भूगोलशास्त्र परिभाषा कोश

adj. ठळक

n. उत्परिवर्तन (न.)

वाळूकटक (न.)

adj. संतृक्त, संतृप्त

विकीर्ण आलेख

धूप आणि भरण

सागर कडा, समुद्र किनारपट्टी

n. समुद्रतट (पु.)

द्वितीयक नागरीकरण, द्वितीयक नागरीभवन

n. लव्हाळे (न.)

भूकंपी खंडत्व

(also called partial diagram) निवड आकृति

अर्ध-अंतश्चतुर्थक मर्यादान्तर, अर्ध-अंतश्चतुर्थक कक्षा

n. (also sericiculture) रेशीम उत्पादन (न.)

छाया तापमान

भ्रेषी विदरण

कवच मत्स्य उद्योग

नौभरण (न.)

n. किनारा (पु.), वेला (स्त्री.), तट (पु.)

n. चाळणी (स्त्री.)

सिलिकामय अवशेष

n. सायमा (न.)

n. स्थान (न.) cf. continent

वेठ-बिगार (पु.)

n. चीर (स्त्री.), फट (स्त्री.)

लघु भू-धारण

n. हिम (न.) cf. dew

n. समाज (पु.)

मातीची सुपीकता, मृदा सुपीकता

मृदा आर्द्रता ताणमापी

congelifuction

आकार खडक

अवकाश यान

अभिक्षेत्रीय प्रतिमान

विशिष्ट आर्द्रता

n. स्फेरूलाइट (न.)

n. टाकावा (पु.)

gust

n. सागरखुंट (न.)

राहणीमान (न.), जीवनमान (न.)

n. १ राज्य (न.) २ राष्ट्र (न.)

n. दर्जा (पु.)

मृत प्रसव

वादळी लाट

(also tier of vegetation) वनस्पति स्तर

n. (also nimbostratus) वर्षास्तरमेघ (पु.), स्तरवर्षामेघ (पु.)

पथग्राम (न.)

पट्टा बाजारहाट

संरचनी छेद

निमज्जित किनारपट्टी

adj. अर्धसिलिक

उप आयनिक प्रतिचक्रवात

शिखर पातळी

अध्यारोपित सीमा, अधिस्थापित सीमा

पृष्ठ-ऊर्जा (स्त्री.)

n. ग्रहणक्षमता (स्त्री.)

n. (also sycomore) सिकॅमोर (पु.)

n. समभिनति (स्त्री.)

पद्धति विश्लेषण

n. लवण सरोवर (न.)

n. १ खार जमीन (स्त्री.) २ लवणन (न.)

वाळू थर

संतृप्ति न्यूनता

v.t. & i. विखुरणे, विकीर्ण होणे

धूप खळगा

समुद्रगवत (न.)

n. थर (पु.)

adj. १ गौण, दुय्यम, द्वितियक (as in : secondary minerals द्वितियक खनिजे) २ पश्चात, नंतरचा

n. अवसाद (पु.), गाळ (पु.)

भूकंपी घटना

(also spontaneous polarisation) स्वयं विभव

निमनैसर्गिक झाडे-झुडपे, निमनैसर्गिक वनस्पति

n.sing. & pl. माला (स्त्री.) (as, kaladgi series)

छायीवनस्पतिजात (पु.)

भ्रेषी वलि

n. कवच (न.)

नौ कालवा

किनारपट्टी

n. दृष्टीचा टप्पा (पु.), दृष्टि (स्त्री.)

सिलिकामय शेल

समरूप वलि

n. स्थितिविशेष (पु.)

निद्रारोग (पु.)

उतार पिछेहाट, उतार माघार

n. प्रगलन (न.)

n. हिमबिंदु (पु.)

सामाजिक-आर्थिक गट (पु.अ.व.)

(also soil stratigraphic unit) मृदा संस्तर

मृदा जीव

n. सोलांचाक (पु.)

n. १ उगम (पु.), उगमस्थान (न.) २ साधन (न.)

n. १ अभिक्षेत्र (न.) २ अवकाश (न.)

अभिक्षेत्रीय अभिमुखन

विशिष्ट प्रदेश

n. कंटिका (स्त्री.)

n. स्पंज (पु.)

वर्गसारणी (स्त्री.)

अवस्था आकृति, टप्पा आकृति

प्रमाण अक्षवृत्त

विधान प्रमाण

adj. स्टिएटाइट (न.)

n. अचल (पु.)

n. वादळ (न.)

n. pl. (sing. stratum) स्तर (पु.अ.व.) थर (पु.अ.व.)

n. समताप सीमा (स्त्री.)

n. १ सामर्थ्य (न.) २ तीव्रता (स्त्री.)

n. पट्टा (पु.)

n. संरचना (स्त्री.)

निमज्जित वन

उदरनिर्वाही शेती

उपोष्ण कटिबंधी संमीलन

शिखर प्रतल

अध्यारोपित निस्सार

पृष्ठ भूविवरण

adj. ग्रहणक्षम

sulviculture

n. संपारिस्थितिकी (स्त्री.), सहपारिस्थितिकी (स्त्री.)

n. १ व्यवस्था (स्त्री.) २ प्रणाली (स्त्री.) (as in: crystallographic system स्फटिकशास्त्रीय प्रणाली) ३ संस्था (स्त्री.) ४ पद्धति (स्त्री.) ५ समूह (पु.)

लाव्हा शंकु

n. क्षारण (न.)

n. सॉल्टपिटर (न.)

१ वाळू जिह्वा २ वाळू दांडी

n. संपृक्ति (स्त्री.) संतृप्ति (स्त्री.)

adj. विकीर्ण

n. अभिघर्षण (न.), धूप (स्त्री.) v.i. अभिघर्षण होणे, धुपणे

सागरी लव्हेंडर

n. मोसम (पु.), ऋतु (पु.), हंगाम (पु.)

n. १ सावग्रंथी (स्त्री.) २ (as, in process) स्त्रावण (स्त्री.)

अवसाद द्रोणी

भूकंपी तीव्रता

n. स्वयंफलन (न.), स्वयंनिषेचन (न.)

adj. निम-नैसर्गिक

n. (grey earth) सिरोझेम (स्त्री.)

n. छायांकन (न.), छायापद्धति (स्त्री.)

(also slip fault) भ्रेषी भ्रंश, सरक भ्रंश

कवची निक्षेप

जहाजबांधणी उद्योग

किनारा

(also phi sigma) सिग्मा फाय, फाय सिग्मा

adj. (also silicious) सिलिकामय cf. calcareous

समरूप वलीभवन, समरूप वलीकरण

n. आकार (पु.)

n. सहिमवृष्टि (स्त्री.) cf. dew घसरणे n. १ घसरण (स्त्री.), घसर (स्त्री.) २ (as, land slide or earth fall) भूघसरण (स्त्री.)

उतार प्रमाण

n. (smoke+fog) धूहार (न.), धुरके (न.) cf. dew

मुखण खड्‌डे (पु.अ.व.)

n. समाज आलेख (पु.)

मृदा कीटक

n. (also ped) मृदा (स्त्री.)

n. क्षारमृदा (स्त्री.), लवणमृदा (स्त्री.)

जलविद्युत साधनसंपत्ति

n. अंतरण (न.)

अभिक्षेत्रीय प्ररूप, अभिक्षेत्रीय आकृतिबंध

विशिष्ट शून्य

n. स्पिलाइट (पु.)

स्वयं विभव पद्धति

n. स्क्वॅश (पु.)

n. १ अवस्था (स्त्री.) २ मंच (पु.) ३ गट (पु.)

n. प्रमाण (न.)

स्थतिक रूपांतरण

n. स्तंभ (पु.), खोड (न.)

अपस्तंभ मूल

n. हिमवाह संमुख (न.)

युद्धतंत्रोपयोगी सीमा

n. स्थिरावरण (न.)

n. (in metamorphism) दैशिक दाब (पु.), प्रतिबल (न.)

n. पट्टा पेर पद्धति (स्त्री.)

n. शैली (स्त्री.)

निमज्जित वनस्पति, निमज्जित पादप

निर्वाह शेती

adj. उपोष्ण कटिबंधी, उपआयनिक

n. शिखर (न.)

अधिस्थापित पार्श्वरेखा, अध्यारोपित पार्श्वरेखा

पृष्ठ ताण

(also suspended sediment) निलंबित गाळ

n. सहजीवन (न.), सहजीविता (स्त्री.)

n. सहजनन (न.)

प्रणालिक भूगोलशास्त्र

(Syste’me Inetrnational d’ Unite’s) एसआय (आंतरराष्ट्रीय एकक पद्धति)

n. १ क्षारता (स्त्री.) २ लवणता (स्त्री.), खारेपणा (पु.)

n. लवणपादप (पु.)

वाळू वादळ

n. सव्हाना (पु.), तृणवनस्पति (स्त्री.), तृणभूमि (स्त्री.)

n. विकीर्णन (न.), विखुरणी (स्त्री.)

talus

समुद्र सपाटी

ऋतुमानी पार्श्वरेखा

adj. छेद–

अवसादी चक्र

भूकंपन पद्धति

n. स्वपण (न.)

adj. अर्धपार्य

सर्पन्टाइन मृदा

n. (also shadouf or shaduf) (a device for raising water from a well) शाडूफ (न.)

n. भ्रेष (पु.)

आश्रय पट्टा

नौभरण पत्तन

व्युसंवहन (न.)

n. सिग्मा (पु.)

adj. सिलिक

n. (a hot dry violent wind in desert). सीमून (न.)

n. S-संधि (पु.)

n. घसरणी (स्त्री.), घसरण (स्त्री.)

उतार वाह

n. धूर (पु.) cf. dew

n. सोपस्टोन (पु.), संगजिरा (पु.)

सोडा ॲश

मृदाछेद (पु.)

सौर हवामान

n. सोलोथ (स्त्री.)

आम्ल तृणभूमि

n. (also sparthina grass) स्पार्टिना (न.)

अभिक्षेत्रीय संबंध

n. नमुना (पु.)

उत्प्लव काठ

self potential

बिगरहक्क वसाहती (स्त्री.अ.व.)

अवरुद्ध हिम

n. प्रमाणन (न.), प्रमाणीकरण (न.)

adj. स्थितिक

सोपान भ्रंश

adj. उत्प्रेरक

n . स्टो (पु.) cf. continent

n. तंत्रकौशल्य (न.)

n. (pl. strata) स्तर (पु.), संस्तर (पु.) cf. crust

n. (pl.striae) रेखा (स्त्री.)

अनावृत्त मैदान

adj. भूपृष्ठीय, जमिनीवरील

n. निमज्जन (न.)

उपसामाजिक प्रक्रिया, अवसामाजिक प्रक्रिया

adj. (also suburban) उपनगर–, उपनगरीय–, उपनगराचा

(also mud crack) शुष्कन तडा

adj. अध्यारोपित

पृष्ठ तरंग

vadose water

n. प्रतीक (न.), चिन्ह (न.), संज्ञा (स्त्री.)

adj. (also idiogenous) सहजात

क्रमबद्ध बिंदु नमुना

(Standard Nutrition Unit) एसएनयू (प्रमाणित पोषण एकक)

Bot. सॅलिक्स फ्रॅगिलिस

नमुना संख्यांक

वाळू तृणभूमि

सेव्होनिअस प्रवाहमापी

n. रूपबंध (पु.)

seive analysis

पाणसिंह (पु.), समुद्रसिंह (पु.)

ऋतुपर स्वरूप

n. १ भाग (पु.) cf. continent २ छेद (पु.)

अवसादी खडक

भूकंपी तरंग (पु.अ.व.)

स्वयंवाची दंड

n. वृद्धावस्था (स्त्री.)

n. (a rock-forming mineral) सर्पन्टाइन (न.)

छाया प्रदेश

n. भ्रेषण (न.)

n. १ आश्रय (पु.) २ आश्रयस्थान (न.)

n. १ नौभरण (न.) २ नौवाहन (न.) ३ नौकासमूह (पु.)

लघु तरंग, लघु लहर

n. खूण (स्त्री.)

n. सिलिकन (न.)

साधे शंकु प्रक्षेपण

n. १ रेखाचित्र (न.) २ रूपरेषा (स्त्री.)

दोली वायुबाष्पमापी

n. उतार (पु.) (as in : continental slope भूखंड उतार)

Min. धुरकट क्वार्ट्‌झ

समाजक्षेत्र विश्लेषण

n. सोडा (पु.)

soil horizon

सौर स्थिरांक

n. सोलम (न.)

दक्षिण दक्षिणपूर्व

n. पूर (पु.)

अभिक्षेत्रीय श्रेणी

n. वर्णक्रमदर्शी (पु.)

उत्प्लव खळगा

n. बीजाणु (पु.)

n. अनधिकृत अधिवास (पु.)

अवरुद्ध जल

मानकित जननप्रमाण

n. स्थान (न.), स्थानक (न.)

n. स्टेप (न.)

v.t. अनुकरण करणे

(also called parallel extinction) सरळ अंधारण

मृदा स्तरण

n. स्तरमेघ (पु.)

n. रेखांकन (न.)

स्ट्रोक नियम

adj. अल्पअल्कली

n. उपराष्ट्र (न.)

n. निर्वाह (पु.)

n. क्रम (पु.)

सौर डाग

n. सुपरमार्केट (न.), अधिविपणी (स्त्री.), अधिबाजार (पु.)

n. पृष्ठ (न.)

turbidity current

n. सममिति (स्त्री.)

विशिष्टकालिक तक्ता

प्रणालिक पूर्वकल्पना

(self potential) एसपी (स्वयं विभव)

Bot. सॅलिक्स रीपेन्स

प्रतिदर्श सर्वेक्षण, नमुना सर्वेक्षण

n. वाळू (स्त्री.)

n. शिलाभेदी शाक (पु.), पाषाणभेद (पु.)

n. शिस्ट (पु.), सुभाज्य अश्म (पु.)

श्रेणित वाळू

सागरी कुरण

द्वितीयक आर्थिक व्यवहार

नगर भूमि उपयोगाचा क्षेत्र सिद्धांत

adj. अवसादी, गाळाचा

भूकंप क्षेत्र

adj. स्वयंपूर्ण

जराजीर्ण नदी

n. सेवा (स्त्री.)

n. छाया (स्त्री.)

मेष चराई

n. मेंढपाळ (पु.)

n. जहाज कारखाना (पु.)

स्फोट संदर्भ-तल, स्फोट संदर्भ रेषा

n. संकेत (पु.)

adj. सिलिकित

n. अनुकार (पु.)

adj. विषमतल–

सरक संस्तरण

उतार पार्श्वरेखा

सरलित वक्र

समाजक्षेत्र व खरेदी केंद्र

सोफार नाली

मृदा संरचना

सौर ऊर्जा

n. द्राव्य (न.)

दक्षिण दक्षिणपश्चिम

अभिक्षेत्रीय असमतोल

अभिक्षेत्रीय संरचना

n. (pl. Spectra) पंक्ति (स्त्री.), स्पेक्ट्रम (पु.), वर्णक्रम (पु.), वर्णपंक्ति (स्त्री.)

उत्प्लव उतार

स्थळ उच्चतांक

n. Zool. स्क्विड (न.)

n. Crystal. स्टॅलॅक्टाइट (न.)

मानकित मृत्युप्रमाण

अचल क्षेत्र

n. त्रिमितिलेख (पु.)

n. अनुकरण (न.), अनुकार (पु.)

विकृति विवृत्त

स्तरण समतल

रेखा पट्टी

नतिलंब दिशा

adj. स्ट्राँबोलीय

adj. पाण्याखालील

गौण जाति

n. अवमृदा (स्त्री.)

n. रसाळपणा (पु.)

n. (also sundri) सुंदरी (स्त्री.), सुंद्री (स्त्री.)

n. राष्ट्रातीततावाद (पु.)

n. १ (as, surge of sea) हिल्लोल (पु.) २(as, metamorphic surge) उर्मि (स्त्री.)

n. निलंबन (न.)

सममित वलि

विशिष्टकालिक हवामानशास्त्र

क्रमबद्ध प्रतिदर्शन

एसआयटीसी (प्रमाण आंतरराष्ट्रीय व्यापार वर्गीकरण)

n. Bot. सॅलिक्स (न.)

n. प्रतिदर्श (पु.), सँपल (न.), नमुना (पु.)

कोणी वालुकाश्म, ग्रिट (स्त्री.)

adj. अदिश

adj. सुभाज्य

n. कोरीव लेखन (न.)

सी ओटर, पाणमांजर (न.)

पश्चात क्रम

n. १ प्रदल (न.) २ क्षेत्र (न.), विभाग (पु.)

n. (also silting) अवसादन (न.)

adj. भूकंपी

सेल्वा भूदृश्य

n. वृद्धावस्था (स्त्री.)

परिचरण उद्योग

shadoof

स्तर धूप

ढाली बेसाल्ट

n. शोल (पु.), उथळ भाग (पु.)

छऱ्यांची वेधनी

n. १ सूचकता (स्त्री.) २ अर्थपूर्णता (स्त्री.)

siliceous

end spread

विषमतल गुणांक

shear fault

low speed layer

n. गोगलगाय (स्त्री.)

समाज क्षेत्र

n. (a system for locating an underwater explosion at sea) सोफार (न.)

मृद सर्वेक्षण

सौर प्रारण

विलयन खळगा

n. दक्षिण (स्त्री.)

अभिक्षेत्रीय आंतरबदल

अभिक्षेत्रीय कल

n. गुंफाशास्त्र (न.)

n. उत्प्ल्व मार्ग (पु.)

n. स्थान (न.)

युद्धोपयोगी खनिजे (न.अ.व.), सामरिक खनिजे (न.अ.व.)

n. Crystal. स्टॅलॅग्माइट (न.)

उभे पीक

स्थायी लोकसंख्या

त्रिमिति प्रक्षेपण

उत्प्रेरक विसरण

विकृति विवृत्तज

n. (also bedding) स्तरण (न.), संस्तरण (न.)

n. रेखा (स्त्री.)

नतिलंब भ्रंश

n. Chem. स्ट्राँशिअम (न.)

adj. उपआर्क्टिक

परवर्ती सीमा

n. उपगट (पु.), उपअवस्था (स्त्री.)

n. सुक्रोज (न.)

n. संड्यू (पु.)

n. सुपरफॉस्फेट (न.)

समीपस्थ उपाययोजना

संधृत उत्पादन पद्धती (स्त्री.अ.व.)

सममित सारणी

विशिष्टकालिक प्रवाह तक्ता

adj. क्रमबद्ध, प्रणालिक

(Standard Metropolitan Statistical Area) एसएमएसए (प्रमाण महानगर सांख्यिकी क्षेत्र)

n. सामन (न.), रॉक्स (न.)

n. प्रतिदर्शक (पु.)

n. वालुकाश्म (पु.)

(also economies of scale) प्रमाणनुसारी (आर्थिक) बचती (स्त्री. अ.व.)

n. सुभाज्यता (स्त्री.)

n. खुरटी झाडी (स्त्री.)

सागरी पिंक

द्वितीयक तरंग (पु.अ.व.)

विभागीय अन्योन्यक्रिया

n. बीज (न.), बी (स्त्री.), बी-बियाणे (न.)

n. भूकंपता (स्त्री.)

n. (tropical rain-forest) सेल्वा (न.) (उष्ण कटिबंधीय वर्षा वन)

संवेध तापमान

n. (of machine, etc.) संधारण (न.)

n. कूपक (न.)

अधिस्तर वाह

ढाली ज्वालामुखी

n. धक्का (पु.)

n. स्कंध (पु.), खांदा (पु.), अंश (पु.)

विशेष लाटेची उंची

सिलिकॉन सौर घट

अपूर्ण कोटि वर्ग सारणी

n. विषमतलता (स्त्री.)

सरक वलि

n. अवपंक (पु.)

स्नेल नियम

सामाजिक अंतर

नरम लाकूड, मृदुकाष्ठ (न.)

मृदा पोत

सूर्यमाला (स्त्री.)

n. १ द्रावण (न.) २ उपाय (पु.)

n. आग्नेय (स्त्री.), दक्षिण-पूर्व (स्त्री.)

अभिक्षेत्रीय समवृत्तिदर्शी पद्धति

adj. अभिक्षेत्रीय

n. कालावधि (पु.)

विभक्त मांडणी

महत्तम भरती-ओहोटी, उधाण (न.)

n. S-पृष्ठ (न.)

प्रमाण विचलन

adj. कथीलयुक्त

अचल तरंग

n. त्रिमिति जोडी (स्त्री.)

n. टिंबांकन (न.), बिंदु अंकन (न.)

विकृतिमापी (पु.)

स्तरित क्षेत्रीय नमुना

adj. विरेखित

नतिलंब संधि

संरचनी द्रोणी

n. उपचरम (न.)

परवर्ती नदी, परवर्ती नाला

n. प्रतिवस्तु (स्त्री.)