variation of current in an electrical circuit; sudden rise and fall of voltage) उल्लोल (पु.)

n. १ (as, the act of hanging or the state of being hung) निलंबन (न.) २ Chem. (as, the state of a substance when its particles are mixed with but undis-solved in fluid or solid; a substance in this state) निलंबन (न.)

चल चोक

Crystal. सममिति वर्ग (पु. अ. व.)

siphon

(also saccharo-) (in comb.-sugar) शर्करा—

n. pl. सुरक्षित आगकाड्या (स्त्री.अ.व.)

प्रतिदर्शन तत्त्व

adj. संतुष्ट

संतृप्ति स्थिरांक

आरादंती तरंग

n.(also called scaling circuit) (as, an electronic device) श्रेणिक (न.)

विकिरण पट्ट

श्मिट वस्तुभिंग

n.pl. कात्री (स्त्री.), कैंची (स्त्री.), कातर (स्त्री.)

n. १ प्रच्छादन (न.) २ छाननी (स्त्री.), छाननी करणे (न.)

n. समुद्र (पु.), सागर (पु.)

द्वितीयक विश्व किरण (पु. अ.व.)

द्वितीयक पंक्ति, द्वितीयक स्पेक्ट्रम

n. Math., etc. प्रदल (न.), तिज्यखंड (पु.) (as in : sector of a circle वृत्त प्रदल, वृत्त तिज्यखंड) २ (as, a division, quarter, section) क्षेत्र (न.) cf. segment

v.t. (to move or act so as to reach or arrive at) –चा प्रयत्न करणे, --साठी हालचाल करणे

भूकंप तरंग

Light वरणी अवशोषण

n. स्वयं उत्प्रेरण (न.)

n. Elec. Eng. स्वयंप्रवर्तन (न.), स्वयंप्रेरण (न.)

adj. स्वयंसंतृप्ति—

adj. १ अर्धप्रवेश्य २ अर्धपार्य

n. १ (as, the ability to receive sensation; as, susceptibility to the external action) संवेदनक्षमता (स्त्री.), संवेद्यता (स्त्री.) २ (as, of balance, etc.) सुग्राह्यता (स्त्री.)

सुग्राही तापमापी

पृथक्कारी स्तंभ

n. (sing & pl. series) १ (as, a set of things in line or in succession, or so thought of; a group of usu. three or more thing or events standing or succeeding in order and having a like relationship to each other) श्रेणी (स्त्री.) २ Chem. (as, a group of chemical compounds related in composition and structure; as a period or part of a period in periodic table) श्रेणी (स्त्री.) ३ Nucleonics (as, radioactive series) किरणोत्सारी श्रेणी (स्त्री.) ४ Geol.

n (also called servo-system) सेवी यंत्ररचना (स्त्री.)

adj.१ कडक, जोराचा २ प्रखर

n. १ Eng. दंड (पु.), शॅफ्ट (पु.)(as in : armature shaft आर्मेचर दंड, आर्मेचर शॅफ्ट) २ Civ. Eng. Mining कूप (पु.)

रूपण जालव्यूह

कर्तर सामर्थ्य

न्यूक्लीय कवच संरचना

१ Radio आघात उत्तेजन २ आघात ऊर्जन

adj. लघुपथित (लघुपरिपथ केलेला)

n. (w. r. t. shower of charged particles or photons, etc.) वर्षण (न.) (commonly) वर्षाव (पु.) v.t. & i. वर्षण करणे, वर्षण होणे, वर्षाव करणे, वर्षाव होणे cascade shower सोपानी वर्षण extensive shower विस्तृत वर्षण penetrating shower वेधी घर्षण

n. Elec. Eng. पार्श्वपथन (न.)

sidereal period

Elec. Eng. संकेत दीप

n. रजत (न.), रुपे (न.), चांदी (स्त्री.) v.t. & i. १ (to cover with silver) रजतन करणे २ रजतित होणे

साधा विद्युतदर्शी

v.t. सरल करणे

एक धारा

n. १ Math. संविशेषता (स्त्री.) २ विशिष्टता (स्त्री.)

षट्‌-ध्रुव यंत्र

आकाश प्रारण

n. १ घसरणे (स्त्री.) २ (a usu.rectangular piece of glass on which an object is mounted for microscopic examination) काचपट (पु.), स्लाईंड (स्त्री.) ३ सरकचित्र (न.), स्लाईड (स्त्री.) v.t. & i. १ घसरत जाणे, घसरणे २ सुळकणे

adj. रेखाछिद्रहीन, रेखाछिद्ररहित (as in : a slitless spectroscope रेखाछिद्रहीन पंक्तिदर्शी, रेखाछिद्ररहित पंक्तिदर्शी)

मंदन घनता

n. विगालक (पु.)

n. हिम (न.) cf.ice

सौर सक्रियता

n. (a pyrheliometer for the direct reading of the solar radiation intensity from the sun and the sky) सौर विकिरणमापी (पु.)

Chem. घनरूप द्रावण

Chem. (as, the tendency of a substance to pass into a solution) द्रावण दाब

प्रकृष्ट यंत्रणा, सुविकसित यंत्रणा

ध्वनि प्रकाशचित्रण

n. ध्वनि तरंग (पु.)

Crystal. (as, the network arrangement of the structural units of a crystal) अवकाश जालक

spaceship

n. स्फुल्लिंग (न.) cf. flame v.t. & i. ठिणगी पाडणे, ठिणगी पडणे

adv. अवकाशिकतः

(as, the ratio of the density of a substance to the density of some substance to the density of some substance, as pure water) विशिष्ट गुरुत्व

adv. विनिर्देशपूर्वक

पंक्ति रेखा, पंक्ति रेषा

n. Astron. सौर वर्ण पंक्तिलेखी (पु.)

n. Light (as, an instrument for observing spectra) पंक्तिदर्शी (पु.) स्पेक्ट्रोस्कोप (पु.) comparison spectroscope तुलना पंक्तिदर्शी constant-deviation spectroscope स्थिर विचलन पंक्तिदर्शी direct-vision spectroscope सरल दृष्टि पंक्तिदर्शी grating spectroscope जाल पंक्तिदर्शी microspectroscope सूक्ष्म पंक्तिदर्शी prism spectroscope प्रिझम पंक्तिदर्शी

mirror refection

गोलीय दर्पण, गोलीय आरसा

आभ्राम सहनिर्देशक

adj. आभ्रामरोधी

Nucl.Phys. विभाजन गुणक

तुरळक परावर्तने (न.अ.व.)

n. Astron. (those high-tides occurring when the moon is new or full) उधाण (न.)

adj. स्थायीकृत

राशीकृत पत्री पद्धति

(also called root-mean-square deviation) Math. प्रमाणित विचलन, प्रमाण विचलन

मानकित आघूर्ण

n. (as of matter – solie, liquid, fluid, etc) अवस्था (स्त्री.)

स्थितिशास्त्र, n. (as a branch of mechanics dealing with the relations of forces that produce equilibrium among material bodies) स्थितिशास्त्र (न.) cf. mechanics

सांख्यिकी पद्धति

adj. बाष्पवेष्टित

v.t. Elec (to increase the voltage of a current by means of a transformer) उत्परिवर्तित करणे

त्रिमितीय अनुदीप्तिमापी (पु.)

n बिंदुकता (स्त्री.)

(after sir George G. stokes, British mathematician and physicist) स्टोक्सचा नियम

v.t. & i. सरळ करणे, सरळ होणे

adj. (not serving any purpose; unwanted; occurring or appering sporadically or at random) आगंतुक, भ्रांत

n. (as, a condition existing within an elastic material because of strain or deformation by external forces or by nonuniform thermal expansion and being expressed quantitatively always in units of force per unit area) प्रतिबल (न.)

(as, a method for rendering sound waves visible) सूत्ररेखांकन तंत्र

n. १ (as, impact) आघात (पु.) २ (of an engine piston – travel) धाव (स्त्री.) (as in : four – stroke engine चतुर्धाव इंजिन)

अणूची संरचना

v.t. – च्या अधीन करणे, -च्या अधीन ठेवणे

adj. (lower or smaller than normal) अवसामान्य n. Math. प्रलंबक्षेप (पु.)

adj. अधःसौर

Nucleonics प्रतियोजनी अभिक्रिया

n. (as, of a quantum number) उपमूल्य (पु.)

adj. पर्याप्त, पुरेसा, पुरा

n. Math. बेरीज (स्त्री.), योग (पु.) v.t. (to ascertain the sum of; to count or calculate the number, amount or total of) बेरीज करणे, योग करणे, समाकलन करणे

n. सौरडाग (पु.), सूर्यावरील डाग (पु.)

n. अतिद्रायुता (स्त्री.)

v.t. (to place or lay over or above; to cause to occupy the same position as and coexist with another) अधिरोपित करणे

adj. संपूरक

n. (as, the outermost or uppermost boundary; one or more of the faces of a three-dimensional thing) पृष्ठ (न.), पृष्ठभाग (पु.) adj. (of, located on, or designed for use at the surface of something; appearing on the surface only) पृष्ठीय, पृष्ठ -

Elec. Eng. उल्लोल अवशोषी

n. निलंबनाभ (पु.)

n. स्विच (पु.) (अ. व. स्विच)

n. स्वरसंघ (पु.)

n. १ (as, a complex whole; set of connected things or parts; organised body of material or immaterial things) संहति (स्त्री.) (as in : system of pulleys कप्पींची संहति) २ (as, method organisation, etc.) पद्धति (स्त्री.) ३ (ordered set of ideas, theories, principles, etc.) प्रणाली (स्त्री.) ४ (a group `of things of parts working together in a regular relation) संस्था (स्त्री.) (as in : respiratory system) श्वसन संस्था; railway system रेल्वे संस्था) ५ Geol. समूह (पु.) (as in : mountain system पर्वत समूह)

n. Chem. (as, a special type of polarimeter, adapted for use with white light; used in sugar analysis) शर्करामापी (पु.)

n. Eng. सुरक्षा प्लग (पु.)

n. वाळू (स्त्री.) वालु (स्त्री.), वालुका (स्त्री.), रेती (स्त्री.)

v.t. & i. (as, conditions, an equation, etc.) पूर्ती करणे, पूर्ती होणे

Elec. Comm., Theriionics संतृप्ति धारा

adj.(having teeth like those of a saw) आरादंती

n. श्रेणीयन (न.)

adj. विकीर्ण

श्मिट प्रक्रिया

n.(also sclerotic) Anat. श्वेतपटल (न.)

प्रच्छादन स्थिरांक

Elec. Eng. शोध कुंडल

Elec. Eng. द्वितीयक धारा

द्वितीयक प्रतिबल, द्वितीयक प्रतिबल

adj. प्रदली, प्रदलीय, तिज्यखंडीय

v.i. १ दिसणे २ वाटणे

n. (as, the relative frequency and distribution of earthquakes) भूकंपता (स्त्री.)

वरणी अपस्करण, Ligth, Optics वरणी अपस्करण

n. स्वप्रभार (पु.)

n. स्वयं अन्योन्यक्रिया (स्त्री.)

स्वयंसंतृप्ति दिष्टकारी

adj. अर्धप्रमाणित

adj, १ संवेदनक्षम, संवेद्य २ सुग्राह्य

(as, of a cloud chamner) सुग्राही काल

(also called separatory funnel) पृथक्कारी नरसाळे, पृथक्कारी नरसाळे

Elec. एकसरी जोडणी

n. (also called servomechanism) सेवी पद्धति (स्त्री.) (सेवी यंत्ररचना पद्धति)

adj. १ वेगळा काढलेला, अलग अलग केलेला २ विच्छेदित

v.t. & i. १ हलवणे, हलणे २ हादरणे n. हादरा (पु.), कंप (पु.)

adj. १ तीक्ष्ण २ (clear in outline or detail; as, distinct) स्पष्ट ३(as, keen fine) सूक्ष्म

shearing stress

n. (also shellack) लाख (स्त्री.)

अभिघात तपन

n. Elec. लघुपथन (न.) adj. लघुपथकारी

adj. (having or emitting a sharp high-pitched tone or sound; having an intense, sharp, or vivid effect) उत्तीव्र

adj. पार्श्वकुंडलित

Astron. नाक्षत्र काल

संकेत पातळी, संकेत पातळी

Min. रजत पारदमिश्र

सरल समतुल्य दोलक, संदोलक (पु.)

adv. सरलतः, सरलपणे

Nucl. Phys. एक इलेक्ट्रॉनी प्लुति

n. (as, a basin, a depression) कुंड (न.), अभिगम (न.) v.t. & i. १ बुडवणे, बुडणे, निमज्जन करणे, निमज्जन होणे २ दबणे, रुतणे, खोल जाणे

Music धैवत (पु.)

(also loosely called ionospheric wave) आकाश तरंग

स्लाईड तार

n. १ उतार (पु.) २ Elec. Eng. Math., etc. प्रवणता (स्त्री.)

मंदन शक्ति

n. Met. (fusion of an ore or concentrate with suitable fluxes) विगालन (न.)

हिम अवधाव

Astron. (the point on the celestial sphere towords which solar system as a whole is moving) सौर अभिबिंदु (सौर अभिगमन बिंदु)

n. (pl. solaria) (as, an apartment exposed to the sun) सोलॅरिअम (पु.)

भरीव गोळा

adj. सुटणारा

v.t. (to take up and hold either by adsorption or absorption)शोषण करणे

Acous. ध्वनि दाब

n. १ उद्‌गम (पु.), उत्पत्तिस्थान (न.), उगमस्थान (न.) २ (as, the point of origin; a generative force or stimulus) प्रभव (न.) ३ मूळ (न.)

१ अवकाश गति २ (as, space velocity) अवकाश वेग

adj. अंतरित

स्फुल्लिंग रक्षक

adj. १ (shaped like a spatula) कलथाकृति २ (spoon-shaped) चमचाकृति

विशिष्ट ऊष्मा, विशिष्ट ऊष्मा

n. १ (as, specifying, specified details) विनिर्देश (पु.) २ (esp. in pl.-detailed description of construction, workmanship, materials, etc. of work undertaken, etc.) विनिर्देश (पु.)

पंक्तीय शुद्धता

n. Astron. सौर वर्ण पंक्तिदर्शी (पु.)

adj. पंक्तीय

वाक्‌ विरूपण

गोलीय प्रारी

Nucl. Phys. आभ्राम संवेग

adj. आभ्राम संवेदी

Nucl. Phys. पातळी विभाजन

n. १ बिंदु (पु.) २ ठिपका (पु.), डाग (पु.) ३ स्थान (न.)

(as, an instrument for finding horizontal line or plane) स्पिरिट लेव्हल

n. Chem., Thermionics, etc. स्थिरक (पु.)

n. १ टप्पा (पु.) २ (as, step) पद (न.) (as in : multistage amplifier बहुपद प्रवर्धी)

मानक घटक

adj. (as, stationary) अप्रगामी

अवस्था गुच्छ

स्थितिक घर्षण

(as the variation in range, ionisation or direction which is due to fluctuations in the distance between collisions in the stopping medium and in the energy loss and deflection angle per collision) सांख्यिकी विचरण

n. बाष्पांक (पु.)

Elec. Eng. अवपरिवर्तित्र (न.)

n त्रिमितिदर्शी (पु.)

adj. १ (as immobile; stationary) स्थिर २ नीरव, शांत v.t. (to distill) ऊर्ध्वपातन करणे n. ऊर्ध्वपातन यंत्र (न.)

v.t. & i. १ थांबवणे, थांबणे २ रोखून ठेवणे, रोखून धरणे ३ बंद पाडणे, बंद पडणे n. १ विराम (पु.) २ थांबवणे (न.)

सरल रेषीय अवशोषण

Electronics आगंतुक धारकता

दाब

v.t. आघात करणे

adj. १ (as opposed to weak) प्रबल २ (intense in degree; as, concentrated) प्रभावी

adj. (having definite structure) संरचित

n. (as, subenergy level) उप ऊर्जा पातळी (स्त्री.)

अवसामान्य अपस्करण

adj. अवस्वनी, अस्वनिक

adj. प्रतियोजी

n. उपप्रदेश (पु.)

adv. पर्याप्ततः, पाहिजे तितका

योग नियम

pfx. (in comb.) १ (over and above; higher in quantity, quality or degree; situated or placed above, on or at the top of) अधि- २ (exceeding a norm; in excessive degree or intensity) अति-, -अतीत

adj. १ अतिरिक्त २ अनावश्यक

adj. अधिरोपित

(as, a residual valence connecting atoms, groups or molecules in which ordinary valences are already saturated) संपूरक संयुजा

Nucl. Phys. पृष्ठ प्राचीर

n. आधिक्य (न.), शिल्ल्क (स्त्री.) adj. अतिरिक्त, शिलकी

v.t. १ कायम ठेवणे, राखणे २ पोषण करणे

n. स्विच फलक (पु.)

n. लक्षण (न.)

पदार्थ संहति

ad.j शर्करामितीय

n. सुरक्षा नलिका (स्त्री.)

वालुका मज्जनी, n. वालुका मज्जनी (स्त्री.)

adj. संतृप्तियोग्य, संतृप्ति—

संतृप्ति गुणक

n. Acous., Music सॅक्सोफोन (पु.)

(also called scaler) Nucleonic श्रेणीयन परिपथ, श्रेणिक (न.)

n. (as, the random change in direction of a beam or ray due to collision of the particles, photons, or waves constituting the radiation) विकिरण (न.) acoustic scattering ध्वनि विकिरण coherent scattering संसंजित विकिरण elastic scattering प्रत्यास्थ विकिरण incoherent scattering असंसंजित विकिरण intelastic scattering अप्रत्यास्थ विकिरण plural scattering बहुल विकिरण potential scattering विभव विकिरण resonant scattering संस्पंदी विकिरण

Optics श्मिट संहति

n.(as an apparatus for determining the hardness of material) दृढतामापी (पु.)

Elec. Eng. प्रच्छादन परिणाम

v.t. १ बंद करणे २ सीलबंद करणे

adj. गौणतः

Radio (a wave deriving from the main or desired wave) दुय्यम तरंग

adj. (as, agelong; centuried; taking place within a century; requiring or taking ages as for operation or completion) अतिदीर्घकालिक

adj. (apparent) आभासी

adj. भूकंप दृष्ट्या

वरणी प्रारण

n. स्वसुसंगति (स्त्री.)

adj. स्वयं-अनुदीप्त

n. स्वयंसंतृप्ति (स्त्री.)

अर्धप्रमाणित रोध, Elec. & Magn. अर्धप्रमाणित रोध

संवेदनक्षम, ऊष्मा संरचना, संवेद्य ऊष्मा संचारण

(as, of a counter tube or ionising chamber) सुग्राही आयतन

resolving power

एकसरी विद्युत जनित्र, एकसरी डायनामो

भूकंप केंद्र

n. १ कठोरता (स्त्री.), कडकपणा (पु.) २ प्रखरता (स्त्री.) ३ दुःसहता (स्त्री.)

n. हलवणी (स्त्री.)

तीक्ष्ण काठ

कर्तर तरंग

adj. कवची

अभिघात गति

Elec. Eng. लघुपथन साधन (लघुपरिपथन साधन)

उत्तीव्र स्वर

n. झडप (स्त्री.), n. १ Nuclear Eng. (also called rabbit) धोटा (पु.), शटल (न.) २ (commonly) धोटा (पु.)

Astron नाक्षत्र वर्ष

Cathode Ray Tubes संकेत पट्टिका

adj. रजतित

सरल आवर्त गति

v.t. & i. अनुकृती करणे, बतावणी करणे

एक प्रावस्थन

n. मज्जक (पु.)

n.(the term applies to things having length, width and depth or height whether involving the accurate measurements or merely a general impression of smallness or largeness) आकार (पु.) cf. magnitude

adj. आकाशनील

n. (a mechanical calculating device) स्लाईड रूल (पु.), गणनपट्टी (स्त्री.)

Elec. Eng., Radio प्रवणता प्रवहन

adv. मंदपणे, मंदतः, हळूहळू

n. (smoke + fog) धूहार (पु.) (धूर + नीहार) cf. dew

n. हिमवृष्टि (स्त्री.)

सौर विजेरी संच

v.t. डाख देणे, जोड देणे, झाळणे n. डाख (पु.)

घनरूप अवस्था, स्थायु अवस्था

v.t. (as, to find an answer, solution to; to perform the operations required to solve mathematical problem, etc.) सोडवणे

n. (a general term for the processes of absorption, adsorption and persorption) शोषण (न.) cf. absorption अवशोषण adsorption अधिशोषण chemisorption or chemosorptior रासायनिक अधिशोषण persorption परिशोषण physisorption भौतिक शोषण

ध्वनि शोधाग्र

उद्‌गम पातळी

अवकाश आवृत्ति फल

अंतरित आकाशग (पु.अ.व.), अंतरित ॲन्टेने (पु.अ.व.)

स्फुल्लिंग कक्ष

adj. विशेष, विशिष्ट

विशिष्ट ऊष्मा धारकता

घनतामापी बाटली

पंक्तीय उत्तापमापी

n. Light (an instrument used to measure spectra or to determine wavelengths of the various radiation) पंक्तिमापी (पु.), स्पेक्ट्रोमीटर (पु.) autocollimation spectrometer स्वसमांतरी पंक्तिमापी curved crystal spectrometer वक्र स्फटिक पंक्तिमापी ultraviolet spectrometer जंबुलातील पंक्तिमापी X-ray spectrometer एक्स किरण पंक्तिमापी

पंक्तीय रासायनिक विश्लेषण

n. (as.the ratio of the distance covered by a moving body to the time taken, either in a straight line or in a continuous curve) चाल (स्त्री.), द्रुतता (स्त्री.) cf. acceleration

गोलीय तरंगमुख, गोलीय तरंगमुख

Nucl. Phys. आभ्राम क्वांटम अंक

n. (an instrument in which scintillations are visually observed or counted through a magnifying lens system—used for visual detection of ∝-particles, ∝-rays) प्रस्फुरणदर्शी (पु.)

Nucl. Phys. रेषा विभाजन

adj. १ बिंदुकित २ ठिपकेदार

sponge

adj. स्थायीकारी

पद प्रवर्धी, पद प्रवर्धी

मानक त्रुटि

(also stationary wave) Elec. Eng. (as, a single-frequency mode of vibration of a body or physical system - as compared to travelling wave) अप्रगामी तरंग, स्थिर तरंग

समुच्चयन अवस्था

n. १ स्थानक (न.) (as in: space station अवकाश स्थानक) २ केंद्र (न.) (as in : transmitting station पारेषण केंद्र) v.t. ठेवणे

adv. सांख्यिकी दृष्ट्या २ आकडेवारी देऊन, आकडेवारीच्या दृष्टीने

n पोलाद (पु.)

n. रोहण (न.)

adj. त्रिमितीय, त्रिमितिदर्शी –

स्थिर चित्र

n. तोटी (स्त्री.)

सरल रेषीय गति

आगंतुक प्रारण

कर्तर, कर्तरण

adj. आघाती, आघात-

प्रभावी आम्ल

adj. (lacking definite structure) संरचनाहीन

v.t. (to cause to sublime; to undergo sublimation) संप्लुत करणे, संप्लुत होणे n. Chem. (chemical product obtained by sublimation) संप्लुत(पु.)

n. अवसामान्यता (स्त्री.)

अवस्वनी वारंवारता

subtract

v.t. & i. (to take the place previously filled by; to follow in order) अनुवर्तणे, पाठीमागून येणे

v.t. & i. गुदमरवणे, गुदमरणे

n. Math. (capability of being summed) समाकलनीयता (स्त्री.)

adj. अतिवाहक

Math. अतिरिक्त पद

n. अधिरोपण (न.)

v.t. पुरवणे, पुरवठा करणे n. पुरवठा (पु.)

Eng., Heat, Thermodynamics पृष्ठ संघनित्र

.t. वेढणे, -च्या भोवती असणे

n. दलदल (स्त्री.), पाणथळ (स्त्री.)

syn-

pfx. (in comb.) १ (with, alongwith, together) सह - (as in : syngenesis सहजनन) २ (at the same time) सं- (as in: synthesis संश्लेषण)

सहनिर्देशक प्रणाली

n. chem. शर्करामिति (स्त्री.)

adj. ठळक, सुप्रकट

n. वालुकाझोत (पु.), वाळूचा फवारा (पु.)

(also saturable core reactor) संतृप्ति क्रियाधानी (संतृप्ति क्रोड क्रियाधानी)

संतृप्ति अभिवाह घनता

n. (as, a quantity that has magnitude but does not involve any concept of direction-opposed to vector) अदिश (पु.)

श्रेणीयन गुणोत्तर, श्रेणीयन अनुपात

विकिरण गुणांक

(after Erwin schrodinger, Ger. physicist-as, conception of atomic structure) श्रेडिंजर अणु

n.(a sclermeter deviced esp. for use with metals in which the height of rebound of a small standerd object dropped from a fixed height onto the surface of a specimen is used as a measure of the hardness) दृढतादर्शी (पु.)

केंद्रक प्रच्छादन, न्यूक्लिअस प्रच्छादन

adj. १ बंद केलेला २ सीलबंद केलेला

Optics दुय्यम अक्ष

Elec. Eng. द्वितीयक कुंडलन

v.t. सुरक्षित करणे adj. सुरक्षित

adv. बाह्यतः

n. (the record of an earth tremor made by a seismograph) भूकंप लेख (पु.)

वरणी प्रारी

adj. स्वसुसंगत

adj. स्वयंसंधारी

adj. स्वपरिरक्षी n. स्वपरिरक्षण (न.)

n. अर्धस्वरक (पु.)

संवेद्य ऊष्मा

n. १ संवेदनशीलता (स्त्री.) २ सुग्राहिता (स्त्री.)

n १ पृथक्करण (न.), विभक्तन (न.), विभक्त होणे (न.) २ (as, a state of being separate) पृथकता (स्त्री.), पार्थक्य (न.) ३ (as, an intervening space; gap; interval) अंतराल (न.)

श्रेणी सीमांत

(in comb) (one and a half of time i.e. 2 : 3) अध्यर्ध—(अधिक अर्ध), सार्ध—cf. mon-

v.t. & i. १ (as, to separate) वेगळा काढणे, अलग अलग करणे २ (as, to divide or break up into parts; to become divided or separated) विच्छेद करणे, विच्छेद होणे

हलवणी (स्त्री.)

तीक्ष्ण संस्पंदन

n.१ कर्तरण (न.) २ Geol. भ्रेषण (न.)

n. १ (a structure, device, or part that serves as a protective cover or barrier) परिरक्षी (पु.) २ (as, any material used to reduce the amount of radiation) परिरक्षी (पु.) v.t. परिरक्षण करणे

अभिघात तरंग

Elec. & Magn. लघुपथकारी कळ

n. उत्तीव्रता (स्त्री.)

n. आजार (पु.), रुग्णता (स्त्री.) (as in : radiation sickness प्रारण आजार, प्रारण रुग्णता)

n. Astron. नाक्षत्र स्थिरदर्शी (पु.)

संकेत प्रतिसाद

रजतकाच परावर्तक

सरल आवर्त तरंग

adj. अनकृति, बतावणी केलेला

एकस्पर्श (पु.)

v.t. Chem., Min., etc. (to coalesce into a single mass under the influence of heat, without actually liquefying) तापपिंडित करणे, सिंटर करणे

n. १ रेखाचित्र (न.) cf. diagram २ आराखडा (पु.) v.t. रेखाचित्र काढणे

आकाश तरंग अचूकता आकृतिबंध

adj. घसरता सर्पी n. घसरणी (स्त्री.), घसरण (स्त्री.)

Elec. Eng. Thermionics प्रवणता रोध

adj. १ लघु, लहान २ अल्प, थोडा

n. धूर (पु.) cf. dew

v.t. & i. १ भिजत ठेवणे, चिंब भिजवणे २ मुरवणे, मुरणे

(as, the quantity of energy received normally per sq. cm. per second by the earth) सौरांक (पु.)

n. डाख देणे (न.), झाळणी (स्त्री.), झाळकाम (न.)

adj. घन भूमितीय

n. Chem. (as, a substance capable of, or used in dissolving) द्रावक (न.)

n. (class, kind, species) तऱ्हा (स्त्री.), प्रकार (पु.) v.t. १ (to separate into sort) विल्हेवारी लावणे २ वेगळे करणे, पृथक करणे

ध्वनि प्रारणमापी

१ ऊर्जेचे उगमस्थान २ ऊर्जेचे प्रभव

(also called space-station) अवकाश मंच

n. अंतरक (पु.)

स्फुल्लिंग गणित्र

विशिष्ट सापेक्षता

विशिष्ट आर्द्रता

n. विशिष्टता (स्त्री.)

पंक्तीय परावर्तनांक

adj. पंक्तिमितीय

adv. पंक्तिदृष्ट्या, पंक्तीयतः

चाल –काल आलेख, चाल व काल यांचा आलेख

सिलिंडर-गोलीय भिंग

Nucl. Phys. आभ्राम सापेक्षता द्विक

सर्पिल वक्र

पंक्ति रेषा विभाजन

n. चोच (स्त्री.), तोटी (स्त्री.)

adj. (as, false, counterfeit) धद्मी, छद्म—

(as, in thermonuclear programme) स्थायीकारी चुंबकीय क्षेत्र

adj. कुंठित, अवरुद्ध

प्रमाणित वारंवारता

(also called stationary waves) Acous., Radio अप्रगामी तरंग (पु.अ.व.), स्थिर तरंग (पु.अ.व.)

समतोल अवस्था