भूगोलशास्त्र परिभाषा कोश

n. सगीना (पु.)

salt dome

वाळू झोत

उपग्रह नगर

cliff

n. दृढपर्णता (स्त्री.)

लवणिका (स्त्री.)

सागरी सस्तन प्राणि

दुय्यम भूअभिनति

adj. १ अनूढ (as in : sedentary soil अनूढ मृदा) २ स्थानबद्ध (as in : sedentafy oyster स्थानबद्ध ऑय्‌स्टर)

n. विलग्नन (न.)

n. भूकंपमिति (स्त्री.)

n. निम-वाळवंट (न.)

n. Bot. सिकुआ (पु.)

n. १ अधिवसन (न.) २ अधोगमन (न.)

n. भागीदारी शेती (स्त्री.)

मंच हिम

खडी पुलिन

(also shore line of submergence) अवनमन वेला रेषा

चाळणी पोत

n. सिलिकेट (न.)

n. Geol. सिल्युरिअन (पु.)

(also called Sanson-Flamsteed projection) ज्या वक्र प्रक्षेपण

adj. धातुमलीय

n. घसरणे (न.), सरक (स्त्री.) v.i. घसरणे, सरकणे

n. पंकिल प्रवाह (पु.)

boreal climate

समाज कल्याण

मृदा कलिल

मृदा जीवाणू (पु.अ.व.)

n. (a volcanic area or vent) सोल्फाटारा (पु.)

n. ध्वनि (पु.) v.t. परिज्ञापन करणे

n. खनिजझरा (पु.)

अभिक्षेत्रीय वितरण

n. जाति उद्‌भवन (न.)

n. गोलाभ (पु.) adj. गोलाभ

n. s-समतल (न.)

n. (a kind of tree) स्प्रूस (पु.)

स्थिर संतुलन, स्थिर समतोल

प्रमाण अंतर विचलन, मानक अंतर विचलन

n. तारामीन (पु.), स्टारफिश (पु.)

सांख्यिकि गृहीतक

n. जननाक्षमन (न.)

दगडी वलय

वेलारेषा (स्त्री.)

स्तारिक अभिविसंगति

river terrace

पट्टा लागवड

संरचना अभिविसंगति

adj. उपतटीय

दुय्यम व्यापारी क्षेत्र

n. उपसमूह (पु.), उपप्रणाली (स्त्री.)

लघुतम वर्ग-बेरीज

पृष्ठीय निक्षेप

n. फेन (पु.)

आयुर्मानोत्तर जीवनप्रमाण

n. फुगार (पु.)

अभिनति दरी

कृत्रिम रबर, संश्लिष्ट रबर

n. (playa) सालार (पु.), खारतवा (पु.)

लवण वनस्पति

वाळू स्फटिक

n. उपग्रह (पु.)

कडा पिछेहाट

n. खंगार (पु.)

(also onshore wind) खारा वारा

n. समुद्र (पु.), सागर (पु.)

(also called transported soil) दुय्यम मृदा

स्थानबद्ध ऑय्‌स्टर

n. स्थायी लाट (स्त्री.)

भूकंपविवर्तनिक रेषा (स्त्री.अ.व.)

adj. अर्धदैनिक

क्रमकी समुदाय

स्त्री-पुरूष प्रमाण

शीर्णन शंकु

मंच सागर

खडी दांडी

shore line of depression

(also screen analysis) चाळणी विश्लेषण

सिलिकामय सिंधुपंक

n. चांदी (स्त्री.), रुपे (न.)

n. सिसल (पु.)

n. स्लेट (पु.), पाटीचा दगड (पु.)

सरकजन्य उतार, घसर उतार

लघुप्रमाण (आर्थिक) बचती (स्त्री.अ.व.)

हिम वलय

n. समाजवाद (पु.)

मृदा सरपटण

मृदा प्राणिजात

घन भूशास्त्र

n. ध्वनन (न.)

अवकाश जालक

अभिक्षेत्रीय आंतरक्रिया, अभिक्षेत्रीय अन्योन्यक्रिया

n. Bot. जाति (स्त्री.)

(also concentric weathering) गोलाभ अपक्षय

n. १ विभाजन (न.) २ विपाटन (न.)

बाहु-पार्श्वरेखा (स्त्री.)

स्थिर लोकसंख्या

प्रमाण मापी

राज्य कृषिक्षेत्र

adj. संख्या शास्त्रीय, सांख्यिकि–

स्टर्लिंग गट

n. दगड (पु.)

n. वेलापट्टी (स्त्री.)

n. स्तारिकी (स्त्री.)

n. धार (स्त्री.), वाह (पु.), प्रवाह (पु.) cf. current

भूपट्टा धारण

adj. संरचनी, संरचनात्मक

सागरांतर्गत कटक, अंतःसागरी कटक

दुय्यम आघाडी

adj. भूमिगत

उन्हाळी स्वरूप

हिमजपृष्ठीय धार

पृष्ठ असंगति

दीर्घायुमान कोष्टक

jhum

adj. अभिनति–

कृत्रिम पद्धति

सॅलीकॉर्निया युरोपिया

n. १ क्षार (पु.) २ लवण (न.) (मीठ या अर्थी)

वाळू अपवहन

mantle rock

विकीर्ण आकृति

निशा दृष्टि

सागरी बकथॉर्न

guyot

द्वितीयक संरचना

अनूढ मृदा

साइफ धन्व

n. निवड (स्त्री.) (as in : natural selection नैसर्गिक निवड)

निम-सदापर्णी वन

adj. करवती

n. लैंगिकता (स्त्री.)

n. शीर्णन पट्टा (पु.)

n. मंच (पु.) (as in : continental shelf भूखंडमंच)

n. खडी (स्त्री.), टोळ (पु.)

वेला रेखा

चाळणी नकाशा

सिलिकामय सिंटर

n. (also sylviculture) वनवर्धन (न.)

स्थान व स्थिति अभ्यास

स्लेटी विपत्रण

n. घसरणी (स्त्री.)

लघुवृत्त (न.)

हिमरेखा (स्त्री.)

n. pl. समाजक (पु.अ.व.), संघक (पु.अ.व.)

मृदा अपक्षरण, मृदा धूप

मृदा वनस्पतिजात

adj. घन

(as of oil) उगम स्तर

अभिक्षेत्र प्रबलन

अभिक्षेत्रीय स्थान

विशिष्ट असंगति

adj. गोलाभ

टाकाव्याचे ढीग (पु.अ.व.)

n. बाहु (पु.)

adj. स्थिर

मानक औद्योगिक वर्गीकरण, प्रमाण औद्योगिक वर्गीकरण

राज्य व्यापार

n. सांख्यिकि (स्त्री.), सांख्याशास्त्र (न.)

adj. घट्ट, कडक

नियंत्रणी नियतिवाद

n. वेलामैदान (न.)

n. स्तर पुंजमेघ (पु.)

(also laminar flow or lamellar flow) सुवाही प्रवाह, स्तरित प्रवाह

पट्टा नकाशा

संरचना समोच्च रेषा

अंतःसागरी महानिदरी

n. अर्थसहाय्य (न.)

n. अपादर्शनगर (न.)

शिखर सुसंवाद

n. अतितापन (न.)

पृष्ठ घनता

n. Bot. सस् (न.) (प्रजाति)

n. वराह (पु.)

n. अभिनति (स्त्री.)

adj. संश्लेषी, संश्लिष्ट

adj. ठळक

n. उत्परिवर्तन (न.)

वाळूकटक (न.)

adj. संतृक्त, संतृप्त

विकीर्ण आलेख

धूप आणि भरण

सागर कडा, समुद्र किनारपट्टी

n. समुद्रतट (पु.)

द्वितीयक नागरीकरण, द्वितीयक नागरीभवन

n. लव्हाळे (न.)

भूकंपी खंडत्व

(also called partial diagram) निवड आकृति

अर्ध-अंतश्चतुर्थक मर्यादान्तर, अर्ध-अंतश्चतुर्थक कक्षा

n. (also sericiculture) रेशीम उत्पादन (न.)

छाया तापमान

भ्रेषी विदरण

कवच मत्स्य उद्योग

नौभरण (न.)

n. किनारा (पु.), वेला (स्त्री.), तट (पु.)

n. चाळणी (स्त्री.)

सिलिकामय अवशेष

n. सायमा (न.)

n. स्थान (न.) cf. continent

वेठ-बिगार (पु.)

n. चीर (स्त्री.), फट (स्त्री.)

लघु भू-धारण

n. हिम (न.) cf. dew

n. समाज (पु.)

मातीची सुपीकता, मृदा सुपीकता

मृदा आर्द्रता ताणमापी

congelifuction

आकार खडक

अवकाश यान

अभिक्षेत्रीय प्रतिमान

विशिष्ट आर्द्रता

n. स्फेरूलाइट (न.)

n. टाकावा (पु.)

gust

n. सागरखुंट (न.)

राहणीमान (न.), जीवनमान (न.)

n. १ राज्य (न.) २ राष्ट्र (न.)

n. दर्जा (पु.)

मृत प्रसव

वादळी लाट

(also tier of vegetation) वनस्पति स्तर

n. (also nimbostratus) वर्षास्तरमेघ (पु.), स्तरवर्षामेघ (पु.)

पथग्राम (न.)

पट्टा बाजारहाट

संरचनी छेद

निमज्जित किनारपट्टी

adj. अर्धसिलिक

उप आयनिक प्रतिचक्रवात

शिखर पातळी

अध्यारोपित सीमा, अधिस्थापित सीमा

पृष्ठ-ऊर्जा (स्त्री.)

n. ग्रहणक्षमता (स्त्री.)

n. (also sycomore) सिकॅमोर (पु.)

n. समभिनति (स्त्री.)

पद्धति विश्लेषण

n. लवण सरोवर (न.)

n. १ खार जमीन (स्त्री.) २ लवणन (न.)

वाळू थर

संतृप्ति न्यूनता

v.t. & i. विखुरणे, विकीर्ण होणे

धूप खळगा

समुद्रगवत (न.)

n. थर (पु.)

adj. १ गौण, दुय्यम, द्वितियक (as in : secondary minerals द्वितियक खनिजे) २ पश्चात, नंतरचा

n. अवसाद (पु.), गाळ (पु.)

भूकंपी घटना

(also spontaneous polarisation) स्वयं विभव

निमनैसर्गिक झाडे-झुडपे, निमनैसर्गिक वनस्पति

n.sing. & pl. माला (स्त्री.) (as, kaladgi series)

छायीवनस्पतिजात (पु.)

भ्रेषी वलि

n. कवच (न.)

नौ कालवा

किनारपट्टी

n. दृष्टीचा टप्पा (पु.), दृष्टि (स्त्री.)

सिलिकामय शेल

समरूप वलि

n. स्थितिविशेष (पु.)

निद्रारोग (पु.)

उतार पिछेहाट, उतार माघार

n. प्रगलन (न.)

n. हिमबिंदु (पु.)

सामाजिक-आर्थिक गट (पु.अ.व.)

(also soil stratigraphic unit) मृदा संस्तर

मृदा जीव

n. सोलांचाक (पु.)

n. १ उगम (पु.), उगमस्थान (न.) २ साधन (न.)

n. १ अभिक्षेत्र (न.) २ अवकाश (न.)

अभिक्षेत्रीय अभिमुखन

विशिष्ट प्रदेश

n. कंटिका (स्त्री.)

n. स्पंज (पु.)

वर्गसारणी (स्त्री.)

अवस्था आकृति, टप्पा आकृति

प्रमाण अक्षवृत्त

विधान प्रमाण

adj. स्टिएटाइट (न.)

n. अचल (पु.)

n. वादळ (न.)

n. pl. (sing. stratum) स्तर (पु.अ.व.) थर (पु.अ.व.)

n. समताप सीमा (स्त्री.)

n. १ सामर्थ्य (न.) २ तीव्रता (स्त्री.)

n. पट्टा (पु.)

n. संरचना (स्त्री.)

निमज्जित वन

उदरनिर्वाही शेती

उपोष्ण कटिबंधी संमीलन

शिखर प्रतल

अध्यारोपित निस्सार

पृष्ठ भूविवरण

adj. ग्रहणक्षम

sulviculture

n. संपारिस्थितिकी (स्त्री.), सहपारिस्थितिकी (स्त्री.)

n. १ व्यवस्था (स्त्री.) २ प्रणाली (स्त्री.) (as in: crystallographic system स्फटिकशास्त्रीय प्रणाली) ३ संस्था (स्त्री.) ४ पद्धति (स्त्री.) ५ समूह (पु.)

लाव्हा शंकु

n. क्षारण (न.)

n. सॉल्टपिटर (न.)

१ वाळू जिह्वा २ वाळू दांडी

n. संपृक्ति (स्त्री.) संतृप्ति (स्त्री.)

adj. विकीर्ण

n. अभिघर्षण (न.), धूप (स्त्री.) v.i. अभिघर्षण होणे, धुपणे

सागरी लव्हेंडर

n. मोसम (पु.), ऋतु (पु.), हंगाम (पु.)

n. १ सावग्रंथी (स्त्री.) २ (as, in process) स्त्रावण (स्त्री.)

अवसाद द्रोणी

भूकंपी तीव्रता

n. स्वयंफलन (न.), स्वयंनिषेचन (न.)

adj. निम-नैसर्गिक

n. (grey earth) सिरोझेम (स्त्री.)

n. छायांकन (न.), छायापद्धति (स्त्री.)

(also slip fault) भ्रेषी भ्रंश, सरक भ्रंश

कवची निक्षेप

जहाजबांधणी उद्योग

किनारा

(also phi sigma) सिग्मा फाय, फाय सिग्मा

adj. (also silicious) सिलिकामय cf. calcareous

समरूप वलीभवन, समरूप वलीकरण

n. आकार (पु.)

n. सहिमवृष्टि (स्त्री.) cf. dew घसरणे n. १ घसरण (स्त्री.), घसर (स्त्री.) २ (as, land slide or earth fall) भूघसरण (स्त्री.)

उतार प्रमाण

n. (smoke+fog) धूहार (न.), धुरके (न.) cf. dew

मुखण खड्‌डे (पु.अ.व.)

n. समाज आलेख (पु.)

मृदा कीटक

n. (also ped) मृदा (स्त्री.)

n. क्षारमृदा (स्त्री.), लवणमृदा (स्त्री.)

जलविद्युत साधनसंपत्ति

n. अंतरण (न.)

अभिक्षेत्रीय प्ररूप, अभिक्षेत्रीय आकृतिबंध

विशिष्ट शून्य

n. स्पिलाइट (पु.)

स्वयं विभव पद्धति

n. स्क्वॅश (पु.)

n. १ अवस्था (स्त्री.) २ मंच (पु.) ३ गट (पु.)

n. प्रमाण (न.)

स्थतिक रूपांतरण

n. स्तंभ (पु.), खोड (न.)

अपस्तंभ मूल

n. हिमवाह संमुख (न.)

युद्धतंत्रोपयोगी सीमा

n. स्थिरावरण (न.)

n. (in metamorphism) दैशिक दाब (पु.), प्रतिबल (न.)

n. पट्टा पेर पद्धति (स्त्री.)

n. शैली (स्त्री.)

निमज्जित वनस्पति, निमज्जित पादप

निर्वाह शेती

adj. उपोष्ण कटिबंधी, उपआयनिक

n. शिखर (न.)

अधिस्थापित पार्श्वरेखा, अध्यारोपित पार्श्वरेखा

पृष्ठ ताण

(also suspended sediment) निलंबित गाळ

n. सहजीवन (न.), सहजीविता (स्त्री.)

n. सहजनन (न.)

प्रणालिक भूगोलशास्त्र

(Syste’me Inetrnational d’ Unite’s) एसआय (आंतरराष्ट्रीय एकक पद्धति)

n. १ क्षारता (स्त्री.) २ लवणता (स्त्री.), खारेपणा (पु.)

n. लवणपादप (पु.)

वाळू वादळ

n. सव्हाना (पु.), तृणवनस्पति (स्त्री.), तृणभूमि (स्त्री.)

n. विकीर्णन (न.), विखुरणी (स्त्री.)

talus

समुद्र सपाटी

ऋतुमानी पार्श्वरेखा

adj. छेद–

अवसादी चक्र

भूकंपन पद्धति

n. स्वपण (न.)

adj. अर्धपार्य

सर्पन्टाइन मृदा

n. (also shadouf or shaduf) (a device for raising water from a well) शाडूफ (न.)

n. भ्रेष (पु.)

आश्रय पट्टा

नौभरण पत्तन

व्युसंवहन (न.)

n. सिग्मा (पु.)

adj. सिलिक

n. (a hot dry violent wind in desert). सीमून (न.)

n. S-संधि (पु.)

n. घसरणी (स्त्री.), घसरण (स्त्री.)

उतार वाह

n. धूर (पु.) cf. dew

n. सोपस्टोन (पु.), संगजिरा (पु.)

सोडा ॲश

मृदाछेद (पु.)

सौर हवामान

n. सोलोथ (स्त्री.)

आम्ल तृणभूमि

n. (also sparthina grass) स्पार्टिना (न.)

अभिक्षेत्रीय संबंध

n. नमुना (पु.)

उत्प्लव काठ

self potential

बिगरहक्क वसाहती (स्त्री.अ.व.)

अवरुद्ध हिम

n. प्रमाणन (न.), प्रमाणीकरण (न.)

adj. स्थितिक

सोपान भ्रंश

adj. उत्प्रेरक

n . स्टो (पु.) cf. continent

n. तंत्रकौशल्य (न.)

n. (pl. strata) स्तर (पु.), संस्तर (पु.) cf. crust

n. (pl.striae) रेखा (स्त्री.)

अनावृत्त मैदान

adj. भूपृष्ठीय, जमिनीवरील

n. निमज्जन (न.)

उपसामाजिक प्रक्रिया, अवसामाजिक प्रक्रिया

adj. (also suburban) उपनगर–, उपनगरीय–, उपनगराचा

(also mud crack) शुष्कन तडा

adj. अध्यारोपित

पृष्ठ तरंग

vadose water

n. प्रतीक (न.), चिन्ह (न.), संज्ञा (स्त्री.)

adj. (also idiogenous) सहजात

क्रमबद्ध बिंदु नमुना

(Standard Nutrition Unit) एसएनयू (प्रमाणित पोषण एकक)

Bot. सॅलिक्स फ्रॅगिलिस

नमुना संख्यांक

वाळू तृणभूमि

सेव्होनिअस प्रवाहमापी

n. रूपबंध (पु.)

seive analysis

पाणसिंह (पु.), समुद्रसिंह (पु.)

ऋतुपर स्वरूप

n. १ भाग (पु.) cf. continent २ छेद (पु.)

अवसादी खडक

भूकंपी तरंग (पु.अ.व.)

स्वयंवाची दंड

n. वृद्धावस्था (स्त्री.)

n. (a rock-forming mineral) सर्पन्टाइन (न.)

छाया प्रदेश

n. भ्रेषण (न.)

n. १ आश्रय (पु.) २ आश्रयस्थान (न.)

n. १ नौभरण (न.) २ नौवाहन (न.) ३ नौकासमूह (पु.)

लघु तरंग, लघु लहर

n. खूण (स्त्री.)

n. सिलिकन (न.)

साधे शंकु प्रक्षेपण

n. १ रेखाचित्र (न.) २ रूपरेषा (स्त्री.)

दोली वायुबाष्पमापी

n. उतार (पु.) (as in : continental slope भूखंड उतार)

Min. धुरकट क्वार्ट्‌झ

समाजक्षेत्र विश्लेषण

n. सोडा (पु.)

soil horizon

सौर स्थिरांक

n. सोलम (न.)

दक्षिण दक्षिणपूर्व

n. पूर (पु.)

अभिक्षेत्रीय श्रेणी

n. वर्णक्रमदर्शी (पु.)

उत्प्लव खळगा

n. बीजाणु (पु.)

n. अनधिकृत अधिवास (पु.)

अवरुद्ध जल

मानकित जननप्रमाण

n. स्थान (न.), स्थानक (न.)

n. स्टेप (न.)

v.t. अनुकरण करणे

(also called parallel extinction) सरळ अंधारण

मृदा स्तरण

n. स्तरमेघ (पु.)

n. रेखांकन (न.)

स्ट्रोक नियम

adj. अल्पअल्कली

n. उपराष्ट्र (न.)

n. निर्वाह (पु.)

n. क्रम (पु.)

सौर डाग

n. सुपरमार्केट (न.), अधिविपणी (स्त्री.), अधिबाजार (पु.)