भौतिकशास्त्र परिभाषा कोश

तिर्यक प्रिझम

निरीक्षणागत मूल्य

v.t. (as, to fill up; take up) व्यापणे

n. (also octupole) Nucleonics अष्टध्रुव (पु.)

Elec. Eng. ओमीय रोध

n. (symbol O or ०) ओमायक्रॉन (पु.) (सं. O किंवा ०)

Elec. Eng. खुला परिपथ

adj. १ विरुध्द, विरोधी २ संमुख, समोरचा adv. संमुख, समोर

प्रकाशीय. अपस्करण

adv.१ प्रकाश दृष्ट्या २ प्रकाशिकीय दृष्ट्या

adj. १ कक्षीय २ भ्रमणकक्षीय

ऑर्गन नलिका

adj. (giving an image in correct and normal proportions) यथार्थ चित्री

Astron. दृढस्पर्शी कक्षा

n. १ आराखडा (पु.) cf. diagram, २ रूपरेषा (स्त्री.)

n. अतिधमन (न.)

Elec. Eng. उपरि पारेषण तारमार्ग

ऑक्सिडन विभव

n. तिर्यकता (स्त्री.)

n. निरीक्षक (सा.)

adj. व्यापणारा

Nucleonics अष्टध्रुव आघूर्ण

n. Elec. Eng. (an instrument for indicating directly resistance in ohms) ओममापी (पु.)

n. १ वगळणे (न.) २ लोपन (न.)

विवृत प्रणाली

Math. संमुख कोन

प्रकाशीय द्वि-अपवर्तन, प्रकाशीय द्वि-अपवर्तन

प्रकाश दृष्ट्या समतल, प्रकाश दृष्ट्या सपाट

कक्षीय इलेक्ट्रॉन, कक्षीय इलेक्ट्रॉन

adj. कार्बनी

यथार्थचित्री भिंग, यथार्थचित्री भिंग

n. दृढस्पर्शन (न.)

adj. अप्रावस्थिक

n. वरपूल (पु.), उपरिपूल (पु.)

v.t. (also superheat) अतिउष्णता देणे, अतितापवणे

n. Chem. ऑक्साइड (न.)

v.t. १ पुसून टाकणे २ अभिलोपन करणे

n. अडथळा (पु.), अडसर (पु.)

v. i. १ घडणे, घडून येणे २ (to be found; to appear) आढळून येणे

octopole

n. तेल (न.), तैल (न.) v.t. तेल देणे

v.t. १ वगळणे, गाळणे २ न करणे cf. overlook

adj. खुला, विवृत

प्रतिप्रावस्था (स्त्री.)

प्रकाशीय द्विक, प्रकाशीय द्विक

प्रकाश विरल, प्रकाश दृष्ट्या विरल

कक्षीय इलेक्ट्रॉन प्रग्रहण

कार्बनी रसायनशास्त्र, (a branch of chemistry that deals chiefly with hydrocarbons and their derivatives) कार्बनी रसायनशास्त्र

v.i. दोलन करणे, दोलन होणे

n. Chem. (as, a diffusion of a solvent through a semipermeable membrane into a more concentrated solution in order to equalise the concentrations on both sides of the membrane) परासरण (न.) electroosmosis विद्युतपरासरण endosmosis अंतःपरासरण exosmosis बहिःपरासरण

n. (as, something that is put out or produced; specif. the power or energy delivered by a machine or system; of an electrical device - the terminal for the output, etc.) निष्पन्न (न.)

n. Elec. Eng. अतिप्रभार (पु.)

adj. (also superheated) अतितत्प

v.t. & i. ऑक्सिडन करणे, ऑक्सिडित होणे

adj. १ पुसून टाकलेला २ अभिलोपित

v.t. & i. अडथळा करणे, अडथळा आणणे

n. घटना (स्त्री.) प्रसंग (पु.) २ (of a substance, metal, etc.) आढळ (पु.)

adj. नेत्रीय, नेत्र- n. (an eyepiece) नेत्रिका (स्त्री.)

तैल पंप

एककाय प्रतिकृति

खुली नळी

विरुद्ध सदिश, विरुध्द सदिश (विरुध्द दिशेचा सदिश)

Photog. प्रकाशीय सपाटी

n. (a. science that deals with light, its genesis and propagation, the effects that it undergoes and produces, and other phenomena closely associated with it) प्रकाशिकी (स्त्री.)

कक्षीय क्वांटम अंक

v.t. (also orientate) १ (to set or arrange in any determinate position in relation to the points of a compass, etc.) दिशाभिमुख करणे, --च्या दिशेने अभिमुख करणे २ दिशानिदेशित करणे

adj. दोलनी, दोलन—, दोलायमान

adj. परासरणी, परासरण—

निष्पन्न परिपथ

v.t. अतिसंशुद्धी करणे

n. (also superheating) अतिऊष्मन (न.), अतितापन (न.)

adj. ऑक्सिडित

n. १ पुसून टाकणे (न.) २ अभिलोपन (न.)

n. अडथळा (पु.), अडवणूक (स्त्री.)

n. महासागर (पु.)

adj. १ Math., etc. विषम २ किरकोळ, अतिरिक्त ३ (as, not paired with another; not matching) विजोड

तैल मज्जनी, n.तैल मज्जनी (स्त्री.)

adj. एकमितीय

n. १ छिद्र (न.) द्वार (न.) २ मुख (न.)

adv.१ (in an opposite position) विरोधी स्थितीत, विरुध्द दिशेने २ संमुखतः

प्रकाशीय काच

adj. १ (as, the most favourable or the most conducive to a given end) अनुकूलतम २ (greatest or best possible under a restriction expressed or implied) इष्टतम

adj. कक्षेत भ्रमण करणारा

n. १ दिशाभिमुखता (स्त्री.), --अभिमुख करणे (न.) २ दिशानिदेशन (न.)

n. दोलन (न.)

Chem. परासरण दाब

निष्पन्न शक्ति

adj. अतिसंशुद्ध

v.t. १ अतिव्याप्त होणे २ परस्पर व्याप्त होणे n. अतिव्यापन (न.)

adj. ऑक्सिडीकारक

(symbol for omicron) ओमायक्रॉन (सं. O किंवा o)

adj. अभिलोपकारी

v.t. & i. प्राप्त करणे, मिळवणे, प्राप्त होणे, मिळणे

सागरी प्रवाह

विषम पॅरिटी

Elec. Eng. तैल वियोजन स्विच

एकमितीय प्रवाह

(as, a small binocular optical instrument- oft. used in pl.) ऑपेरा ग्लास

n. विरोध (पु.)

दृष्टिभ्रम (पु.)

इष्टतम वारंवारता

n. १ Math., etc. क्रम (पु.) २ सुव्यवस्था (स्त्री.), सुरचना (स्त्री.) v.t. & i. १ क्रमबद्ध करणे २ क्रमबद्ध रचना करणे ३ सुरचना करणे

adj. १ दिशाभिमुख केलेला, --अभिमुख केलेला, --अभिमुख २ दिशानिदेशित

n. दोलक (पु.)

adv. परासरणतः

निष्पन्न कुंडलन

adj. अति अवमंदित

n. १ अतिव्यापन (न.) २ परस्परव्यापन (न.) adj. १ अतिव्यापी २ परस्परव्यापी

ऑक्सिडीकारक ज्योत

v.t. & i. (as, to act or react in conformity with) –चे पालन करणे, -चे पालन होणे

adj. लांबट, दीर्घायत

adj. प्राप्य, मिळवण्याजोगा

adj. महासागरी

अतिरिक्त प्रोटॉन प्रतिकृति

n. तेलक्षेत्र (न.), तैलक्षेत्र (न.)

adj. एक-अनेक

v.t. & i. १ (as, to produce an effect; to exert power or influence; to perform an operation or series of operations) कार्य करणे, क्रिया करणे २ (as, to cause to function; to function through the use of) चालवणे, चालणे

adj. १ (of or relating to vision) दृष्टि- २ (of or relating to eye) नेत्र-३ (as, optical) प्रकाशिक, प्रकाशीय

प्रकाशीय उपकरण

अनुकूलतम आर्द्रता

adj. १ क्रमबद्ध २ Math. क्रमित ३ सुरचित

n. छिद्र (न.)

adj. दोलनकारी, दोली, दोलशील

n. (as, a unit of weight) औंस (पु.)

adj. बाहेरील, बाह्य adv. बाहेर n. बाहेरील भाग (पु.)

n. अति अवमंदित (न.)

v.t. १ (as, to take no notice of) लक्ष न देणे २ (as, to fail to notice) उपेक्षा करणे, नजरेतून सुटणे, नजरेतून निसटणे

n. Chem. ऑक्सिजन (पु.)

n. १ (as, a material thing) पदार्थ (पु.), वस्तु (स्त्री.) २ (as, purpose, end) उद्दिष्ट (न.), उद्देश (पु.)

adj. उपद्रवी

adj. उघड

n. (a science that deals with the ocean and its phenomena) सागर-विज्ञान (न.)

Nucl. Phys. (as, odd parity state) विषम पॅरिटी अवस्था

adj. तैलनिमज्जित

एक-अनेक संगतता, Math. एक-अनेक संगतता

adj. १ क्रियाकारक, कार्य होणारा २ चालन- ३ Math., etc. परिकर्मी

प्रकाशीय कोन

चित्रदीप (पु.)

अनुकूलतम विशालन

Math. क्रमित सट

n. १ (as, primary source or cause) उगम (पु.), मूळ (न.) २ आरंभ (पु.) ३ Math.(as, a starting-point) आदिबिंदु (पु.), आरंभ बिंदु (पु.)

Radio दोली परिपथ

adj. बाह्य, बाहेरील

बाह्यकैवार

v.t. अत्यधिक अंदाज करणे n. अत्यधिक अंदाज (पु.)

दुर्लक्ष करणे

ऑक्सिजन मुखपट

वस्तु क्षेत्र

adj. १ (not readily seen) अस्पष्ट २ (dark, dim) अंधुक v.t. १ अस्पष्ट करणे २ अंधुक करणे

adv. उघडउघड

(also octo- or oct-) (in comb.- eight; containing eight atoms, groups or equivalents, etc.) अष्ट- cf. mon-

n. गंध (पु.), वास (पु.)

तैलनिमज्जित वस्तुभिंग

adj. एक-एक

चालन सीमा

१ Light (as, optical axis) प्रकाशीय अक्ष २ दृष्टि अक्ष

(also called laser) प्रकाशीय मेसर

अनुकूलतम तापमान

n. १ क्रमबंधन (न.) २ Math. क्रमीकरण (न.)

adj. मूळ, आदिम

दोलनकारी विमोच, Radio दोलनकारी विमोच (विद्युन्मोच)

बाह्य बल, बाहेरील बल

बाह्यकैवार (पु.)

n. अत्यधिक अंदाज (पु.)

उपेक्षा करणे, हिशेबात न घेणे

(as, the normal boiling–point of liquid oxygen) ऑक्सिजन तापांक

पदार्थ भिंग, पदार्थ भिंग

n. १ अस्पष्टता (स्त्री.) २ अंधुकता (स्त्री.)

adj. प्रासंगिक

n. Math. अष्टकोन (पु.), अष्टभुज (पु.)

adj. गंधहीन

adj. तैलहीन, विनातेल

एक-एक संगतता, Math. एक-एक संगतता

n. १ (an exertion of power or influence; working) कार्य (न.), क्रिया (स्त्री.) २ चालन (न.), चालवणे (न.) ३ Math. परिकर्म (न.)

Anat. नेत्र चेता

Optics प्रकाशीय पथ

n. १ विकल्प (पु.) २ पर्याय (पु.)

adj. १ क्रमबद्ध २ सुरचित

adv. मूलतः

दोलन गति

(as, a space immediately outside the earth’s atmosphere; the interplanetary or interstellar space) बाह्य अवकाश

adj. बाहेरील, बाह्य, बाहेरील बाजूचा

v.t. & i. उत्सारित करणे, उत्सारित होणे n. उत्सार (पु.), परिवाह (पु.)

दुर्लक्ष करणे

वस्तु बिंदु

adj. Geol. प्रत्यनुवर्ती

adv. प्रासंगिकतः, अधूनमधून

adj. अष्टकोनी, अष्टकोनीय

ecology

adj. तैलरोधी

adj. एकांगी, एक बाजू असलेला

adj. १ क्रियात्मक, कार्य-, क्रिया- (as in : operational area क्रिया क्षेत्र) २ परिकर्मी

adj.१ प्रकाशीय २ (of or relating to the science of optics) प्रकाशिकीय ३ (as, optic) दृष्टि

प्रकाशीय ध्रुवण

adj. १ वैकल्पिक २ पर्यायी

क्रमबद्ध रचना

v.t. & i. १ उगम पावणे २ उद्‌भवणे ३ आरंभ करणे, आरंभ होणे

दोली संहति

adj. बाह्यतम

adj. अंडाकार, लंबवर्तुळाकार n. Math. आयतवृत्त (न.)

१ उत्सारण पात्र २ जलोत्सारण पात्र

न करणे

n. (also object glass) Light, Optics १ (that lens in an optical instrument which is directed towards the object to be observed) वस्तुभिंग (न.), पदार्थिक (पु.) २ (as, a lens or system of lenses that forms an image of the object on a screen as in a camera or projector) पदार्थिक (पु.) adj. वस्तुनिष्ठ, पदार्थिक

adj. निरीक्षणक्षम

v.t. (as, to take in and retain) अधिधारण करणे

n. pl. (sing. octahedron) अष्टपृष्ठक (पु. अ. व.), adj. अष्टपृष्ठक-

n. Elec. Eng. (after Georg Simon Ohm, Ger. Physicist – as, a unit of electrical resistance) ओम (न.)

n. तैलकूप (पु.), तेल विहीर (स्त्री.)

prep. (to a place or position on-) -च्यावर, -च्या कडे, -च्या वर स्थितीत, -च्या बाजूने स्थित असलेला

adj. क्रियाकारी n. यंत्रचालक (पु.)

प्रकाशीय विपथन, प्रकाशीय विपथन

Heat प्रकाशीय उत्तापमापी

n. (an instrument for measuring the power and range of vision) दृष्टिमापी (पु.)

adj. साधारण cf. normal

adj. उद्‌भूत

n. Elec. Eng. (as, a record of a wave-form obtained from an oscillograph) दोलन लेख (पु.)

बाह्यतम कक्षा

n. अतिगुच्छन (न.)

n. अतिवृद्धि (स्त्री.)

n. (also called overvoltage) अतिविभवता (स्त्री.)

(commonly that lens of a system which is towards the object) पदार्थिक भिंग

n. १ निरीक्षण (न.) २ Astron. वेध (पु.)

adj. अधिधारित

n. (pl. octahedra or octahedrons) Crystal. (as, a form of the cubic system which is bounded by eight similar faces) अष्टपृष्ठक (पु.)

Elec. Eng. (after Georg Simon Ohm, Ger. physicist) ओमचा नियम

adj. तेलकट

v.t. & i. पाझरणे, (द्रव वगैरे) स्त्रवणे n. Geol. सिंधुपंक (पु.)

n. १ चालक (सा.), परिकर्मी (पु.) २ Math. परिकर्मी (पु.)

प्रकाशीय क्रियाशीलता

प्रकाशीय घूर्णन

adj. दृष्टिमितीय, दृष्टिमिति-

Light साधारण किरण

n. १ उगम (पु.) २ उद्‌भव (पु.)

n. Elec. Eng. (as, an instrument for producing a curve representing the wave-form of an alternating quantity) दोलनलेखी (पु.)

n. उत्प्रवाह (पु.) v.i. उत्प्रवाहित होणे

n. ओव्हन (स्त्री.), गरम पेटी (स्त्री.)

v.t. & i. १ प्रलंबित होणे, अंधातरी टांगलेला असणे २ पुढे येणे n. प्रलंबी (पु.)

adj. अतिव्यवस्थित, अतिपद्धतशीर

adj. १ (flattened or depressed at the poles) चपटा, लघुअक्ष- २ Math., etc. (of a spheroid, ellipsoid, etc. – opposed to prolate) परिऱ्हस्व, लघुअक्षीय, लघुअक्ष-

n. वेधशाळा (स्त्री.)

n. अधिधारण (न.)

n.१ (as, a group of eight) अष्टक (न.) २ Music सप्तक (न.) lower octave मंद्र सप्तक middle octave मध्य सप्तक upper octave तार सप्तक

adj. (of or relating to ohm; measured in ohms….etc.) ओमीय, ओमी

adj.जुना

n. १ अपार्यता (स्त्री.) २ (in case of light) अपारदर्शकता (स्त्री.)

v.t. विरोध करणे

१ प्रकाशीय अक्ष २ दृष्टि अक्ष

प्रकाशीय घूर्णन शक्ति

n. (as, measurement of visual powers as by the use of an optometer) दृष्टिमिति (स्त्री.)

n. Math. कोटि (स्त्री.) Cf. abscissa भुज

n. Math. लंबसंपात (पु.)

n. Elec. Eng. दोलनदर्शी (पु.)

v.t. (to remove adsorbed or occluded gases from usu. by heating) निर्वायू करणे

adj. (if treated as pfx. or used in comb. –surplus, excessive) अति .अत्यधिक

adj. प्रलंबी—, अधांतरी

n. १ अधिस्वरक (पु.), गौण स्वरक (पु.) २ Music अवरनाद (पु.)

adj.तिर्यक, तिरपा, तिरकस

v.t. १ निरीक्षण करणे २ Astron. वेध घेणे ३ (as, to see) पाहणे

adj. व्याप्त, व्यापलेला

octa-

Elec. & Magn. ओमी परिपथ

n. (symbol Ω किंवा ω) ओमेगा (पु.) (सं. Ω किंवा ω)

adj. १ अपार्य २ (in case of light) अपारदर्शक

adj. विरोधी

प्रकाशीय मंच

प्रकाशीय सममिति

नारिंगी, adj. नारिंगी

n. Min. धातुक (पु., न.), धातुपाषाण (पु.)

adj. Math. जात्य, लंब

v.t. & i. Math., etc. (to touch closely; to have contact of higher order with; to coincide in three or more points) दृढस्पर्श करणे, दृढस्पर्श होणे

n. निर्वायूकरण (न.)

adj. सर्वांगी, समग्र, एकूण

adj. उपरि—

n. (also called overpotential) Chem., Elec. Eng. अतिव्होल्टता (स्त्री.)

तिर्यक आघात, तिर्यक आघात

adj. निरीक्षणागत

व्याप्त अवकाश

n. Thermionics (as, a vacuum tube with eight electrodes) ऑक्टोड (पु.)

Elec. & Magn. ओमी वाहक

(also ω-hyperon) Nucleonics ओमेगा हायपरॉन (ω-हायपरॉन)

adj. १ (not closed; not covered) अनावृत, उघडा २ खुला, मोकळा ३ Math., Chem., etc. (as, distinguished from closed) विवृत (as in : open set Math. विवृत सट; Open chain Chem. विवृत शृंखला)

विरोधी बलयुग्म

प्रकाशीय स्थिरांक

(as, a combination of lenses, mirrors and prisms that constitutes the optical part of an optical instrument) प्रकाशीय संहति

n.१ (as, the usu. curved path of a body in a field of force) कक्षा (स्त्री.) २ (as, a path described by a celestial body or an artificial satellite or a space craft in its revolution around another body) भ्रमणकक्षा (स्त्री.) v.t. १ कक्षेत भ्रमण करणे २ भ्रमण करणे

n. १ अवयव (पु.) २ (as, a musical instrument) ऑर्गन (न.)

जात्य सदिश, Math. जात्य सदिश

adj. दृढस्पर्शी

n. निर्गम मार्ग (पु.), निर्गम (पु.)

Elec. Eng. समग्र कार्यक्षमता, एकूण कार्यक्षमता

उपरि तारमार्ग

n. Chem. ऑक्सिडन (न.)