वाणिज्यशास्त्र परिभाषा कोश

n. बंधनकर्ता (पु.)

v.t & i. १ प्राप्त करणे, मिळवणे, प्राप्त होणे २ चालू असणे, रूढ असणे

व्यावसायिक धोका

n. कार्यालय प्रत (स्त्री.)

n. अल्पजनाधिकार (पु.) cf. monopoly

एकव्यक्तिप्रधान धंदा

मुक्त सामान्य अनुज्ञप्ति

प्रारंभिक संग्रह

consumption line

उत्पादनाचा इष्टतम प्रघटक

प्राथम्यक्रम (पु.)

१ लेखा संघटना २ लेख संघटन

Bookkeeping मूळ नोंद

निर्गामी भागीदार, जाणारा भागीदार

अदत्त खर्च, थकित खर्च

अत्यधिक गुंतवणूक

v.t. अतिजोर देणे

v.t. अत्यधिक संख्येने वस्ती करणे

adj. अतिदत्त

n. स्वामी (पु.), मालक (पु.)

n. बंधनग्रहीता (पु.)

adj. १ प्राप्य, मिळण्याजोगा २ चालू असणे, रूढ असणे

आंतरव्यावसायिक चलिष्णुता, आंतरव्यावसायिक चलता, आंतरव्यावसायिक चलनशीलता

n. pl. कार्यालयाची वेळ (स्त्री.)

n. अल्पजनक्रयाधिकार (पु.)

एकव्यक्तिप्रधान कंपनी

(as opposed to closed indent–an order from abroad to a merchant in this country with freedom to purchase the goods from any manufacturer he pleases) खुले मागणीपत्र

(as, of a cheque) रेखन रद्द करणे

v.t. १ पर्यायी स्वीकारणे २ पसंती दर्शवणे

n. १ विकल्प (पु.), पर्याय (पु.) २ Stock-exch . (the right, in return for a fee, to buy or sell some kind of property–real estate or stock-exchange securities–during a specified period if one so wishes) विकल्पाधिकार (पु.)

प्राप्त मागणी पुस्तक

१ उद्योग संघटन, उद्योगाचे संघटन करणे २ उद्योग संघटना

(a term sometimes used of goods regarded as “gifts of nature”) निसर्गदत्त वस्तू

n. खर्च (पु.), व्यय (पु.) v.t. खर्च करणे, व्यय करणे

१ थकित आय २ थकित प्राप्ति ३ अदत्त आय

v.t. अति बीजक करणे

v.t. अत्यधिक अंदाज करणे n. अत्यधिक अंदाज (पु.)

n. अत्यधिक लोकसंख्या (स्त्री.)

अतिदत्त भांडवल

मालक व्यवस्थापक

adj. तिरकस, तिरपा, तिर्यक n. तिरपी रेघ (स्त्री.)

adj. उघड

adj. १ व्याप्त २ ताब्यात असलेला

adj. १ शासकीय, सरकारी २ (pertaining to an office) कार्यालयीन ३ (as, official duty, official act, etc.) पदीय ४ (derived from or vouched for by person in office) अधिकृत n. कर्मचारी (सा.)

द्विक्रयाधिकार

n. (a term used of the production of an article to suit the individual requirements of a particular customer) व्यक्तिसापेक्ष उत्पादन (न.)

मुक्त पतपत्र

v.t. & i. १ उपयोगात आणणे, उपयोगात येणे २ चालवणे, चालणे ३ व्यवहार करणे, –चा व्यवहार चालवणे

इष्टतम अर्थसंकल्प

adj. १ वैकल्पिक २ पर्यायी

प्रेषित मागणी पुस्तक

१ उत्पादनाचे संघटन करणे २ उत्पादन संघटन

(a term sometimes used of owner of “original goods”) निसर्गदत्त मालाचे स्वामी

व्यय कर

अदत्त दायित्वे, थकित दायित्वे

अति सिंचन

(also hyperemployment) अति सेवायोजन

n. अत्यधिक उत्पादन (न.), अतिउत्पादन (न.)

n. अत्यधिक पुरवठा (पु.) v.t. अत्यधिक पुरवठा करणे

मालकाची जोखीम

v.t. १ पुसून टाकणे २ अस्पष्ट करणे, दिसेनासा करणे

adv. उघडउघड

१ व्याप्त भूमि २ ताब्यात असलेली भूमि, ताब्यात असलेली जमीन

१ सरकारी अभिहस्तांकिती २ अधिकृत अभिहस्तांकिती

एकक्रयाधिकार

एकमूल्य दुकान

(a market in which there are no restrictions on buyers and sellers and where prices are determined by supply and demand) खुला बाजार

prime cost

n. इष्टतमीकरण (न.)

वैकल्पिक पैसा

क्रमदर्शी उपयोगिता

v.t. & i. १ संघटित करणे, संघटित होणे २ रचना करणे ३ (to arrange) आयोजित करणे

n. १ मौलिकता (स्त्री.) २ कल्पकता (स्त्री.)

adj. १ कालबाह्य, कालविसंगत २ जुनाट

नगरबाह्य धनादेश, परगावचा चेक

adj. एकूण (as in : overall savings एकूण बचत), समस्त (as in: overall balance of trade समस्त आयातनिर्यात शेष)

adj. (all-round, general) वरकड, उपरि–

v.t. १ अतिमूल्यन करणे २ अत्यधिक मूल्य लावणे

adj. उघडा, उघडउघड

n. स्वामित्व (न.), मालकी (स्त्री.)

adj. अस्पष्ट

n. १ प्रसंग (पु.) २ निमित्त (न.), कारण (न.)

n. १ भोगवटादार (सा.) २ वहिवटादार (सा.)

१ सरकारी परिसमापक २ अधिकृत परिसमापक

n. १ अकृति (स्त्री.) २ वगळणे (न.) ३ लोपन (न.)

adj. १ दुर्वह, कठीण २ Law (imposing a legal burden) सभार

Central Banking १ मध्यवर्ती बॅंकेद्वारा सरकारी रोख्यांची खरेदी विक्री २ सरकारद्वारा खुल्या बाजारातील वस्तूंची खरेदी विक्री

(also capacity utilisation rate)चलन दर,क्षमता उपयोग दर,क्षमता वापर दर

v.t. इष्टतमीकरण करणे

वैकल्पिक नियम

adv. सामान्यपणे

adj. संघटित

adv. मूलतः, मुळात

stale cheque

n. उत्पादन (न.)

n. अतिभांडवलीकरण (न.), अत्यधिक भांडवलीकरण (न.), अतिभांडवलन (न.)

वरकड खर्च

adj. अधिभावी, वरचढ

adj . & adv. अतिकालिक n. अतिकाल (पु.)

n. १ वस्तु (स्त्री.), पदार्थ (पु.) २ (as, of pity, amusement, etc.) विषय (पु.) ३ उद्दिष्ट (न.), उद्देश (पु.) v.i. आक्षेप घेणे, हरकत घेणे

अस्पष्ट रेखन, अस्पष्ट रेखांकन

adj. प्रासंगिक, अधूनमधूनचा

v.t. १ ताब्यात घेणे २ व्यापणे ३ Law भोगवटा करणे, वहिवाट करणे ४ (to hold as, position, etc.) धारण करणे

Stock-exch. अधिकृत सूची

v.t. १ वगळणे, गाळणे २ न करणे

सभार संपत्ति

(also open cover) Marine Insurance मुक्त विमापत्र

n. १ प्रवर्तन (न.) २ चालवणे (न.) ३ (working or action) कार्य (न.), क्रिया (स्त्री.), संक्रिया (स्त्री.), ४ व्यवहार (पु.)

n. आशावाद (पु.)

n. श्रीमंती (स्त्री.), समृद्धि (स्त्री.)

adj. १ सामान्य, सर्वसाधारण २ सुमार

संघटित बाजार, संघटित विपणी

v.t. & i. १ आरंभ करणे, आरंभ होणे २ उगम पावणे ३ उद़्भवणे

n. १ (production) उत्पादन (न.) २ पैदास (स्त्री.)

adj. १ बाहेरील, बाह्य २ (going out; turned, directed or going towards the outside) जावक–, निर्गत

v.t. (to put a nominal value on the capital higher than the actual cost or fair market value) अत्यधिक भांडवलीकरण करणे

(also oncost) १ उपरि परिव्यय २ स्थिर परिव्यय

अधिभावी अडत

अतिकालिक भत्ता

(a clause in the memorandum of association) उद्देश खंड

अस्पष्ट नोट

adv. कधीमधी, अधूनमधून

n. जकात (स्त्री.)

अधिकृत दर

adj., adv. (shipped to a dealer who acts as agent to sell, auction, etc.) प्रेष म्हणून (माल, वस्तू, इत्यादी पाठवणे)

१ (a term used by A. Marshall as opposed to beneficial rates) सभार पट्टी, सभार स्थानीय कर २ सभार दर

खुली किंमत करार

व्यवहार कार्य पत्रिका

n. आशावादी (सा.)

adj. समृद्ध, संपन्न

सामान्य क्रम

n. संघटक (सा.)

adj. उद्‍भूत

उत्पादन अनुकूलक

जावक पुस्तक

n. अतिरिक्त आकार (पु.)

उपरि खर्च

n. अत्यधिक बचत (स्त्री.)

v.i. अत्यधिक व्यापार करणे

n. आक्षेप (पु.), हरकत (स्त्री.)

n. अनुपालन (न.)

n. Law १ भोगवटा (पु.) २ (generally of land) वहिवाट (स्त्री.)

क्षेत्रबाह्य उत्पन्न

१ सरकारी प्रापक २ अधिकृत प्रापक

उपरि परिव्यय

adj. एकांगी, एकतर्फी

खुली विक्री

कार्यक्षेत्र (न.)

adj. आशावादी

affluent society

general partnership

adj. संघटनात्मक

n. आद्यप्रवर्तक (सा.)

adv. १ पूर्णपणे २ निक्षून ३ रोखठोक ४ तात्काळ

जावक वहन खर्च

n. अतिभरपाई (स्त्री.)

n. अतिप्रचालन (न.), अत्यधिक प्रचालन (न.)

adj. & adv. समुद्रपार

n. अत्यधिक व्यापार (पु.)

adj. आक्षेपार्ह

n. निरीक्षण (न.)

Law १ भोगवट्याचा अधिकार २ वहिवाटीचा अधिकार

v.t. & i. १ –चे उत्क्रमण करणे २ मन दुखवणे ३ रुष्ट करणे, क्षोभ निर्माण करणे

अधिकृत मूल्य

मागणी होताच, मागताक्षणीच

adj. १ एकमार्गी, एकदिशा– २ एकतर्फी

(a term used of a firm which employs people irrespective of whether they are members of a trade union or not–as distinct from closed shop) मुक्त व्यवसाय

व्यवहार संशोधन

adj. १ (most favourable or most conductive to a given end) अनुकूलतम २ (greatest or best possible under a restriction expressed or implied) इष्टतम

(also O/R) (abbr. “owner’s risk”) मा.जो. (“मालकाची जोखीम”)

१ सर्वसाधारण निर्णय २ सर्वसाधारण ठराव

adj. पौर्वात्य v.t. १ (सुधारणा, बदल या दृष्टीने) अभिमुख करणे २ दिशानिदेशित करणे, –चे दिशानिदेशन करणे

adj. बाह्यकारी, वरकरणी

(a forward rate of exchange where account has been taken of the forward premium or discount) पूर्ण विनिमय दर

निर्गत समाशोधन

n. अत्यधिक उपभोग (पु.)

adj. खुष्कीचा

समुद्रपार गुंतवणूक, विदेशी गुंतवणूक

n. अतिमूल्यन (न.)

adj. वस्तुनिष्ठ n. समुद्दिष्ट (न.)

v.t. निरीक्षण करणे

निवासी जागांवरील कर

v.t. & i. १ देऊ करणे २ (to propose) प्रस्ताव करणे,प्रस्तुत करणे n. १ देऊ करणे (न.), देकार (पु.) २ मागणी (स्त्री.) ३ प्रस्ताव (पु.) ४ (the price named by one proposing to buy) देऊ केलेली किंमत (स्त्री.)

adv. अधिकृतपणे

कर्तव्यार्थ, कामावर

एकतर्फी मागणीयोग्य रोखे

खुली पद्धति

n. pl. १ व्यवहार (पु.अ.व.) २ कामे (न.अ.व.) (as in : mining operations खाणकामे)

इष्टतम भांडवलीकरण

n. १ आदेश (पु.) २ सुव्यवस्था (स्त्री.) ३ (regular arrangement) क्रम (पु.) ४ (due condition) सुस्थिति (स्त्री.) ५ (a customer’s instruction to supply goods or perform work) मागणी (स्त्री.) v.t. १ आदेश देणे २ व्यवस्था लावणे ३ मागणी करणे

equity capital

adj. प्राच्य

बाह्यकारी भागीदार

adv. बाहेर adj. बाहेरील, बाहेरील बाजूचा n. बाहेरील भाग (पु.), बाहेरील बाजू (स्त्री.)

जावक(माल) प्रेष

n. अतिमात्रा (स्त्री.)

v.t. परस्परव्याप्त होणे

n. नजरचूक (स्त्री.)

चलन अतिमूल्यन

n. १ (a normal or legal bond, tie or binding power) बंधन (न.) २ (as, liability) दायित्व (न.)

n. निरीक्षक (सा.)

Law वहिवाटदार कूळ

प्रस्ताव वक्र

adj. बिगरहंगामी

उसनवार

adj. १ खुला, उघडा २ (as, free) मुक्त, मोकळा v.t. & i. १ उघडणे २ प्रारंभ करणे, प्रारंभ होणे

adj. विवृत्त

व्यवहाराचे गणिती विश्लेषण

इष्टतम घटक संयोग

नामजोग धनादेश

साधारण भाग, equities

n. १ अभिमुखकरण (न.), अभिमुखन (न.) २ अभिमुखता (स्त्री.) ३ दिशानिदेशन (न.)

बाह्य अभिकरण

Stock-exch. बाहेरील दलाल

जावक बीजक

n. Bank अधिकर्ष (पु.)

adj. परस्परव्यापी

v.t. अतिव्यय करणे, अति खर्च करणे, अत्यधिक व्यय करणे

v.t. अतिमूल्यन करणे n. अतिमूल्य (न.)

अभिदात्याविषयी दायित्व

n. अप्रचलन (न.), लुप्तप्राय होणे (न.)

n. Law १ भोगवटादार (सा.) २ वहिवाटदार (सा.)

प्रस्ताव किंमत

n. १(as, compensation) भरपाई (स्त्री.), प्रतितोल (पु.) v.t. १ भरपाई करणे २ प्रतितोलन करणे

सादर करताच

१ (as, current account) चालू खाते २ (an account with a debtor or creditor having a balance due or payable) मुक्त खाते

(a mortgage under which additional funds may be borrowed without making a new mortgage –as opposed to closed mortgage) विवृत्त गहाण

(the study of the effectiveness of human behaviour designed to make the best use of scarce resources by mathematical methods) संक्रिया संशोधन

इष्टतम व्यवसायसंस्था

कामकाज क्रम

स्थिर भांडवलाची झीज व खेळते भांडवल यांची प्रमाणदर्शक आंगिक रचना (मार्क्सप्रणीत)

adj. –अभिमुख (as in: industry oriented उद्योगाभिमुख)

बाह्य अभिकर्ता

adj. १ अदत्त, थकित २ ठळक, उठावदार ३ (as, merit, etc.) लक्षणीय

निर्गत परती माल

v.t. Bank अधिकर्ष करणे

milkbar economy

v.t. अत्युक्ती करणे, फुगवून सांगणे

adj. अतिमूल्यांकित

adj. १ आवश्यक २ बंधनकारक

adj. अप्रचलित, लुप्तप्राय

n. १ व्यवसाय (पु.) cf. business २ Law भोगवटा (पु.) ३ ताबा (पु.)

adj. १ देऊ केलेला २ प्रस्तुत केलेला

n. प्रशाखा (स्त्री.), फाटा (पु.)

(offered for sale continously and not limited as to amount that can be purchased–used esp. of government securities) मुक्तपणे उपलब्ध

(an uncrossed cheque) अरेखित धनादेश

adj. १ प्रारंभिक २ (as, beginning of trading, the prices of initial transaction) खुलता

adj. १ परिणामकारक २ प्रवर्ती

इष्टतम उत्पादन

पसंतीक्रम (पु.)

n. १ संघटना (स्त्री.) cf. association २ संघटन (न.)

n. १ मूळ (न.) २ उगम (पु.), उद्गम (पु.)

n. (the cheque sent out by a bank for collection during the process of clearing) (वटवणीसाठी) पाठवलेले धनादेश (पु.अ.व.)

अदत्त खाते, थकित खाते

(also purchases return book) निर्गत परती मालाचे पुस्तक

adj. १ थकलेला, थकित २ वेळ टळलेला

निशावधि कर्ज

n. अत्युक्ति (स्त्री.)

अतिमूल्यांकित चलन

१ आवश्यक नियम २ बंधनकारक नियम

n. अडथळा (पु.)

adj. १ व्यावसायिक २ व्यवसायजन्य

(the study and practice of organising an office in the most efficient way) कार्यालय व्यवस्थापन

n. तेल (न.)

(also inplant training or in-service training) १ कामावरील प्रशिक्षण २ सेवांतर्गत प्रशिक्षण

open policy

प्रारंभिक शिल्लक

n. १ मत (न.) २ अभिप्राय (पु.) ३ (as, reference) ग्वाही (स्त्री.), वित्तप्रमाण (न.) (as in: banker’s opinion बॅंक व्यवसायी व्यक्तीचे वित्तप्रमाण, बॅंक व्यवसायी व्यक्तीची ग्वाही)

१ अनुकूलतम बिंदु २ इष्टतम बिंदु

n. (a book in which orders from customers are entered, a specially printed book for making multiple copies of orders including one for the customer) मागणी पुस्तक (न.)

रचना व कार्यपद्धति

adj. १ मूल, मूळ २ मौलिक n. मूळ प्रत (स्त्री.), पहिली प्रत (स्त्री.)

(assistance under Poor Laws to the poor people living in their own homes–opposed to indoor relief) बाह्य सहाय्य

येणे बाकी

prep. –वर adv. १ –हून अधिक, –च्या वर २ फार ३ (at an end) समाप्त adj. (if treated as pfx.or used in comb.– surplus, excessive) अति, अत्यधिक

१ थकित लेखा २ थकित खाते

near-money

n. अत्यधिक साठा (पु.) v.t. अत्यधिक साठा करणे

n. भाराधिक्य (न.), अधिक वजन (न.)

v.t. १ उपकृत करणे २ बंधनकारक ठरवणे, बंधनकारक असणे ३ भाग पाडणे, करावयास लावणे

n. अडथळा (पु.), अडवणूक (स्त्री.)

व्यावसायजन्य रोग

निगम कार्यालय

तैल खनित्र

एक एक संगतता

मुक्त पत, बिगर हमी कर्ज

प्रारंभिक नोंद

अभिप्राय संशोधन

अनुकूलतम लोकसंख्या

adj. सुव्यवस्थित

आर्थिक सहकार व विकास संघटना

मूळ विपत्र, मूळ हुंडी

adj. बाह्य, बाहेरील, बाह्यस्थ

अदत्त बाकी, येणे बाकी

–शिवाय आणखी

थकलेले व्याज

निशावधि दर

अत्यधिक वस्तु बाजार

v.t. १ उपरिलेखन करणे २ गिरवणे

adj. उपकृत, आभारी

अडवणुकीचे धोरण

व्यावसायानुसार वर्गीकरण, व्यावसायानुसार विभागणी

n. पदधारक (सा.), पदाधिकारी (सा.)

वार्धक्य वेतन

adj. एकव्यक्तिप्रधान

विवृत्त क्षेत्र पद्धति

खुलता भाव, खुलती किंमत

(also alternative cost or transfer cost) (the real or opportunity cost of anything is the alternative that has been forgone. It is reckoned from the point of view of the community as a whole and not from monetary point of view) पर्यायी परिव्यय

इष्टतम उत्पादन

(a term used by A. Marshall in his classification of goods) मालाचे वर्गीकरण, वस्तूंचे वर्गीकरण

व्यापार सहकार संघटना

मूळ प्रत

n. उत्प्रवाह (पु.) v.t. उत्प्रवाहित होणे adj. १ (going out) मावळता (as in:outgoing member मावळता सदस्य) २ निर्गामी भागीदार, जाणारा भागीदार

अदत्त ऋण, थकित ऋण

अतिरिक्त क्षमता, अतिरिक्त धारकता

n. pl. थकबाकी (स्त्री.)

n. अतिप्रदान (न.)

v.t. अत्यधिक अभिदान देणे

n. १ उपरिलेखन (न.) २ गिरवणे (न.)