राज्यशास्त्र परिभाषा कोश

मंत्रिमंडळ सचिवालय

निरसन करणे

भांडवली लेखा

adj. काळजीवाहू (as in : caretaker government काळजीवाहू सरकार)

निरपेक्ष आदेश

केंद्र सरकार, केंद्र शासन

प्रमाणन कार्यपद्धति

चारित्र्यहंता (पु.)

सनदी कंपनी

राज्य प्रमुख

municipal council

दिवाणी न्यायालय

नागरी समाज

सेवा वर्गीकरण

सरशी होणाऱ्या बाजूकडे उडी घेणे

(professional) (व्यवसाय) नीति संहिता (स्त्री.)

n. समूह (पु.)

वासाहतिक कार्यालय, वसाहतविषयक कार्यालय

वाणिज्यिक लेखापरीक्षा

अर्थोपाय समिति

n. साम्यवाद (पु.)

तुलनात्मक अभ्यास

संयुक्त कुटुंब

n. बंधुभाव (पु.)

मूर्त एकलन

v. t. अधिहरण करणे, सरकारजमा करणे cf. attach

n. १ काँग्रेसपक्ष सदस्य (सा.) २ अमेरिकेच्या काँग्रेसचा सदस्य (पु.)

काँसेल द प्रिफेक्ट्यूर (प्रिफेक्टची परिषद)

क्षेत्र एकत्रीकरण

सांविधानिक शासन घटनात्मक शासन

वाणिज्यदूताचे विशेषाधिकार व उन्मुक्ति

महाद्वीपीय जलमग्न सेवा

n. आमंत्रक (सा.), संयोजक (सा.)

n. १ समन्वय (पु.) २ सुसूत्रीकरण (न.) ३ संयोजन (न.)

विश्व धूलि

n. १ समुपदेश (पु.) २ (one who gives advice) समुपदेशी (सा.)

प्रदेश राज्य

n. दरबारी (सा.)

फौजदारी संहिता

n. १ राजपद (न.) २ राजमुकुट (पु.)

सांस्कृतिक विजातिता, सांस्कृतिक बहुजिनसीपणा

संस्कृतिबंध (पु.)

n. संतांत्रिकी (स्त्री.), सायबर्नेटिक्स (न.)

n. मंत्रिमंडळ (न.)

विखंडित करणे

भांडवली लाभ कर

n. भ्रष्टाचारी उपरा राजकारणी (पु.)

n. Admn. (when distinguished from class) १ प्रवर्ग (पु.) २ प्रकार (पु.)

केंद्रीय कर्मचारीवर्ग अभिकरण

n. प्रमाणन (न.)

चारित्र्यहनन (न.)

n. चार्टिस्टवाद (पु.)

मुख्य अधिकारी

नगर निवडणूक

नागरी संरक्षण

राजनीतिक अवस्था

n. वर्गीकरण (न.)

n. कंपू (पु.)

n. १ Law संहिता (स्त्री.) २ संकेत (पु.) ३ (as, telegraphic code) संकेतलिपि (स्त्री.)

सामूहिक सौदा

वसाहतवादी सत्ता

वाणिज्य न्यायालय

समिति अवस्था

साम्यवादी जाहीरनामा (मार्क्स व एंगल्स यांनी १९४८ मध्ये जाहीर केलेला जाहीरनामा)

प्रतिपूर्ति

adj. मिश्र, संयुक्त

(communist sympathiser) साम्यवादी सहप्रवासी

adj. प्रत्यक्ष, मूर्त, ठोस

n. अधिहरण (न.), सरकारजमा करणे (न.), सरकारजमा होणे (न.)

दांपत्यमूलक कुटुंब

काँसेल जेनेराल (जनरल कौन्सिल), डिपार्टमेंटची परिषद

n. एकत्रीकरण (न.)

संविधानीय विधि, सांविधानिक विधि, घटनात्मक कायदा

adj. वाणिज्यिक

आकस्मिकता निधि

n. संकेत (पु.) २ परिषद (स्त्री.), अधिवेशन (न.) ३ (an agreement) करार (पु.) ४ (any temporary treaty) अधिसंधि (पु.)

n. कॉपरहेड (पु.) (लोकांना अप्रिय असलेल्या मताचा प्रवक्ता)

विश्व किरण

n. समुपदेष्टा (पु.), समुपदेशक (सा.)

n. १ देश (पु.) २ ग्रामीण भाग (पु.)

courtship

फौजदारी अधिकारिता

n. १ धर्मयुद्ध (न.) २ नैतिक अधिष्ठानयुक्त मोहीम (स्त्री.)

सांस्कृतिक एकजिनसीपणा

संस्कृति विशेषक

n. समुद्रतार (स्त्री.)

परत घेणे

भांडवलावरील विशेष वसुली

n. १ कार्टेल (न.) २ उद्योजक नियामक मंडळ (न.) ३ बंदीविनिमयय करार (पु.)

n. १ सूत्रचालक (सा.) २ सूत्रचालक गट (पु.)

मध्यवर्ती अनुदेशी अभिकरण

n. सर्शिओराय (पु.) प्राकर्षण (न.)

आरोप ठेवणे

चार्टिस्ट आंदोलन

n. १ अधिपतिपद (न.) २ अधिपतिराज्य (न.)

शहर शासन

सविनय कायदेभंगाची चळवळ

यादवी युद्ध, यादवी (स्त्री.)

वर्गीकरणात्मक नाते

हवाई संचार प्रतिबंधक तत्त्व

n. संहितीकरण (न.)

सामूहिक सौदा, सामूहिक सौदेबाजी

वसाहती व्यापार

वाणिज्य तह, वाणिज्य संधि

समिति पद्धति

साम्यवादी पक्ष, कम्युनिस्ट पार्टी

नुकसान भरपाई

n. रचना (स्त्री.)

छळ छावणी

n. सहमति (स्त्री.) cf. assent

संघर्ष परिहार

n. लक्षितार्थ (पु.)

काँसेल म्युनिसिपाल (कम्यूनची परिषद)

n. कट (पु.)

घटनात्मक बंधने, सांविधानिक मर्यादा, घटनात्मक मर्यादा

n. १ वाणिज्यदूत पद (न.) २ वाणिज्यदूतावास (पु.)

n. सातत्य (न.)

रूढ शस्त्रात्रे

n. पुनर्मुद्रणाधिकार (पु.), रचनास्वत्व (न.), कॉपीराईट (पु.), प्रकाशन अधिकार (पु.)

n. विश्वोत्पत्तिशास्त्र (न.)

प्रतिप्ररोधन (न.)

काऊंटी बरो (इंग्लंडमधील स्थानिक शासनाचा घटक)

n. (also courting) १ प्रियाराधन (न.) २ अनुनय (पु.), कोर्टशिप (स्त्री.)

फौजदारी विधि, फौजदारी कायदा

प्रच्छन्न साम्यवादी, छुपा साम्यवादी

सांस्कृतिक साम्राज्यवाद

n. संस्कृति (स्त्री.)

n. कॅमेरलवाद (पु.)

रद्द करणे

देहान्त शिक्षा, देहान्त दंड

प्रकरण अभ्यास पद्धती

adj. १ प्रयोजक २ कार्यकारणविषयक

केंद्रीय विषय

n. उपकर (पु.) cf. duty

महाभियोग लावणे

n. देशोन्माद (पु.), अंधदेशभक्ति (स्त्री.)

१ बाल श्रम २ बाल श्रमिक

n. pl. नगरसीमा (स्त्री. अ. व.)

सविनय कायदेभंग

adj. १ (opposed to military) नागरी २ Law (opposed to criminal) दिवाणी ३ सभ्य, नागर

वर्गीकृत माहिती

बंद दार धोरण

n. सहसंचालकत्व (न.)

सामूहिक नेतृत्व

n. वसाहतवाद (पु.)

n. व्यापारीकरण (न.)

n. समिति (स्त्री.) cf. association

सामूहिक विकास कार्यक्रम

क्षतिपूर्ति

adj. समावेशक

भांडवल संकेंद्रण

समवर्ती अधिकारिता

संघर्ष व्यवस्थापन

अभिजित प्रदेश, जिंकलेला प्रदेश

n. काँसेल (पु.)

n. कटवाला (पु.)

सांविधानिक राजा

n. महावाणिज्यदूत (सा.)

n. सातत्यक (न.)

adj. संकेतमान्य

अनिष्टवाद प्रतिबंधक रेषा

बहुरंगी शहर, बहुढंगी शहर

प्रतिहेरगिरी (स्त्री.)

कौंटी परिषद

n. १ व्याजप्रसूति (स्त्री.) २ कुवाद (पु.)

फौजदारी प्रक्रिया संहिता

n. १ पंथ (पु.) २ उपासनापंथ (पु.)

सांस्कृतिक जडता

संघर्षाचा संचयी आकृतिबंध

n. छद्मावरण (न.)

विलोपन करणे

n. राजधानी (स्त्री.) २ भांडवल (न.) adj. १ मुख्य २ भांडवली

प्रकरण अभ्यास दृष्टिकोन

n. गोळाबंदी (स्त्री.), लढाईबंदी (स्त्री.)

भांडवलाचे केंद्रीकरण

वैरविराम (पु.)

गुन्ह्यात गुंतवणे

संरोधन व समतोल

Juvenile Court

नगर व्यवस्थापक

१ दिवाणी विधि, दिवाणी कायदा २ नागरी विधि ३ (common law, as distinguished from canon law) सिव्हिल विधि

असैनिकी नियंत्रण, मुलकी नियंत्रण

वर्गविहीन समाज

पक्षांतर्गत प्राथमिक पातळीवरील मतदार संघटना

n. सह-शिक्षण (न.)

सामूहिक उपाय

n. वसाहतीकरण (न.)

n. कोमिसर (सा.)

सर्वहित (न.)

श्रद्धांचे समानत्व

क्षतिपूरण

n. तडजोड (स्त्री.)

n. संकेंद्रण (न.)

समवर्ती विधिविधान

संघर्ष संयतन

adj. अभिजित, जिंकलेला

n. १ अंदाजी मतैक्य (न.) २ सर्वसमान्य मत (न.) ३ स्थूल मतैक्य (न.)

n. समुच्चय (पु.)

सांविधानिक राजसत्ता

संमंत्रक सभा

adj. विधिनिषिद्ध n. विधिनिषिद्ध वस्तु (स्त्री.)

एककेंद्राभिमुख सिद्धांत

क्रोड गट, अंतरक गट

n. विश्ववादी (सा.)

प्रतिक्रांति

काऊंटी डिस्ट्रिक्ट (इंग्लंडमधील स्थानिक शासनाचा जिल्हा)

n. प्रसंविदा (स्त्री.) v. t. प्रसंविदा करणे

गुन्हेगार जमाती

संस्कृति संचयन

सांस्कृतिक रेंगाळणी

संचयी मतदान पद्धति

भांडवली अर्थसंकल्प

निवडणूक मोहिमेतील वक्तृत्व

v. t. रद्द करणे

n. पुंजीवाद (पु.), भांडवलशाही (स्त्री.)

प्रकरण अभ्यास, व्यक्तिगत अभ्यास

n. १ सेल (पु.), प्राथमिक घटक (पु.) २ कोठडी (स्त्री.). Admn. ३ शाखा (स्त्री.)

n. केंद्रीकरण (न.)

n. विराम (पु.)

दूषण लावणे

शे द काबिने (फ्रान्समधील प्रिफेक्टचा सहायक अधिकारी)

n. ख्रिस्तीजगत (न.), ईसाई जगत (न.)

नगर नियोजन

नागरिक स्वातंत्र्य, नागरी स्वातंत्र्य

adj. असैनिक, मुलकी n. सनदी नोकर (पु.)

adj. वर्गविहीन, वर्गहीन, वर्गरहित, वर्गविरहित

बंदिस्त अधिवेशन

n. सहगुणक (पु.)

सामूहिक स्वागरिकीकरण

n. वसाहत (स्त्री.)

n. रसद अधिकारी (सा.), कॉमिसरी (सा.)

(general and ordinary law of the country) देशविधि (पु.), कॉमन लॉ, प्ररूढ विधि

भावनिक समानत्व

हानिपूर्ति

नियंत्रक व महालेखापरीक्षक

n. संकल्पना (स्त्री.)

समवर्ती सूची

हितसंबंधातील संघर्ष

जेता (पु.)

वादातीत (वैधानिक) कार्यपत्रिका

n. १ (a district represented by a member of Parliament or Legislative Assembly) निर्वाचनक्षेत्र (न.) २ (body of voters) मतदारसंघ (पु.)

घटनात्मक उपाय, सांविधानिक उपाय

संमंत्रक समिति

कंत्राटी मजूर

रूपांतर प्रक्रिया

निगम निकाय

परिव्यय लाभ विश्लेषण

n. पर्यायी संस्कृति (स्त्री.)

n. १ कौंटी (पु.) (इंग्लंड, अमेरिका, इ. देशांतील स्थानिक शासनाचा भूक्षेत्रीय घटक) २ परगणा (पु.)

अप्रकट संस्कृति

n. १ अरिष्ट (न.), गंडांतर (न.) २ निर्वाणीचा क्षण (पु.)

सांस्कृतिक अनुकूलन

सांस्कृतिक पर्यावरण

संचयी मत

n. pl. १ नागरी अधिकार २ दिवाणी अधिकार ३ नागरिकी अधिकार

निवडणूक मोहिमेतील आश्वासन

n. उमेदवारी (स्त्री.)

भांडवलवादी राज्यकाल, पुंजीवादी राज्यकाल

n. निर्णयविधि (पु.)

खोटे मत (मृत मतदाराच्या नावावरील खोटे मत)

केंद्रीभूत नोकरशाहीचे प्रशासन

n. १ अभ्यर्पण (न.) २ अभ्यर्पित प्रदेश (पु.)

अभ्यारोपित करणे

रासायनिक युद्ध

ख्रिश्चन समाजवाद

नगर राज्य

राजपत्रितांची सूची

n. १ सभ्यता (स्त्री.) २ सुधारणा (स्त्री.) ३ संस्कृति (स्त्री.), अंतर्बाह्य संस्कृति (स्त्री.)

n. वर्गयुद्ध (न.)

संघटना सदस्य सीमित सेवा

adj. सहसमान

सामूहिक नियोजित अर्थव्यवस्था

n. स्तंभलेखक (पु.)

n. १ कमिसारिएट (न.) २ सेनारसद विभाग (पु.)

सामाईक बाजारपेठ

कल्पनांचे समानत्व

n. भरपाई (स्त्री.)

महा नियंत्रक

संकल्पनात्मक चौकट

adj. समवर्ती

विधि संघर्ष, कायद्यांतील संघर्ष

विजिगीषु राज्य

शासितांची संमति

संविधान सभा, घटना समिति

adj. १ सांविधानिक घटनात्मक २ सनदशीर

संमंत्रक परिषद

कंत्राट पद्धति

n. रूपांतरण (न.)

सामूहिक जाणीव

परिव्यय-आधारित अर्थसंकल्प

नकली नाणे, बनावट नाणे

अवचित राज्यविप्लव

n. १ पक्षांतर्गत बंडखोर (पु.) २ काऊबॉय (पु.)

n. निकष (पु.), कसोटी (स्त्री.)

सांस्कृतिक मानवशास्त्रज्ञ

सांस्कृतिक शुद्धता

संचयी मतदान

परिषद राजनय

n. मोहीम (स्त्री.)

n. उमेदवार (सा.)

दरडोई फी

n. व्यक्तिकार्यतंत्र (न.)

n. १ अभ्यवेक्षक (सा.) २ सेन्सॉर (न.)

(also called union terriotory) केंद्रशासित प्रदेश

आज्ञा शृंखला

v. t. दोषारोप ठेवणे n. १ (duty or task) प्रभार (पु.) २ Admn. (as, of a post) कार्यभार (पु.) ३ आकार (पु.) ४ आकारणी (स्त्री.) ५ Law (an accusation of a wrong) दोषारोप (पु.) ६ (instructions given by the court to the jury) समनुदेश (पु.) ७ ताबा (पु.), अभिरक्षा (स्त्री.) ८ (attack or onset) निकराचा हल्ला (पु.) तुटून पडणे (न.)

मुख्य प्रशासन अधिकारी

कायम उमेदवार

नागरी संस्कृति

नांगरी सत्ता

सुसंस्कृत समाज, सभ्य समाज

n. खंड (पु.)

बंदिस्त समाज

n. जबरदस्ती (स्त्री.), दमन (न.)

सामूहिक जबाबदारी

n. लढाऊ सैनिक (पु.)

कमिशन दिपार्तमोंता (फ्रॉन्समधील स्थायी समिति)

सामाईक सेवा

हितसंबंधाचे समानत्व

भरपाईचे राजकोषीय धोरण

n. नियंत्रक (सा.)

संकल्पनात्मक साधन

सहमति (स्त्री.)

निष्ठांचा संघर्ष

n. विजय (पु.)

n. संमति (स्त्री.) cf. assent

घटक अवयव, घटकावयव (पु.)

n. १ संविधानवाद (पु.), घटनावाद (पु.) २ सांविधानिकता (स्त्री.)

n. Econ. उपभोक्ता (पु.)

संविदा सिद्धांत

n. १ (person proved guilty of an offence) सिद्धापराधी (सा.) २ (person serving a prison sentence) शिक्षा भोगणारा (पु.)

कॉर्पोरेट स्टेट, निगमित राज्य (मुसोलिनीच्या काळातील इटलीचे राज्य)

adj. (also conterminous) १ सरूप २ एककालिक ३ समसीमित

adj. नकली, बनावट

मुक्ति आघात

n. तडा (पु.)

n. टीकाकार (सा.)

सांस्कृतिक मानवशास्त्र

सांस्कृतिक अवशेष

n. चलन (न.)

पाठ्यक्रम समिति

निरास करणे, नाहीसा करणे

ख्रिस्ती धर्मविधान (कॅनन विधि)

n. सशर्त शरणागति (स्त्री.)

रोख लेखांकन

n. १ अभ्यवेक्षण (न.) २ सेन्सॉरशिप (स्त्री.)

n. केंद्र (न.)

n. १ अध्यक्ष (सा.) २ सभापति (सा.)

n. कार्यदूत (सा.), शार्द फे (सा.) cf. ambassador

मुख्य आयुक्त

n. कालानुक्रम (पु.)

नागरिक आदर्श

दिवाणी कैदी

n. दावा (पु.), मागणी (स्त्री.)

n. १ निपटारा (पु.) २ Com. वटवणे (न.), समाशोधन (न.)

मतभेदशमन (न.)

दमनकारी शक्ति

सामूहिक सुरक्षा

n. कॉर्मिन्फॉर्म (स्त्री.) (राशियाच्या पुढाकाराने नऊ साम्यवादी राष्ट्रांची १९४७ मध्ये स्थापन झालेली संघटना)

कमिशन पद्धति (अमेरिकेतील स्थानिक शासनाचा एक प्रकार)

n. राष्ट्रकुल (न.)

मूल्यांचे समानत्व

भरपाईदाखल न्याय

n. सक्ति (स्त्री.)

n. संकल्पनीकरण (न.)

अवस्थाकारी घटक

संघर्ष समाप्ति

सपिंड संबंध, रक्तसंबंध (पु. अ. व.)

सफाई कर

संविधायी शक्ति

n. संविधानवादी (सा.), घटनावादी (सा.) cf. radicalist

उपभोग कर

v. t. संविदा करणे n. १ संविदा (स्त्री.) २ कंत्राट (न.), ठेका (पु.) ३ करार (पु.)

n. सैन्यरक्षित काफिला (पु.)

adj. निगम

परिषद व्यवस्थापक

n. प्रतिबल (न.)

कूर दे कॉन्त (फ्रान्समधील लेखापालाचा संवर्ग)

n. १ निर्मिति (स्त्री.) २ (as opposed to evolution) सृष्टि (स्त्री.)

adj. १ टीकात्मक २ चिंताजनक

सांस्कृतिक समावेशन

सांस्कृतिक गुणविशेष

n. अभिरक्षक (पु.)

सांस्कृतिक आणि शैक्षणिक अधिकार

निराकरण करणे

n. १ सिद्धांत (पु.) २ प्रनियम (पु.) ३ निकष (पु.)

आबद्ध उमेदवार

(special pension fund) रोख संवितरण पद्धति (विशेष निवृत्तिवेतन निधि)

निंदाव्यंजक ठराव

adj. अपकेंद्री

वाणिज्य मंडळ

n. जनसंमोह (पु,), करिश्मा (पु.)

मुख्य निवडणूक आयुक्त

धर्मसत्ता व राजसत्ता

नागरिक अधिकार

दिवाणी प्रक्रिया संहिता

n. १ कुल (न.), कुळी (स्त्री.) २ गोत्र (न.)

n. दरी (स्त्री.)

n. १ समाप्ति (स्त्री.) २ चर्चासमाप्ति (स्त्री.)

adj. दमनकारी, जबरदस्तीचा

सामूहिक ईहा

कॉमिनटर्न (स्त्री.) (तृतीय आंतरराष्ट्रीय साम्यवादी संघटना)

n. १ Law (as, of an offence) क्रिया (स्त्री.), कृति (स्त्री.) २ (a body of persons appointed to perform certain duties) आयोग (पु.) ३ (an instrument conferring authority) राजादेश (पु.) ४ अडत (स्त्री.), कमिशन cf. brokerage

कम्यून प्राधिकारी

n. १ जात (स्त्री.), जमात- (स्त्री.) २ (a body of people) समूह (पु.) ३ समानत्व (न.)

n. क्षमता (स्त्री.) cf. ability

adj. अनिवार्यक

शांतता व सुरक्षा टिकवण्यासाठी युरोपीय राष्ट्रांत १९ व्या शतकात झालेला समझोता

n. सहशासित राज्य (न.), द्वैराज्य (न.)

v. i. १ संघर्ष होणे २ विरोध असणे n. १ संघर्ष (पु.) २ विरोध (पु.)

सदसद्विवेकी मतदान (न.)

निसर्ग सरंक्षण

घटक एकक

n. घटनासंगति (स्त्री.), सांविधानिकता (स्त्री.)

n. परिरोधन (न.)

adj. करारविषयक, संविदाविषयक

१ (diplomat) पोशाखी राजदूत २ पोशाखी राजनय

निगम कर

ministry

n. प्रति-विचारप्रणाली (स्त्री.)

१ लष्करी न्यायालय २ लष्करी न्यायदान

सर्जनशील संघराज्यवाद

n. टीका (स्त्री.)

सांस्कृतिक समाकृति

सांस्कृतिक संक्रमण

n. हवालत (स्त्री.), हवाला (पु.), ताबा (पु.), कब्जा (पु.), अभिरक्षा (स्त्री.)

सांस्कृतिक क्रांति (माओच्या प्रेरणेने झालेली चीनमधील क्रांती)

विलोपन करणे

n. कँटन (पु), प्रांत (पु.)

v. t. (as, an enemy) १ पकडणे २ (to take by force) हस्तगत करणे

जातीय राजकारण

n. निंदा (स्त्री.)

adj. अभिकेंद्री

चेंबर ऑफ डेप्युटीज

जनसंमोही प्राधिकारी

मुख्य कार्यकारी अधिकारी

n. १ मंडल (न.) २ वर्तुळ (न.), वृत्त (न.)

adj. नागरी

नागरी सेवक

वर्ग सहयोग

n. धर्मोपदेशक (पु.), पाद्री (पु.)

n. समूह (पु.)

adj. बिनतोड

adj. सामूहिक

सुहृद राष्ट्रसमुदाय

n. १ सुपूर्दगी (स्त्री.) २ बांधीलकी (स्त्री.), प्रतिबद्धता (स्त्री.)

जातीय निवाडा

कंपनी विधि प्रशासन

adj. सक्षम

सक्तीचा लवाद

n. सवलत (स्त्री.) cf. brokerage

n. १ राज्यसंघ (पु.), राज्यमंडळ (न.) २ सर्वसंघ (पु.)

n. प्रस्थापित अनुगामी (सा.)

सदसद्विवेकी आक्षेप

n. संधारण (न.)

n.घटक (पु.)

संविधानीय मान्यता सिद्धांत

adj. समकालिक

n. १ प्रतिषेध (पु.) २ परस्परविरोध (पु.)

उपशमन अवधि

n. १ महामंडळ (न.), निगम (पु.) cf. association २ महानगरपालिका (स्त्री.)

राष्ट्रीय संरक्षण परिषद

n. प्रतिविप्लव (पु.)

नौसेना न्यायालय

अधिकारपत्रे समिति

n. टीकालेख (पु.)

सांस्कृतिक संदर्भ

संस्कृति क्षेत्र

सीमाशुल्क (न.)

(Central Bureau of Investigation) सी. बी. आय. (केंद्रीय अन्वेषण विभाग)