भौतिकशास्त्र परिभाषा कोश

(as,the distance between diffracting surface in calcite crystals used in X-ray diffraction) कॅल्साइट जाल अंतर

n. (oft.used in pl. and usu. with pair — an instrument, consisting of a pair of hinged legs, used to measure external and internal dimensions) कैवार (पु.)

calorie

adv. प्रमाणभूततः सैद्धांतिक दृष्ट्या

केशिका क्रिया

कार्बन तंतु

n. १ काळजी (स्त्री ) २ सावधगिरी (स्त्री.) ३ जपणूक (स्त्री.)

Math. (as, of a point in a plene or of a point in a space) कार्टेशिअन सहनिर्देशक (पु.अ.व.), डेकार्टचे सहनिर्देशिक (पु.अ.व.)

n. Chem. (the acceleration or retardation of a chemical reaction by a substance which itself undergoes no permanent chemical change, or which may be recovered when the reaction is completed) उत्प्रेरण (न.)

कॅथोड बिंदु

blackbody radiation

सेल्सिअस

केंद्रीय बल, केंद्रीय बल

प्रतिलोमन केंद्र

v.t.& i. (as, to contain and direct the course of; to convey) वाहून नेणे, –चे वहन करणे, चे वहन होणे

रूपांतर

n. प्रणालन (न.)

adj. प्रभारित, विद्युतप्रभारित

रासायनिक क्रिया अभिक्रिया

n. चिरालिटी (स्त्री.)

वर्णीय विपथन, Light, Optics (non-coincidence of the component colour images formed by a lens owing to dispersion of the lens) वर्णीय विपथन

n. कालमिती (स्त्री.)

adj. वृत्तीय, वर्तुळाकृती, वृत्त–

स्थापत्य अभियांत्रिकी, स्थापत्य अभियांत्रिकी

n. पाटन (न.), भेग (स्त्री.), फूट (स्त्री.)

(abbr.of centimetre) सें.मी. (सेंटिमीटर)

adj. (also coaxal) Math. समाक्ष—

पुनःसंयोजन गुणांक

adj. संसंजनशील, संसंजी

n. संग्रहण (न.) adj. संग्राहक, संग्राही

(the distance of closest approach between the centres of any two molecules in a collision) रेणूंचा संघात व्यास

रंग

n. वर्णांधता (स्त्री.)

n. १ (the quality or state of being combined) संयोग (पु.) २ (the act or process of combining; the act or process of uniting esp.to form a chemical compound) संयोजन (न.)

adj. Math. संमेय

adj. तुलनात्मक, तौलनिक

adj. प्रतिपूरक, प्रतिपूरणकारी

n. १ संमिश्रता (स्त्री.) २ जटिलता (स्त्री.)

adj. संयोजित

adj. समाविष्ट

अंतर्वक भिंग, अंतर्वक्र भिंग

v.t. संबंध असणे, –शी संबंधित असणे

n. १ (of a liquid) संघनन (न.) २ (of a gas or vapour) द्रवीकरण (न.), द्रवीभवन (न.) ३ (of light) नाभीयन (न.)

प्रवहन, n. (conducting power; also the property of a material by virtue of which it allows current to flow through it when potential difference is applied– the reciprocal of resistance) प्रवहन (न.) cf. conduction

n. वाहकतामिती (स्त्री.)

adj. १ समनुरूप, अभिसंगत २ Chem. (as, conformational) समआविन्यासी ३ Math.गुणनक्षम (as in : conformable matrices गुणनक्षमता सारण्या) ४ Geol. (following in unbroken sequenece — used of geologic strata) अभिसंगत

संयुग्मी बिंदु

n. १ संरक्षण (न.) २ अक्षय्यता (स्त्री.) (as in : law of conservation of energy ऊर्जा अक्षय्यता नियम)

critical solution temperature

n. घटक (पु.) adj. घटक—

n. वापर (पु.), खप (पु.)

अवस्था सातत्य

n. यंत्रक (न.) cf. apparatus

n. संकेत (पु.)

adj. विलोमतः, उलटपक्षी

n. शीतन (न.), थंड करणे (न.), थंड होणे (न.)

correlation

n. १ संशुद्धि (स्त्री.) २ दुरुस्ती (स्त्री.), सुधार (पु.)

v.t. & i. क्षरण करणे, झीज करणे, क्षरण होणे, झीज होणे

adj. विश्वरचनेसंबंधी

n. विफल करणे (न.), परिणामहीन करणे (न.)

Chem. सहसंयुज बंध

(abbr. of critical mass) Nucleonics क्रांतिक वस्तुमान

Elec. Eng., Met., etc. (the highest temperature at which it is possible to separate substances into two fluid phases; the temperature at which magnetic materials lose their mangetic properties, etc.) क्रांतिक तापमान

n. (as, a vessel or melting pot) मूस (स्त्री.)

स्फटिक अक्ष

adj. (relating to or dealing with crystallography or crystals) स्फटिकविज्ञानविषयक, स्फटिक–

n. (broken or refuse glass that is generally added to a batch of new material to facilitate melting in glass manufacturing) काचेची फुटकी (स्त्री.)

धारा विद्युत

adj. (also curvilineal) वक्रात्मक, वक्ररेखी

n. चक्रवात (पु.), वात्या (पु.)

n.(also calcite) min.कॅल्कस्पार (न.)

n. Heat, Light (the incandescences of a body produced by incidence upon it of infrared rays which are thus converted indirectly into radiant energy of shorter wavelength) ऊष्मादीप्ति (स्त्री.)

n. (an electromagnetic apparatus for separating isotopes according to their masses on the principle of mass spectrograph) कॅल्युट्रॉन (पु.)

प्रमाणभूततः संयुग्मी चल (पु.अ.व.)

केशाकर्षण (न.)

कार्बनची कांडी

adv. काळजीपूर्वक

n. Elec. Eng. Elec. Comm., Radioactivity, etc. (as, a succession of stages as in a process or in the arrangement of the parts of an apparatus) सोपान (पु.)

n. (also catalyser) Chem.(a substance which catalyses a chemical reaction) उत्प्रेरक (पु.)

कॅथोड अनुगामी प्रवर्धी, कॅथोड अनुगामी प्रवर्धी

Elec. C-बॅटरी (स्त्री.) (सी बॅटरी)

adj. (abbr. cels) (after Anders Celsius, Swedish astronomer who invested Centigrade scale) सेल्सिअस

केंद्रीय कक्षा

(also called centre of intertia) वस्तुकेंद्र (न.)

adj. निश्चित

रूपभेद

v.t. & i. प्रणालन करणे, प्रणालन होणे

प्रभार-वस्तुमान गुणोत्तर

रसायन तुला, रसायन तुला

v.t. क्लोरिनित करणे

वर्णीय त्रुटि

n. सिनेमा (पु.) चित्रपट (पु.)

वृत्तीय कोन

n. वर्ग (पु.)

n. ज्वरमापी (पु.)

v.t. & i. १ (to cause or bring about the coagulation of; as, to curdle, clot) साकळणे, साकळणे २ (as, to gather together or from into a mass or group or to solidify completely or partially) किलाटन करणे, किलाटन होणे

(also coaxial or concentric cable) समाक्ष केबल

Mech. (as, the ratio of the relative velocity after impact to that before impact) प्रत्यवस्थान गुणांक

n. Elec. (as, one or more turns of conductor when wound as a definite unit of an electrical circuit) कुंडल (न.)

n. संग्रह (पु.)

संघात वारंवारता

वर्णक

adj. १ वर्णित २ रंगीत

combination tone

adj. १ सामान्य, साधारण cf. normal २ सामाईक (as in : common surface of contact समाईक संपर्क पृष्ठ) ३ Math. (belonging to two or more quantities) सम, समान, साधारण ४ साधा (as in : common hydrometer साधा तरकटा)

adj. तुलनात्मक दृष्टीने, तौलनिक रीत्या

(errors equal in amount but opposite in sense that cancel each other) प्रतिपूरक त्रुटी (स्त्री.अ.व)

n. (the quality or of state of yielding to bending under stresses within the elastic limit, etc.) अनुवृत्ति (स्त्री.)

n. संयोजन (न.)

(also Compton scattering) (after Arthur H. Compton, Am. physicist) कॉम्टन परिणाम, कॉम्टन विकिरण

अंतर्वक्र दर्पण, अंतर्वक्र आरसा

adj. संबंधित

v.t. & i. १ (of a liquid—to increase or to cause to increase in density or strength; to become thicker) संघनित करणे संघनित होणे, –चे संघनन होणे २ (of a gas or vapour—to change or to cause to change to liquid) द्रवीकरण करणे, द्रवीभवन होणे ३ (of light— to focus ; to concentrate by passing through a lens) नाभीयन करणे, नाभीयन होणे

conductometer

n. वाहक (पु.)

adj. १ Math. अनुकोन २ समनरूपी

(as, two solutions existing together in equilibrium) संयुग्मी द्रावणे (न.अ.व.)

अक्षय्यता नियम (पु.अ.व.), अक्षय्यतेचे नियम (पु.अ.व.)

n. सुसंवादिता (स्त्री.) cf. concord

v.t. १ (to be the components of) मिळून होणे २ (esp.in passive) घडण असणे

v.t. & i. संपर्क साधणे, संपर्क होणे n. १ संपर्क (पु.) २ स्पर्श (पु.) (to come into contact संपर्कात येणे, संपर्क होणे)

adj. सतत, अखंड

v.t. नियंत्रित करणे, नियंत्रण ठेवणे n. नियंत्रण (न.)

Light, Math. चिन्हांचा संकेत

n. १ (change from one form, state, or character into another, etc.) रूपांतर (न.) cf. change २ Math. (as, a change or reduction of the form of a mathematical proposition or expression) नवरूपण (न.)

Met. शीतन वक्र

n. बूच (न.)

adv. ठीक, बरोबर

n. (action or process of corrosive chemical change not necessarily accompanied by loss of form or compactness; typically a gradual wearing away or alteration by a chemical or electrochemical essentially oxidising process) क्षरण (न.), झीज (स्त्री.) cf. erosion

n. (a general description of the world or of the universe; the science that deals with the constitution of the whole order of nature or the figure, disposition, and relation of all of its various parts) विश्वरचना (स्त्री.)

v.t. प्रतिसंतुलित करणे n. १ (act of counterbalancing) प्रतिसंतुलन (न.) २ (a weight that balances another; counterpoise) प्रतितोल (पु.)

adj. सहचल n. Math. सहचल (पु.)

n. (pl. criteria also criterions) निकष (पु.) (अ.व. निकष)

Hyd., etc. (the greatest velocity with which a fluid can flow through a given conduit without becoming turbulent) क्रांतिक वेग

adj. १ ओबडधोबड २ (not altered or prepared for use any process; as, raw) कच्चा ३ (not refined) अशोधित

स्फटिक काट

स्फटिक अक्ष (पु.अ.व.)

adj. १ संचयी २ (as, additional) अधिक ३ वाढीव

धारा क्षमता निर्देशन

वक्रात्मक शंकु

adj. चक्रवात–

adj.परिगण्य

adj.ऊष्मादीप्त

(pl. camera lucidas) Optics (a device for facilitating the drawing of an image seen in a microscope or other optical instruments) कॅमेरा ल्यूसिडा

n. टोपण (न.), पिधान (न.), आच्छद (न.) (आ+ छद् = to cover; आच्छाद = a cover, covering)

केशिका संशुद्धि

adj. (relating to, containing or composed of carban) कार्बनमय, कार्बनी

(also Carnot’s cycle) Eng. (after N.L.S. Carnot, Fr. physicist) कार्नो चक्र

सोपानी प्रवर्धन, (as, multistage amplification) सोपानी प्रवर्धन

adj. १ उत्प्रेरक— २ उत्प्रेरण— (as in : catalytic process उत्प्रेरण प्रक्रिया)

कॅथोड किरण दोलनदर्शी

n. Elec. C-अभिनति (स्त्री.) (सी अभिनति)

n. सिमेंट (न.)

n. केंद्रण (न.)

दोलन केंद्र

n. १ विराम (पु.) २ बंद होणे (न.), थांबणे (न.) ३ नाहीसा होणे (न.) ४ समाप्त होणे (न.), न राहणे (न.)

रूपांतरण

channeled

n. प्रभारण (न.), विद्युतप्रभारण (न.), विद्युतप्रभारित करणे (न.)

रासायनिक संयुग

n. क्लोरिनन (न.)

वर्णीय भिंग

चलचित्र दर्शित्र

वृत्तचिति (स्त्री.), वृत्तीय सिलिंडर

A-वर्ग प्रवर्धन (ए वर्ग प्रवर्धन)

n. १ कालदर्शी (न) २ (as, a watch) घड्याळ (न.)

adj. १ साकळवलेला, साकळलेला २ किलाटित

(also concentric line) समाक्ष तारमार्ग

ऊष्मा प्रसरण गुणांक

adj. कुंडलित

n. संग्राही (पु.)

संघात प्राचल

प्राथमिक वर्ण

adj. वर्णक, वर्णदायी

Light संयोग तत्त्व

adv. सामान्यतः, सामान्यपणे, बहुधा

n. (a form of apparatus used for accurate comparision of standards of length, etc.; a form of colorimeter) तुलनित्र (न.)

n. (balance or counteraction of opposed forces) प्रतिपूरण (न.)

v.t. गुंतागुंत, निर्माण करणे, जटिल करणे

v.t. &i. (to reduce the volume, size, density or degree of concentration of, by or as if by pressure; to undergo compression) संपीडन करणे, संपीडन होणे

(after Arthur H. Compton, Am. physicist) कॉम्टन नियम

अंतर्वक्र परावर्तन जाल

prep. —संबंधित, –शी संबंधित

adj. १ संघनित २ द्रवीकृत, द्रवीभूत ३ (of light) नाभीयित

conductometric

n. शंकु (पु.)

अनुकोन प्रतिचित्रण

संयुग्मी चल (पु.अ.व.)

कोनीय संवेग अक्षय्यता, कोनीय संवेगाची अक्षय्यता

adj. सुसंवादी n. व्यंजन (न.)

adj. घटित

संपर्क कोन

सतत निर्मिति परिकल्पना

नियंत्री इलेक्ट्रोड, Thermionics नियंत्री इलेक्ट्रोड

adj. संकेतमान्य

रूपांतर इलेक्ट्रॉन

adj. १ Chem. (relating to or formed by coordination) सहबद्ध २ Math. सहनिर्देशक– v.t. &i. १ (as, to bring into a common action, movement, or condition; to regulate and combine in harmonious action) समन्वय करणे, समन्वय साधणे २ Chem. (to attach so as to form a coordination complex) सहबद्ध करणे ३ Chem. (to combine by means of a coordinate bond) सहबद्ध होणे n. Math. (any one of a set of numbers used in specifying the, location of a point on a line, in space, or on a given plane or other surface) सहनिर्देशक (पु.) (अ.व. सहनिर्देशक)

n. बूचवेजी (पु.)

n. अचूकपणा (पु.)

adj. (प्रवाह) अपघर्षी, adj. क्षारक, क्षरणकारी

adj. विश्वस्थितिशास्त्रासंबंधी

adj. प्रतिसंतुलित

सहचल सदिश, सहचल सदिश

adj. (relating to, indicating, or being a state in which or a measurement or point at which some quality, property, or phenomenon suffers a finite change or undergoes drastic alteration) क्रांतिक

क्रांतिक आकारमान

v.t. &.i. १ (to press between two hard bodies; to reduse to particles by pounding or grinding) दलन करणे, दलन होणे २ (as, to squeeze as sugar-cane, oil-seeds, etc.) गाळणे

स्फटिक डायोड, स्फटिक डायोड

n. (the science of crystallisation dealing with the systems of forms among crystals, their structure, and their forms of aggregation) स्फटिकविज्ञान (न.)

n. Met.(a thick-bottomed shallow dish made of bone ash; used in the cupellation of lead beads containing gold and silver, in the assay of these metals) क्यूपेल (न.) v.t. क्युपेलन करणे

धारा परिवर्तित्र

वक्ररेखी गति

n. Thermionics सायक्लोट्रॉन (पु.)

v.t. १ (to ascertain or deternine by mathematical processes esp.of some intricacy— used in ref.to more complex, difficult and lengthy processes executed with precision and care) परिगणन करणे २ (commonly) गणना करणे , मोजणे, हिशेब करणे

(in comb) कॅलरी—, ऊष्मा–

n. कॅमेरा (पु.), रूपित्र (न)

n. समर्थता (स्त्री.)

Chem. केशिका विद्युन्मापी

n. Chem.कार्बोनेट (न.) v.t. चे कार्बोनेटन करणे

Thermodynamic कार्नो प्रमेय

सोपान प्रवर्धी, Radio सोपान प्रवर्धी

उत्प्रेरक (पु.)

Radio, Television, Thermionics कॅथोड किरण नलिका

(also c.c) (abbr of cubic centimeter) घ.सें. (घन सेंटीमीटर) (सं cc किंवा c.c)

n. निश्चितता (स्त्री.)

v.t. &. i केंद्रण करणे, केंद्रित होणे

समाघात केंद्र

संसंजन

परिवर्तन

channeling

स्पर्शाने विद्युतप्रभारित करणे

रासायनिक घटना, रासायनिक घडण

n. Chem. क्लोरिन (पु.)

वर्ण वियोजन शक्ति

kinematics

Optics वृत्तीय द्वि-अपवर्तन

B-वर्ग प्रवर्धन, B-वर्ग प्रवर्धन (बी वर्ग प्रवर्धन)

कालदर्शी विरोधाभास

n. १ साकळण (न.), साकळणे (न.) २ किलाटन (न.)

समाक्ष पारेषण तारमार्ग

विष्यंदिता गुणांक

n.कुंडलन (न.)

v.i. संघात होणे, टक्कर होणे

संघात संभवनीयता

वर्ण तुलनित्र

वर्णक द्रव्य

(also combination note) Acous. संयुक्त स्वरक

n. संचारण (न.)

v.t. तुलना करणे

प्रतिपूरक दोलक

adj. गुंतागुंतीचा, जटिल

adj. संपीडित

Campton effect

अंतर्वक्र परावर्तक

adj. (resembling a cone; having the shape of a cone) शंकुरूप, शंक्वाकार, शंकु—

संघनित पटल, (a surface film in which the moleculrs are closely packed and steeply oriented to the surface) संघनित पटल

adj. वहनकारी

शंकु गिअर, Eng. शंकु गिअर

n. १ (the act of conforming or producing conformity) अभिसंगतता (स्त्री.), समनुरूपण (न.) २ (as, agreement esp. with a model or plan; as, the shape of a molecule esp. with reference to a geometric isomer) समआविन्यास (पु.) cf. form

adj. १ (as, conjugate; as, formed by the union of two compounds or united with another compound ) संयुग्मित २ Chem (of a system of double bonds) एकांतरित (as in : conjugated double bonds एकांतरित द्विबंध)

ऊर्जा अक्षय्यता, ऊर्जेची अक्षय्यता

व्यंजन ध्वनि

n. घटना (स्त्री.), घडण (स्त्री.) cf. arranement

संपर्क भिंग, संपर्क भिंग

Light (a specturum in which all wavelengths are represented without any abrupt discontinuity) अखंड पंक्ति (अखंड वर्णपंक्ति)

नियंत्रण दंड

(as, of electric current) संकेतमान्य दिशा

रूपांतर गुणक

Math. सहनिर्देशक अक्ष (पु.अ.व.)

adj. बूचबंद

संशुद्धि भिंग

n. (abbr. of cosine) Math. कॉस (स्त्री.), कोज्या (स्त्री.)

n. (a science of the universe) विश्वस्थितिशास्त्र (न.)

v.t. प्रतिसंरोध करणे n. प्रतिसंरोध (पु.)

v.t. & i. १ आच्छादणे, झाकणे २ (to include or to comprise) समावेश करणे, समावेश होणे n. आच्छादन (न.), झाकण (न.), आवरण (न.)

Light क्रांतिक कोन

n. (a critical or condition = –used esp. of fissionable material) क्रांतिकता (स्त्री.)

n. दलित्र (न.)

स्फटिक घटक (पु.अ.व.)

adj. (having some or all of the properties of crystal) स्फटिकधर्मी n. स्फटिकाभ (पु.)

n. Met. (the operation employed in recovering gold and silver from lead) क्युपेलन (न.)

adj. धारावाहक

n. Math. उभयाग्र (न.), गाठबिंदु (पु.)

सायक्लोट्रॉन वारंवारता

संगणन करणे

adj. (of or relating to heat; of or relating to calories) कॅलरिक

v.t. (to preserve by putting in a can which is then hermetically sealed) डबाबंद करणे n.डबा (पु.)

adj. समर्थ

केशिका प्रतिकर्षण

adj. कार्बोनेटित

कार्नो व्युत्क्रमी चक्र

( a cosmic-ray shower which, passing through matter, produces a continuing shower through photons and pair-production) सोपानी वर्षण

catalyst

adj. (also kathodic) (of, at, or relating to a cathode— opposed to anodic; of a chemical element— tending to form a cathode in an electrochemical cell in relation to another element) कॅथोडी

v.t. & i. १ (to stop) बंद करणे, बंद होणे, थांबवणे, थांबणे २ (to become extinct; to pass away) नाहीसा होणे ३ ( to come to an end) समाप्त होणे, न राहणे

centre

adj. केंद्रित, केंद्रीभूत

Hyd, दाब केंद्र

चिन्ह

अक्ष परिवर्तन, अक्षांचा बदल

n. १ (as a nature) स्वरूप (न.) २ (all those qualities that make the thing different from others) लक्षण (न.), गुण, (पु.) cf. quality ३ ( a graphic symbol as alphabet, letter, etc.used as a unit in writing or printing) अक्षर (न.), वर्ण (पु.)

घर्षणाने विद्युतप्रभारित करणे

रासायनिक ऊर्जा

n. Eng. Radio, etc. चोक (पु.)

वर्णश्रेणी (स्त्री.)

n. (also kinematograph) चलचित्रक (पु.)

वृत्तीय गति, वर्तुळ गति, वृत्तीय गति, वर्तुळ गति

C-वर्ग प्रवर्धन, C- वर्ग प्रवर्धन (सी वर्ग प्रवर्धन)

adj. or adv. अनुघटि (अनु = in the direction of; along; after; घटि=clock)

n. (an agent that causes coagulation) साकळक (पु.)

adv. समाक्षतः

(also coercive field) Elec. Eng., Magn. (the opposing magnetic intensity that must be applied to a magnetised substance to reduce the residual magnetic induction in the material to zero) विचुंबक बल, विचुंबक बलक्षेत्र

v.i. संपतन होणे, संपाती होणे , संपाती असणे (co = सं; incidere = to fall on = पतन) (to coincide with —शी संपाती असणे)

v.t. १ (to render parallel to a certain line or direction; to render pareallel as rays of light) समांतरण करणे, समांतरित करणे २ (to adjust the line of sign of to proper position relative to other parts) संधानित करणे

n.कोलाइड (न.), कलिल (न.)

वर्ण चकती

adj. वर्णहीन

adj. १ (of or relating to combination; having the quality of combining) संयोगी, संयुक्त २ संयोजनीय

v.t. (to reserve the direction of by the change of connections) दिक्परिवर्तन करणे २ Math. क्रमपरिवर्तन करणे

n. तुलना (स्त्री.)

n. प्रतिपूरक (पु.)

n. गुंतागुंत (स्त्री.), जटिलता (स्त्री.)

n. संपीड्यता (स्त्री.) cf. pliability

n. संगणनकशीलता (स्त्री.)

adj. (concave on both side—used esp.of a lens) उभयअंतर्वक ,adj. (of a lens—having the concave side of greater curvature than the convex side; concave on one side and convex on the other) अंतर्बहिर्वक्र (अंतर्वक्र बहिर्वक्र)

n. निष्कर्ष (पु.)

संघनित स्फुल्लिंग

वहनकारी शक्ति

घर्षण शंकु

n. अभिसंगति (स्त्री.), समनुरूपता (स्त्री.)

adj. संयुग्मन—

वस्तुमान अक्षय्यता, वस्तुमानाची अक्षय्यता

adj. स्थिर n. Math.etc., (an abstract number or a physically dimensional quantity having a fixed or approximately fixed value) स्थिरांक (पु.)

adj. घटनात्मक, घडणसंबंधी

Thermionics संपर्क विभव (पु.)

adv. सतत, सातत्याने, अखंडपणे

नियंत्रण रेखापथ

v.t. संकेतबद्ध करणे

एककांचे रूपांतर

(a covalent bond typical of coordination complexes) सहबद्ध बंध

n. Anat. (the outermost part of the eye just in front of the aqueous humour) पारपटल (न.) (पारदर्शी नेत्रपटल)

v.t. (also corelate) सहसंबंधन करणे, परस्परसंबंधित करणे

n. (abbr. of cosecant) Math. कोसेक (पु.), कोच्छेद (पु.), व्युज्या (स्त्री.)

n. विश्व (न.), ब्रह्मांड (न.)

adj. or adv. (also anticlockwise) प्रतिघटि

adj. आच्छादित, आवृत्त

क्रांतिक मांडणी, क्रांतिक रचना

(after Sir William Crookes, Eng. physicist) क्रूक्स प्रारणमापी

n. १ (as, of earth) कवच (न.) २ (as, a hard or brittle external coat or covering of something) पापुद्रा (पु.) ३ Geol. (the hard surface layer formed on many soils esp. when dry or on snow, mud, or lava) परिपटल (न.)

(one of the bounding surfaces of a crystal) स्फटिकानीक (स्फटिक + अनीक) (अनीक = face), स्फटिकाचा पैलू

n. (abbr. of cosecant) Math. कोसीकंट (पु.), कोच्छेद (पु.), व्युज्या (स्त्री.)

n. (also called radioactive source strength) (after Mme. Marie Curie, Pol.- Fr. chemist– as, a unit of radioactivity) क्युरी (न.)

adj. धारावाहक

v.t. कापणे n. काट (पु.)

सायक्लोट्रॉन संस्पंदन

प्राक्कलन करणे

कॅलरिक सिद्धांत

n. १ कालवा (पु.) २ नाल (पु.)

n. (symbol C) Elec.१ (as the property of an electric nonconductor that permits the storage of an electric energy) धारिता (स्त्री.) २ (as, ratio) धारिता गुणांक (पु.)

केशिका रोह

n. Chem. (the process of carbonating) कार्बोनेटन (न.)

n. Elec. Comm, Radio, etc.वाहनिक (पु.)

(of cosmic radiation— the theory of multiplication of electrons, positrons and γ-rays in the passage of a cosmic-ray particle through matter esp. atmosphere ) (वैश्य प्रारणाचा) सोपान सिद्धांत

n. Math., etc.(the curve assumed by a perfectly flexible, inextensible, infinitely slender cord, suspended at its ends) रज्जुका (स्त्री.), कॅटीनरी (स्त्री.)

n. कॅथोड प्रतिदीप्ति (स्त्री.)

adj. (of or relating to the sky specif .representing the visible bodies in the sky) खगोलीय, खगोल–, ख–

n. ( as, Centigrade scale) सेंटिग्रेड (न.) adj. (abbr.C) सेंटिग्रेड (सें.ग्रे.)

n. (also center) केंद्र (न.) cf.focus नाभि

घूर्णन केंद्र

(abbr. of centimetre-granime-second) सीजीएस (सेंटिमीटर-ग्राम-सेकंद)

(transformation from one to another of the three states of matter— gaseous, liquid, or solid) अवस्थांतर (न.), अवस्थाबदल (पु.)

n. १ (as a trait, quality, property, etc.) लक्षण (न.), वैशिष्ट्य (न.) २ Math. (as, of logarithm) लागपूर्णांक (पु.) adj. लक्षणात्मक, विशिष्ट, लक्षणिक

प्रवर्तनाने विद्युतप्रभारित करणे

रासायनिक तुल्यांक

चोक कुंडल, चोक कुंडल

n. (as the colour quality of light) वर्णीयता (स्त्री.)

n. (also kinematograph) चलचित्रिकी (स्त्री.)

वृत्तीय क्रमवीक्षण

adj. (of or relating to a from or system felt to be of first significance before modem times) अनाधुनिक

adj. निकट (as in : closed contact निकट संपर्क)

n. (a coagulated mass or substance) साका (पु.)

n. तोटी (स्त्री.)

विचुंबक तीव्रता

n. १ संपात (पु.) २ ,संपतन (न.)

adj. १ समांतरित २ संधानित

adj. कोलाइडी, कलिली

वर्ण विभेदन

n. वर्णक (पु.)

संयोगी वर्ण

adj. दिक्परिवर्ती

Light तुलना पंक्तिदर्शी

संमिश्र तरंग

n. (as, a constituent part; as, any one of the vector terms added to form a given vector sum or resultant; as, an ingredient of a chemical system) घटक (पु.) adj. घटक–

adj. संपीड्य

adj. संगणकयोग्य, संगणनशील

v.i. &i. १ (to bring or direct toward a common centre or objective; to focus) संकेंद्रित करणे, संकेंद्रित होणे २ (to render less dilute; to render more condensed) संहत करणे, संहत होणे, n. संहत (न.)

n. सुसंवाद (पु.)

(a physical or chemical system in which there is no gaseous phase) संघनित पद्धति

n. Elec., Heat, etc (the transfer of heat through matter by communication of kinetic energy from particle to particle rather than by a flow of heated material— as against convection; maintenance of an electric current through metals by a general movement of conduction, ejectrons, etc.) वहन (न.) cf, admittance संवहन

(a conically-shaped region above an antenna where, because of the configuration of the antenna system, the field strength is relatively low) शांतता शंकु

n. संकुलन (न.) (as in : circle of confusion संकुलन वृत्त )

v.t. १ जोडणे, सांधणे २ संबंध जोडणे

संवेग अक्षय्यता, संवेगाची अक्षय्यता

स्थिर त्वरण

v.t. निरुद्ध करणे

v.t. १ (to have within ; to hold) अंतर्भाव करणे, अंतर्भाव होणे, आत असणे २ (to have capacity for; to be able to hold) धारण करणे ३ अंतर्विष्ट होणे (as in : angle contained by —ने अंतर्विष्ट झालेला कोन)

n. १ (as, outline of a two-dimensional figure; as, shape or form, etc.) बाह्यरेषा (स्त्री.) २ (as, lines of equal elevation on the ground) समोच्च रेखा (स्त्री.) adj. १ बाह्यरेषा– २ समोच्च—

नियंत्रण कुंडलन

v.t. & i. (to tend toword one point; move toward a single point; to come together– opposed to diverge) अभिसृत करणे, अभिसृत होणे

v.t. & i. रूपांतर करणे, रूपांतर होणे

Math. सहनिर्देशक भूमिति, बीजभूमिति (स्त्री.)

n. (a faint glow adjacent to the surface of an electrical conductor at sufficiently high voltage that results from electrical discharge; a usu. coloured circle often seen around and close to a luminous body caused by diffraction produced by particles of dust, etc.) कोरोना (पु.), वर्णवलय (न.)

adj. सहसंबंद्ध

n. (abbr. cosec or csc) Math. कोसीकंट (पु.), कोच्छेद (पु.), व्युज्या (स्त्री.)

n. (machine for liberating nuclear energy by bombardment of nuclei by nutron particles, etc.) कॉस्मॉट्रॉन (न.)

v.t. प्रतितोलन करणे n. प्रतितोल (पु.)

n. आवरण (न.), आच्छादन (न.), झाकण (न.)

(ratic between critical temperature and critical pressure) क्रांतिक गुणांक

n. फुली (स्त्री.) adj. १ काट– २ काटकोनी

adj. (of or relating to the production of very low temperatures) निम्नतापी, निम्नतापजन

स्फटिक वृद्धि

n. (abbr. of cotangent) Math. कोटॅन्जंट (पु.), कोस्पर्श (पु.)

(also Curie temperature) (after Pierre Curie, Fr. chemist ) क्युरी बिंदु

n. (a part of a mathematical instrument that moves back and forth upon another part) कर्सर (पु.), सरकरेषा (स्त्री.)

n. १ काट (पु.) २ (as, a mechanism for shutting off) भंजी (पु.)

n. १ Math. चिति (स्त्री.), सिलिंडर (न.) २ (as, of pump, etc.) सिलिंडर (न.), नळकांडे (न.)

गणन करणे

n. (also calory) (abbr.cal) Heat (as, a unit quantity of heat) कॅलरी (स्त्री.)

positive rays

adj. (of or relating to the capacitance) धारितीय

केशनलिका (स्त्री.)

n. –चे कार्बोनेटमध्ये रूपांतर होणे (न.)

Radio वाहनिक धारा

n. सोपानन (न.)

n. (an instrument used for measuring vertical distances not exceeding a few centimetres) ऊर्ध्वतामापी (पु.), कॅथेटॉमीटर (पु.) (GK. Kathetos—vertical height; perpendicular line, i.e. ऊर्ध्वता)

n. कॅथोड दीप्ति (स्त्री.)

खवस्तु (स्त्री.)

Heat सेंटिग्रेड मापनश्रेणी

Meteor. (any of several large oval areas where the average seasonal or annual barometric pressure is distinctly low or high) कार्यक्षेत्र केंद्र

Crystal. सममिति केंद्र

(abbr. of centimetre-gramme-second system) सीजीएस पद्धति (सेंटिमीटर-ग्राम-सेकंद पद्धति)

n.परिवर्तनीयता (स्त्री.)

लक्षणिक वक्र

संचयी विद्युतप्रभारित करणे

रासायनिक गुणधर्म

n. शकलक (पु.)

pfx. वर्ण–

cipher, n. (also cypher) शून्य (न.)

v.t. १ परिसंचार करणे, परिसंचार होणे २ (as, of blood, etc.) अभिसरण होणे

अनाधुनिक क्षेत्रे, अनाधुनिक क्षेत्रे (न.अ.व.)

adj. १ ( not open; covered) संवृत, बंद २ Math., Chem., etc. (as, distinguished from open) संवृत (as in : closed set Math.) संवृत सट; closed chain Chem. संवृत शृंखला)

v.t. (to unite or join together into one body or product; become integrated into a whole) संलयन होणे

n. संकेत (पु.)

n. (the property of a material determined by the value of the coercive force when the material has been magnetised to saturation) विचुंबकता (स्त्री.)

संपाती परिपथ

adj. १ समांतरकारी, समांतरी २ संधान—

कोलाइडी अवस्था

वर्ण अपस्करण

स्तंभ (पु.)

v.t. & i १ (as, to join in physical or chemical union, etc.) संयोग पावणे, संयोग होणे २ (as, force, processes, etc.) संयोजन करणे, संयोजन होणे ३ (as, to cause two or more things to mix together, as, to mingle) मिसळणे ४ एक करणे

Elec. Eng. दिक्परिवर्ती क्षेत्र

Light (a spectrum formed alongside the spectrum under investigation, for purpose of measuring the wavelengths of unknown lines) तुलना पंक्ति, तुलना स्पेक्ट्रम

n. (as, the quantity or number required to fill a thing or make it complete) परिपूरक (न.) २ Math. (as, of an angle, etc.) परिपूरक (पु.)

v.t. १ रचना करणे २ जुळणी करणे (to be composed of –चा मिळून बनणे)

संपीड्य द्रायु

n. संगणन (न.)

adj.१ संकेंद्रित २ संहत

संवाद

n. १ (of a liquid, gas or vapour) संघनित्र (न.), संघननी (स्त्री.) २ (of electricity— apparatus for receving and accumulating electricity; a capacitor) संधारित्र (न.) ३ (of light— a lens or mirror usu. of short focal length used to concentrate light upon an object) नाभीयक (पु.)

वहन पट्ट

adj. (also conically-shaped) शंकुरूप

adj. १ एकरूप २ (relating to the melting-point at which there coexist for a molecular compound both solid and liquid phases having the same composition) सम (as in : congruent melting सम द्रवण)

adj. १ जोडलेला, सांधलेला २ संबंधित, संबद्ध

पॅरिटी अक्षय्यता

नियत, निश्चित

adj. निरुद्ध

adj. १ अंतर्भूत केलेला, अंतर्भूत झालेला २ धारण केलेला ३ अंतर्विष्ट

v.t. & i. आकुंचन करणे, आकुंचित होणे

adj. नियंत्रित

n. १ (as, act or condition of converging– opposed to divergence) अभिसरण (न.) २ (the state or property of being convergent) अभिसारिता (स्त्री.)

converter, n. १ (also converter) Elec. Eng. रूपांतरित्र (न.) २ Met. (as, Bessemer converter) रूपांतरित्र (न.) ३ Nuclear Eng. (reactor or breeder which converts fertile material into fissile material through neutron capture, e.g., U-238 to Pu-239 and Th-232 to U-233) न्यूक्लीय (प्रजनक) रूपांतरित्र (न.)

Math. (a system of coordinates) सहनिर्देश पद्धति

वर्णवलय विमोच, वर्णवलय विमोच (विद्युन्मोच)

सहसंबद्ध तथ्य

n. (abbr. cos) Math. कोसाइन (स्त्री.), कोज्या (स्त्री.)

n. (abbr. of cotangent) Math. कोटॅन्जंट (पु.), कोस्पर्श (पु.)

n. १ युग्म (न.) २ (two equal and opposite forces that act along parallel lines) बलयुग्म (न.)

n. Eng. (a machine for hoisting and lowering heavy weights) यारी (स्त्री.)

(the critical temperature, critical pressure, or critical density of any one substance– usu. used in pl.) क्रांतिक स्थिरांक

Radio काटकोनी आपरिवर्तन

(a system in which a local temperature lower than the surrounding temperature is produced) निम्नतापी पद्धति

(the arrangement of atoms, molecules, or ions of a crystal in the form of a space lattice) स्फटिक जालक

n. १ (the regular soild of six equal square sides) घन (पु.) २ Math. (as, the product got by taking a number or quantity three times as a factor) घन (पु.)

(also Curie point ) (after Pierre Curie, Fr. chemist– the temperature at which there is a transition between the ferromagnetic and paramagnetic phases) क्युरी तापमान

n. वक्रता (स्त्री.)

Elec. काट वारंवारता

adj. १ चित्याकृति, सिलिंडरी २ सिलिंडरच्या आकाराचा, नळकांड्याच्या आकाराचा

१ Elec. (symbol for capacitance) C (धारिता) २ Heat (when used after a number of degress as 45°C.– the symbol means a temperature on Centigrade scale) C (सें. ग्रे.) (सेंटिग्रेड)

adj.१ परिगणित २ गणनागत

adj. ऊष्मीय

v.t. १ (as, to neutralise) (–चा परिणाम, प्रभाव) शून्य करणे, नाहीसा करणे २ काटणे, रद्द करणे

धारितीय प्ररोध

n. टोपण लावणे (न.), पिधानन (न.) adj. टोपण—, पिधान—

n. Chem. काजळी (स्त्री.)

वाहनिक घनता

n. १ (an instance of a thing’s occurrence; actual state of affairs) स्थिति (स्त्री.) २ (as, enclosure of something) पेटी (स्त्री.), –धान (न.), –धानी (स्त्री.) ३ (as, an illustration) उदाहरण (न.) ४ प्रकार (पु.), बाब (स्त्री.)

n. (also kathode) Elec. (the electrode at which electrons enter a device from the external circuit— opposed to anode) कॅथोड (पु.)

n. कॅथोड स्फुरदीप्ति (स्त्री.)

ख-स्थितिगतिशास्त्र

n. सेंटीग्राम (पु.)

(also centre of displacement) Hyd. (the centre of mass of the fluid displaced by a floating or submerged body) प्लावकता केंद्र

(in general any frame of reference moving with the centre of mass of a system) वस्तुमान केंद्र प्रणाली

(abbr. of centimetre-gramme-second unit) सीजीएस एकक (सेंटिमीटर-ग्राम-सेकंद एकक)

adj. परिवर्तनीय, बदल होण्याजोगा

लक्षणिक समीकरण

n. १ (as, a sheet of tabulated information; as, a record by curves, etc.of some information, fluctuation etc.) तक्ता (पु.)

रासायनिक अभिक्रिया

n. Math. (as, a straight line joining two points on a curve) जीवा (स्त्री) २ (as, a string of musical instrument) तंतु (पु.) ३ Music स्वरसंघात(पु.)

n. वर्ण (पु.), क्रोम (पु.) cf. colour

n. Math. वृत्त (न.) वर्तुळ (न.)

adj. १ परिसंचारित २ अभिसृत

अनाधुनिक स्थितिगतिशास्त्र

Elec. Eng., Radio बंद परिपथ

n. संलयन (न.)

n. १ (a number that serve as a measure of some property or characteristic and that is commonly used as a factor in computation) गुणांक (पु.) (as in : absorption coefficient अवशोषण गुणांक) २ Math (as, multiplier) गुणक (पु.)

n. Math. सहगुणक (पु.)

adj. संपाती

समांतरकारी भिंग, समांतरकारी भिंग

n. Light वर्णमापी (पु.)

Optics वर्ण श्रांति

liquid column

adj. १ संयुक्त २ संयोजित ३ मिसळलेला ४ एक केलेला

दिक्परिवर्ती प्ररोध

n. १ (as, a separate division or a subdivision as, of a plane surface, structure, design, etc.) खंड (पु) २ (as, a small chamber, receptacle or container) कक्षक (न.)

adj. परिपूरक

adj. १ मिश्र २ Math. (of a number or an algebraic expression) विभाज्य

n. संपीडन (न.)

adj. संगणनविषयक

n. १ (as, the act or action or process of bringing to a common centre) संकेंद्रण (न.) २ (as, the act or action or process of increasing the strength, as of a solute or gas in a mixture etc ; as, the process of increasing the quantity of a substance or form of energy or other entity that exists in a volume of space, etc.) संहतन (न.) ३ (as, a result of concentrating; a concentrated mass or thing) संहत (स्त्री.)

सुसंवाद

Elec. अनेकसरी संधारित्रे (न.अ.व.)

वहन धारा

adj. (as, conical) शंकुरूप, शंक्वाकार, शंकु—

n. एकरूपता (स्त्री.)

adj. जोडलेला, जोड—, सांधलेला, संयोजी

adj. १ संरक्षी २ अक्षय्य

अचल

निरुद्ध गति

n. पात्र (न.), धारकपात्र (न.), भांडे (न.)

adj. आकुंचित

नियंत्रित तापन्यूक्लीय क्रियाधानी

adj. अभिसारी

adj. बहिर्वक्र

adj. १ समन्वित २ सहबद्ध

n. (a minute or elementary particle; specif. electron) कणिका (स्त्री.)

n. (also corelation) १ सहसंबंध (पु.), परस्परसंबंध (पु.) २ (as, act of correlation) सहसंबंधन (न.)

कोसाइन कुंडलन

n. (abbr. cot or ctn) Math. कोटॅन्जंट (पु.), कोस्पर्श (पु.)

adj. युग्मित

n. Eng. (a bent part of an axle or shaft; an elbow-shaped brace, etc.) क्रँक (पु.), कूर्पर (पु.) (कूर्पर = elbow)

Elec. Eng. क्रांतिक अवमंदन

Math. फुली गुणाकार

n. (the branch of physics that relates to the production and effects of very low temperatures) निम्नतापिकी (स्त्री.)

स्फटिक प्रतल

adj. १ (having the form of a cube; shaped like a cube) घन–, घनाकृति– २ (as, three-dimensional) त्रिमिति–, त्रिमितीय ३ Math. घन– त्रिघात–, त्रिघाती

(law of magnetism) क्युरीचा नियम

क्षेत्र वक्रता

Thermionics काट व्होल्टता

सिलिंडरी तरंग

n. १ Eng., etc. (a general term for a strong rope) रज्जु (पु.), तारेदार (पु.) २ Elec. Eng. (as, a collection of a number of circuits in a lead sheath for buying in the ground) केबल (न.) ३ (commonly) समुद्रतार (स्त्री.)

गणनागत मूल्य

Heat उष्मीय तीव्रता

n. १ शून्यन (न.), नाहीसा करणे (न.) २ Math.अपवर्तन (न.)

n. (also called condenser) Elec.Eng.(device for storing electric charges) संधारित्र (न.)

n. Nucleonics (the coalescence of an atomic nucleus with an elementary particle as a neutron or electron that may result in an emission as of gamma rays from the nucleus or in fission of nucleus) प्रग्रहण (न.)

कार्बन तंतु दोप

Elec. Comm. वाहनिक वारंवारता

n. वेष्टनिका (स्त्री.)

Thermionics कॅथोड धारा

n. (also kation) Elec., etc. (the ion in an electrolyte which carries the positive charge and which migrates towords the cathode under the influence of a potential difference— opposed to anion) कटायन (न.)

(also called gravitational astronomy) Astron. (the application of the methods of analytic machanics to the determination of the motions of the celestial bodies under the action of gravitation) ख-स्थितिगतिशास्त्र (न.)

n. (also centiliter) सेंटिलिटर (पु.)

वक्रता केंद्र

adj. (moving, proceeding, or acting in a direction away from a centre or axis–opposed to centripetal) अपकेंद्री, अपकेंद्र— (अप = away; केंद्र = centre), n. (an apparatus rotating at very high speed, designed to separate solids from liquids, or liquids from other liquids dispersed therein) अपकेंद्रित्र (न.)

n. Chem (as, a number of atoms united like links in a chain) शृंखला (स्त्री.) २ surv., etc. साखळी (स्त्री.), शृंखला (स्त्री.) ३ (as a network, etc.) साखळी (स्त्री.) शृंखला (स्त्री.)

n.परिवर्तन (न.), बदल (पु.), पालट (पु.)

Radiol. (as, an orderd arrangement of X-ray wavelengths related to the atomic structure of the material) लक्षणात्मक पंक्ति

आलेख

adv. रासायनिक दृष्ट्या

स्पर्शजीवा (स्त्री.)

pfx. वर्ण–

(as the minimum area of a focused bright point of light, etc.) संकुलन वृत्त

adj. परिसंचारी

अनाधुनिक भौतिकी

बंद अंतराळ

adj. संलयी

absorption coefficient

Math. सारणिक सहगुणक

adj. शीत, थंड, गार

n. १ (the act of collimating ) समांतरण (न.) २ (the state of being collimated) समांतरित अवस्था (स्त्री.)

adj. वर्णमितीय, वर्णमिति–

वर्ण फिल्टर

जलस्तंभ (पु.)

संयोजित प्रतिबल, संयोजित प्रतिबल

n. १ दिक्परिवर्तन (न.) २ क्रमपरिवर्तन (न.)

adj. खंडित

परिपूरक वर्ण

n. १ (of substances—the nature of elements present in a substance and the proportion in which they occur) संघटन (न.) (as in : chemical composition रासायनिक संघटन) २ (of forces, etc) संयोजक (न.)

n.संपीडन (न.)

adj. संगणनात्मक

सहंति घट, संहति घट (संहति विद्युतघट)

adj. सुसंवादी

नाभीयक भिंग, नाभीयक भिंग

वहन इलेक्ट्रॉन (वहनकारी इलेक्ट्रॉन)