भूगोलशास्त्र परिभाषा कोश

वाळूधन्व (पु.)

मृत हिमनदी

n. डेसिबार (पु.)

अपवाहन द्रोणी

n. (also day-degree) अंशदिन (पु.), तापांश दिन (पु.)

adj. तलमज्जी

n. वृक्षाकृति (स्त्री.)

n. Chem. विऑक्सिकरण (न.)

अपविन्यस्त निस्सार

desert pavement

n. नियतिवाद (पु.)

विकसन नियंत्रण

मिहिका

विरोधविकासी भौतिकवाद

विभेदनी सघनन

adj. विसरित

n. Zool. डायनोफ्लॅजेलेट (पु.)

n. निःशस्त्रीकरण (न.)

n. विघटन (न.)

n. विस्थापन (न.)

n. १ वितरण (न.) २ वाटणी (स्त्री.)

(also pie-graph) विभाजित वृत्त, विभाजित वर्तुळ

जोपासलेली वनस्पती

भारवाही पशू (पु.अ.व.)

प्लवन सिद्धांत

शुष्क कालावधि

n. भूतवारा (पु.)

n. डायनामाइट (पु.), सुरुंग (पु.) v.t. सुरुंग लावणे

n. डँडिलिअन (न.)

निष्फल भूमि

पानझडी वन

n. (wind erosion) अपवाहन (न.) cf. corrasion

v.t. निर्जल करणे, विजल करणे

निर्लष्करीकृत टापू

वृक्षाकृति निस्सार प्ररूप

n. अपगमन (पु.)

adj. अपविन्यस्त

(also desert crust) वाळवंटी फरसबंदी

निर्धार्य प्रतिमान

विकास प्रतल

तुहिन

n. व्यास (पु.)

भेददर्शी वय संरचना

विसरण दाब प्रवणता

n. डाऑक्साइड (न.)

n. १ तबकडी (स्त्री.) २ बिंब (न.)

बुडलेले नदीकुळ

adj. विखुरित

वितरण व्यवसाय

विभाजित पट्टा

n. १ माणसाळवणे (न.) २ गृहसंवर्धन (न.)

n. प्रतिकर्ष (पु.)

n. १ विस्थापन (न.), अपवहन (न.), अपोढ (पु.) २ (खंडाचे) प्लवन (न.) ३ (हिमानी) प्लवराशि (स्त्री.)

शुष्क दरी

n. धूळ वारा (पु.), धुळीचे वादळ (न.) cf. gale

adj. गति-औष्णिक

डॉफ्निआ प्युलेक्स

कमालक्षमता (स्त्री.)

Nappe structure

n. विक्षेप (पु.)

n. निर्जलन (न.), विजलन (न.)

जनसांख्यिकी विभव, जनसांख्यिकी उपलभ्यता, जनसांख्यिकी जननक्षमता

वृक्षाकृति निस्सार

v.i. अवलंबून असणे

n. अपविन्यास (पु.)

(also desert varnish) वाळवंटी पॉलिश, वाळवंटी चकाकी, वाळवंटी रोगण

विचलन निर्देशांक

विकास आराखडा

सहिमवृष्टि

n. पटल (न.)

विभेदनी अनाच्छादन

विसरण दाब

नति भ्रंश

n. प्रस्राव (पु.)

n. १ अव्यवस्था (स्त्री.) २ (in crystal lattice) स्वैररचना (स्त्री.)

n. विखुरण (न.)

n. प्रदेश (पु.)

n. विभाग (पु.)

adj. प्रभावी

निस्सार क्षेत्र

अपोढ वाळू

शुष्क तापमान

डच एल्म

वास्तव घनतादर्शी नकाशा

मृत्युप्रमाण (न.)

अपघटक जीव

n. वननिर्मूलन (न.), निर्वनीकरण (न.)

त्रिभुज मैदान

जनसांख्यिकी ऊर्जा

adj. वृक्षाकृति–

n. अवलंबिता (स्त्री.)

पडिक जमीन

वाळवंट मृदा, मरु मृदा

clastic

n. वि-वसंतायन (न.)

धूहार, धुरके

adj. भूविवर्तनी

विभेदनी मृत्युप्रमाण

विसरण गुणांक

नति संधि

n. वि-चरम स्थिति (स्त्री.) (विस्थापित चरमस्थिति)

adj. अपस्करणीय

n. ऱ्हास (पु.), क्षय (पु.)

विघातक लाट

n. D-स्तर (पु.)

n. वसाहतीचे स्वराज्य (न.)

जलनिस्सार घनता

bore

पूररेषाबाह्य वस्ती, पूररेषाबाह्य अधिवास, शुष्कस्थानी वस्ती

n. वामनीभवन (न.), बुटकीकरण (न.)

घनत्वमापक तंत्र

डबर अवधाव

अपघटन प्रमाण

खडकांचे विरूपण

शक्तींचे प्रत्यायोजन

जनसांख्यिकी बल

n. वृक्ष कालानुक्रमण (न.)

अवलंबन प्रमाण

व्युत्पन्न सिद्धांत

desert polish

संशकली गुणोत्तर

adj. विचलित

धूर

n. भूविवर्तन (न.)

विभेदनी प्रमाण

n. विसरण (न.)

नति सरक भ्रंश

n. अपसमविन्यास (पु.)

प्रकीर्णन आलेख, पांगणी आलेख

n. विचरण (न.)

n. विक्षोभ (पु.)

डीएनए

n. तंद्रावस्था (स्त्री.), सुषुप्ति (स्त्री.)

जलनिस्सार खोरे

n. वेधन (न.)

द्विदल अर्थव्यवस्था

n. रंजक (न.)

डेटा बँक, आधारसामग्री संचयिका

डबर शंकु

n. (also chemical weathering) अपघटन (न.), रासायनिक अपक्षय (पु.)

विरूपण प्रतल

सीमानिश्चिति (स्त्री.)

जनसांख्यिकी प्रसामान्यता

n. द्रुमारेख (पु.)

n. अवलंबन (न.)

व्युत्पन्न पृष्ठ

n. मरुस्थल (न.), वाळवंट (न.)

संशकली खडक

विचलनी बल

हिम

डायाटमी सिंधुपंक

विभेदनी अपक्षय

n. विसरणता (स्त्री.)

n. नति (स्त्री.), नमन (न.)

खंडत्व स्तर

(also dispersion pattern) प्रकीर्णन प्ररूप, पांगणी प्ररूप

adj. विसंवादी

दैनंदिन व्याप्ति, दैनिक मर्यादा

n. दोआब (पु.), दुआब (पु.)

adj. सुप्त cf. active

निस्सार प्ररूप

n. कणवर्षा (स्त्री.), रिमझिम (स्त्री.)

n. कसपत (न.), डक्वीड (न.)

n. रंजक (न.), रंगसामग्री (स्त्री.)

दुग्धव्यवसाय पट्टा

आधारसामग्री सारणी

डबर पात

n. ऱ्हास (पु.)

n. विरूपण (न.)

n. सीमा ठरवणे (न.), परिसीमन (न.)

नागरीभवनाची जनसांख्यिकी संकल्पना

n. Chem. विनायट्रीकरण (न.)

अवलंबित घटना

n. विच्छदन (न.)

पर्णशुष्कन (न.)

संशकली अन्न

adj. विचलनी

n. दवांक (पु.), दवबिंदु (पु.)

n. डायाटम (पु.)

विभेदनी अपरक्षण, विभेदनी धूप

भित्तिपार्श्व (न.)

n. १ मुत्सेद्देगिरी (स्त्री.) २ राजनीति (स्त्री.)

n. खंडत्व (न.)

n. प्रकीर्णन (न.), पांगणी (स्त्री.), विकिरण (न.)

अंतर अपक्षय

दैनंदिन वेला, दैनिक भरती

n. गोदी (स्त्री.)

विश्राम उपनगर

निस्सार प्रणाली

जलाभावरोधी (पु)

n. वाहिनी (स्त्री.)

dike

सहकारी दुग्धोत्पादक संस्था, सहकारी दुग्धव्यवसाय संस्था

आधारसामग्री संस्करण

डबर प्रवाह

निगमक आणि विगामी रूपे (न.अ.व.), निगामी आणि विगामी रूपे (न.अ.व.)

n. डेगा (पु.)

त्रिभुज प्रदेशातील सरोवर

जनसांख्यिकी विकलक

adj. घन, घट्ट

परचल (पु.), अवलंबित चल

n. विक्षारण (न.), विलवणन (न.)

n. शुष्कन (न.)

n. गाळ (पु.)

n. विचलन (न.)

adj. दक्षिण

डायाटमी माती

भेददर्शी जननक्षमता

n. (also dyke) भित्ति (स्त्री.), कार (स्त्री.), डाईक (पु.)

n. द्विध्रुव (पु.)

खंडित वितरण

v.t. & i. प्रकीर्ण होणे

अंतर घर्षण

adj. दैनंदिन, दैनिक

n. मंदवात पट्टा (पु.)

टिंब नकाशा

n. निस्सार (पु.), जलनिस्सारण (न.), जलनिस्सार (पु.), निचरा (पु.)

जलाभाव सहिष्णु, जलाभावसाही (पु.)

धन्व सरोवर

गतिक समतोल

दुग्धशाळा उद्योग

n. pl. (sing. datum) दत्त (न.अ.व.), आधारसामग्री (स्त्री.अ.व.)

डबर रेषा

adj. निगमक, निगामी

n. निर्हिमायन (न.) विहिमायन (न.)

n. डेल्टा (पु.), त्रिभुज (पु.), त्रिभुज प्रदेश (पु.)

जनसांख्यिकी विसरण प्ररूप

turbidity current

adj. अवलंबी, अवलंबित

n. अपक्षारण (न.)

n. संकल्पचित्र (न.)

विकसनीय पृष्ठ

n. दव (न.)

n. D-संस्तर (पु.)

n. द्विभाजन (न.)

विभेदनी बल

n. भित्तिका (स्त्री.), लहान डाईक (पु.)

n. नति उतार (पु.)

adj. खंडित

प्रकीर्ण शहर

अंतर सारणी

n. प्रवाहभ्रमण (न.)

adj. दीर्घ शिरस्क

n. टिंबांकन (न.)

n. गाळउपसणी यंत्र (न.)

n. अवर्षण (न.), जलाभाव (पु.)

धन्व कटक

गतिक नकाशा

दुग्धपदार्थ (पु.)

(also datum level or datum plane) संदर्भ तल, आधार तल

डबर घसरण

गभीर नाभि भूकंप

n. विसमूहन (न.)

n. डेल्टा-भूअभिनति (स्त्री.)

जनसांख्यिकी गुरुत्वाकर्षण

घनता अंतर संबंध

n. वि-मैदानन (न.)

n. वर्णन (न.)

n. इष्टता (स्त्री.)

adj. विकासक्षम, विकसनीय

धुके

निदानी खनिजे (न.अ.व.)

n. द्विभाजन (न.)

विभेदनी वितळण

adj. पूरोढ

retrograde metamorphism

विसंवादी खोरे

प्रकीर्ण वसति, प्रकीर्ण वस्ती, प्रकीर्ण अधिवास

अंतरमान, अंतरमाप

n. अपसरण (न.)

n. विवर (न.), डोलाइन (न.) cf. sinkhole

दुबार पीक

n. गाळ उपसणी (स्त्री.)

निमज्जित तट, बुडलेला किनारा

धन्व समूह

गतिक हवामानशास्त्र, परिवर्तन हवामानशास्त्र

n. १ दुग्धोत्पादन (न.) २ दुग्धव्यवसाय (पु.)

n. (pl. data) आधार (पु.), गृहीत आधार (पु.)

n. डबर (न.), भग्नशेष (पु.), मलवा (पु.)

गभीर जलस्तर

n. नीचयन (न.)

n. त्रिभुजाभ (पु.)

जनसांख्यिकी हानि, जनसांख्यिकी ऱ्हास

घनता प्रवणता

n. निक्षेप (पु.), अवसाद (पु.)

वर्णनात्मक खनिजशास्त्र

इच्छा रेषा

विकसित धातुक

हिमतुषार

कर्ण सारणी

n. द्विबीजपत्र (न.)

भेददर्शी स्थानांतरण, भेददर्शी स्थलांतरण

n. पूरोढक (पु.)

नति क्षेप

विसंवादी किनारपट्टी

adj. प्रकीर्ण

n. अंतर (न.)

adj. अपसारी

n. डोलोमाइट (न.)

n. डाउनलँड (स्त्री.)

benefication

१ निमज्जित दरी २ बुडलेले खोरे

n. धन्व (पु.)

(also dynamical geology or called physical geology) परिवर्तन भूशास्त्र

n. डेझी (स्त्री.)

n. डाया (पु.)

डेकामीटरी भूरूप

गभीर जलस्तर तरंग

v.t. & i. नीचयन करणे, नीचयन होणे

जलप्रलय सिद्धांत

जनसांख्यिकी संक्रमण

n. घनता (स्त्री.)

n. निक्षेपण (न.), अवसादन (न.)

adj. वर्णनात्मक

n. नाश (पु.), संहार (पु.), नाशन (न.)

विकसित अर्थव्यवस्था

धूम

कर्ण प्रमाणपट्टी

n. डायएल्ड्रिन (न.)

विभेदनी दाब

n. मिति (स्त्री.)

प्रत्यक्ष पद्धति

विसंवादी संगम

n. प्रकीर्णनी (स्त्री.)

पेट्रोलिअमचे ऊर्ध्वपातन

पीक विविधता

n. डॉलफिन (न.)

n. अनुवाह (पु.)

धारा दिशादर्शी

adj. निमज्जित

टिकाऊपणा निर्देशांक

गतिक रूपांतरण

n. दरी (स्त्री.)

degree-day

अपक्षय स्थिरांक

n. १ गर्त (स्त्री.) २ डोह (पु.) adj. गभीर

n. नीचयन (न.) adj. नीचयनी

मागणी आलेख

जनसांख्यिकी एकक

adj. दंतुर

उपेक्षित क्षेत्र

निर्धारणी

n. ऱ्हास (पु.)

adj. विकसित

गारा

adj. कर्ण–

डिझेल मोटर

adj. विभेदक, विभेदनी, भेददर्शी

आकृति दिशादेशन

प्रत्यक्ष पृष्ठप्रवाह

adj. विसंवादी

प्रकीर्णन आकृति, पांगणी आकृति

n. विकृति (स्त्री.)

n. विशाखन (न.), विविधीकरण (न.)

n. १ डोम (पु.) २ घुमट (पु.)

n. अधःक्षेप (पु.)

अपोढ निक्षेप

कललेली अरण्ये (न.अ.व.)

n. टिकाऊपणा (पु.)

dynamic geology

n. धरण (न.)

दिन-तटस्थ वनस्पति

n. अपक्षय (पु.)

गभीर सागरी मैदान

माया प्रमाण, माया अंश

n. मागणी (स्त्री.) v.t. मागणी करणे

adj. जनसांख्यिकीय, जनसांख्यिकी–

अनाच्छादन कालानुक्रम

n. १ ‌अवनमन (न.), खळगा (पु.) २ न्यूनदाबक्षेत्र (न.)

अर्थशोधी

n. सारणिक (पु.)

n. विकास (पु.), विकसन (न.)

विरल धुके

n. आकृति (स्त्री.) (as in : orientation diagram दिशानिदेशन आकृति), रेखाकृति (स्त्री.)

आहार गरजा (स्त्री.अ.व.)

adj. विभेदित

मितीय प्रतिबोधन

दिष्ट दाब

n. विसंवाद (पु.)

dispersal pattern

n. वितरिका (स्त्री.)

विविधीकृत शेती, विविधित शेती

घुमटी पर्वत

n. डाउनटाऊन (न.), व्यापार केंद्र क्षेत्र (न.)

तरंगते बर्फ

n. हिमोढ गिरि (पु.)

n. पृष्ठकवच (न.)

लोकसंख्येची गतिकीय त्रिज्या

adj. आर्द्र, दमट, सर्द

n. विआम्लन (न.)

डेक्कन ट्रॅप

(of rivers) स्थगित संगम (नद्यांचा)

आम्लता अंश

डमाजिया अपस्करण गुणांक

n. जनसंख्याशास्त्र (न.), लोकसंख्याशास्त्र (न.), जनसांख्यिकी (स्त्री.)

n. अनाच्छादन (न.) cf. corrasion

खोलीय मंडले (न.अ.व.)

वाळवंटी हवामान, मरु हवामान

निर्धारणी खनिजशास्त्र

विकासक्षमता (स्त्री.)

हिमदव

n. तबकडी (स्त्री.)

आहार प्रकार, आहार पद्धति

n. १ विभेदन (न.) २ Math. विकलन (न.)

adj. १ आकृति– २ मितीय

n. दिशा (स्त्री.)

विवेचक पुनरावर्तन

n. प्रकीर्णन (न.), पांगणी (स्त्री.), अपस्करण (न.)

संख्याति वितरण

n. १ भिन्नता (स्त्री.) २ बहुविधता (स्त्री.), विविधता (स्त्री.) वैचित्र्य (न.)

एत्‌द्देशीय उत्पादन

n. अधःक्षति (स्त्री.)

अपोढ स्तर

शुष्क हवामान

n. धूळ (स्त्री.)

adj. गतिक

n. अवमंदन (न.)

मृत प्रवाली

n. विकेंद्रीकरण (न.)

n. १ तूट (स्त्री.), कमतरता (स्त्री.), तुटवडा (पु.) २ न्यूनता (स्त्री.), उणीव (स्त्री.)

n. १ अंश (पु.) २ (rank) दर्जा (पु.) ३ (relative position) प्रमाण (न.) ४ (of descent) श्रेणी (स्त्री.)

सीमा निर्धारण

जनसांख्यिकी गुणांक

v.t. अनाच्छादन करणे

n. खोली (स्त्री.)

वाळवंटी स्थलरूप

adj. निर्धारणी cf. descriptive

विकसन क्षेत्र

बर्फ

बोलीभाषिक संस्कृति

आहार सवयी (स्त्री.अ.व.)

n. विवर्तन (न.)

n. द्विरूपता (स्त्री.)

adj. (texture) दैशिक

n. असमतोल (पु.)

adj. प्रकीर्णनी

वितरण प्ररूप

n. विभाजक (पु.)

पाळीव प्राणी

n. अधोवाक (पु.)

अपोढ नकाशा

(also dry land farming) कोरडवाहू शेती

n. धूळवाडगा (पु.)

n. गतिशीलता (स्त्री.)