स्थापत्य अभियांत्रिकी परिभाषा कोश

discharging arch

दर्शनी स्तर

क्षार पद्धति

(also tombolo) वालुका दंड, रेवदंड (पु.)

वाळू उपसणी यंत्र

n. वालुकाश्म (पु.)

तावदान साखळी

संपृक्त घनता

fretting

n. प्रतितोल (पु.)

स्कोबीचे सूत्र

पडाव मापन

n. (also screed board or screed rail) १ नियामी पट्टी (स्त्री.) २ मसाल्याची चादर (स्त्री.), मसाल्याचा थर (पु.) ३ संपूर्तिपट्ट (पु.) ४ रंधा (पु.)

मळसूत्र उत्थापी, मळसूत्र जॅक, स्क्रू जॅक, स्क्रू उत्थापी

तळसर (पु.)

n. निमीलक (पु.)

द्वितीय बद्धके (न.अ.व.)

दुय्यम संयुजा बंध

n. १ खंड (पु.) २ छेद (पु.) ३ कोनछेद (पु.)

अवसाद जल

झिरपण दाब

n. भूकंपआलेखी (पु.)

n. स्वयंशोधन (न.)

अर्धदैनिक भरती

संवेदनशील मृदा

सेवार्थी तुळई

(also skim coat or skimming coat) संपूर्ति स्तर, संपूर्ति लेप

n. १ संच (पु.) २ उपरचना (स्त्री.) ३ व्यवस्था (स्त्री.)

n. मलवाहीरचना (स्त्री.)

उथळ विहीर

योजीपटल कर्तन

n. गोदाम (न.), छपरी (स्त्री.)

seat angle

n. वहन (न.), विचलन (न.)

n. पाद (पु.)

लघु परिपथन

blasting

संकुंचन निर्देशांक

पार्श्व आकुंचन

n. (also wing light) पार्श्वायन (न.), पार्श्व प्रकाशायन (न.)

n. चिन्ह (न.)

n. १ तलदंड (पु.) २ अपावरतल (पु.) ३ तळसर (पु.) ४ तलपट्ट (पु.), तलभित्ति (स्त्री.)

n. सादनिक्षेप (पु.), गाळभरण (न.)

सिम्प्सनचा नियम

एककण संरचना

निमज्जन वेधनी

स्थान अन्वेषण, स्थान समान्वेषण

n. सांगाडा (पु.)

n. तिर्यकता (स्त्री.)

तळसर (पु.)

शिथिल रज्जु खनित्र

स्लेट कुऱ्हाड

कडीआधार पट्ट

n. गुळगुळीत कड (स्त्री.), घृष्ठतल (पु.), भ्रंशखाच (स्त्री.)

घसर कोन

घसरसंधि प्रणाल, घसरसंधि नलिका

slope gauge

n. अवमलन (न.)

n. बोळ (पु.)

बारीक रंधा

snow board

हिमकंप (पु.)

n. अधस्तल (पु.), अधस्तर (पु.)

मृदा सिमेंट

foul drain

मृदा द्रवभरण

मृदा जल

adj. सौर

अंगभूत गिलावाकाम

n. सोलम (स्त्री.)

ध्वनि आच्छादन परिणाम

n. दक्षिणांतर (न.) of. easting

n. कपची (स्त्री.), दगडी चिप (स्त्री.)

n. pl. उपसाधने (न.अ.व.)

विशिष्ट उतारा, विशिष्ट प्राप्ति

n. काष्ठस्थूणा (स्त्री.), स्थूणा फलक (पु.)

सर्पिल वायु विसरण

तिर्यक मुंडेरी

द्विदल नलिका प्रतिदर्शित्र

n. स्थानांकन (न.)

n. प्रसारित्र (न.)

n. प्रत्यास्था (स्त्री.), स्कंद (पु.), स्प्रिंग (स्त्री.)

उचलेली वळचण

लाकडी अधोवाही नळ

स्थिरीकृत प्रवणता

n. स्टेडिआ (पु.)

कुंठितता क्षेत्र

सोपान कूप

प्रमाण परिमाणे (न.अ.व.)

प्रमाण नळी

n. १ भूस्थित टाकी (स्त्री.) २ दाबसूचक नळ (पु.)

स्थैतिक पातळी

स्थिर उपसणीयंत्र

स्थिर असमान प्रवाह

बाष्प निर्लेपन उपयंत्र

पोलादी पत्रा

stalk

adj. सोपानी

दृढ ढाचा, दृढ चौकट

n. १ आसवन पात्र (न.) २ स्थिरचित्र (न.) adj. निश्चल

n. आंगारिक (पु.)

दगड-यंत्र कारागीर

n. थांबपट्टी (स्त्री.)

काच चाप, वात चाप

पर्जन्य स्थानांतरण

सरळ कोर

विकृति ऊर्जा विक्षेपण

पट्टी बोलट

धारा तट

धाराप्रवाह संयंत्र

प्रतिबल प्रमापी

लांबीनुसारी पृष्ठ

कंगणी सोपान

n. अंतरितदर्शी (पु.)

n. टेकू (पु.) of. column

n. खुंट (पु.) of. column

n. उपनाली (स्त्री.)

निमज्जित पृष्ठभराव

अवसामान्य दाब

अधःपृष्ठ निचरा नियामी

adj. भूमिगत

आकस्मिक प्रयुक्त भार

अतिकठिण फलक

अधिहिमभूमि जल

आधार आघूर्ण

पृष्ठ कर्षण

पृष्ठवाह (पु.)

n. पृष्ठन (न.)

निलंबित द्रव्य

n. पाणथळ प्रदेश (पु.), दलदल (स्त्री.)

pivot bridge

adj. सममित

प्रणाली विश्लेषण

दृढक दंड

सुरक्षा पट्टा

Dutch bond

क्षार वेग पद्धति

सिकता मज्जनी

वाळू पंप

n. वालुकाग्राही (पु.)

खाच पटाशी

संपृक्त द्रव

स्थूल घडाई (स्त्री.)

n. (also scarf joint or scarfed joint) ग्रीवापट्ट संधि (पु.)

द्रोणी चक्र

n. पडाव (पु.)

n. संपूर्तिपट्टधारक (पु.)

पेचकील (पु.)

मळीसंकलक (पु.)

n. (also sealing compound) निमीलन द्रव्य (न.)

द्वितीय वृद्धि (इमारती लाकूड)

adj. दुय्यम, द्वितीय

खंड गोदी

n. अवसाद (पु.) cf. Soil

झिरपण झरा

n. भूकंपविज्ञान (न.)

levelling rod

adj. अर्धदैनिक

n. संवेदनशीलता (स्त्री.)

सेवास्तर (पु.)

निशाणबंदी (स्त्री.)

adj. प्रखर

षडंगी चापछद

आकार गुणक

कर्तन गदम (पु.अ.व.)

n. चकाकी (स्त्री.)

टप्प्याचा तट

pack

drain chute

लघुस्तंभ (पु.), आखूड स्तंभ

सुरूंग छिद्र, स्फोट छिद्र

संकुंचन संधि

पार्श्व अनुसुरंग

नाक्षत्र दिवस

n. संकेतक (पु.)

(also sub-sill) उपतल दंड, तल ठिबकणी

रेव प्रभव क्षेत्र

n. समरूपण (न.)

एक-निलंबी वातायन

n. निमज्जक (पु.)

स्थान पूर्वपाहणी

स्केम्प्टनचा वहनक्षमता अंक, स्केम्प्टनचा धारणक्षमता अंक

विसममित तुळई, विषममित तुळई

अवकाश मापांक

धातुमल विटा (स्त्री.अ.व.)

स्लेट पट्टी

honeycomb wall

पिधान झडप

घसरवृत्त (न.), सरकवृत्त (न.)

आस्कंध प्रवणता

प्रवण ऊर्मि

n. १ शंबूक (पु.) २ स्लग (पु.)

lime ashes

v.t. मलिन करणे

हिम घनता

n. हिम (न.) cf. dew

adj. अधस्तलरहित

मृत्तिका, माती

मृदा मूलद्रव्य

मृदा पार्श्वरेखा, मृदा छेद

n. मृदा (स्त्री.), मृत्तिका (स्त्री.)

n. सूर्यस्नानकक्ष (पु.)

भरीव गुंडाळी

n. द्राव्य (न.)

n. ध्वनि (पु.)

दक्षिण-प्रकाशी छप्पर

(also spar piece) प्रांतर तुला

विशिष्ट शोषण

n. विनिर्देश (पु.)

n. १ अग्रदंड (पु.) २ उत्प्लव (पु.)

n. मेरुशिखर (न.), मनोरा छप्पर (न.)

गिलावा खाच

द्विदल नलिका

n. १ सोंड (स्त्री.) २ (gargoyle) स्त्रोत (पु.)

प्रसारण पेटी

स्प्रिंग बिजागरी

n. S-आकाररेषा (स्त्री.) S-पार्श्वरेषा (स्त्री.)

कोनपट्टिका (स्त्री.)

n. स्थायित्वकारी (पु.), स्थायीकारी (पु.)

अंशांकित पट्टी

n. १ अभिरंजक (पु.), रंग (पु.) २ डाग (पु.), कलंक (पु.)

सोपान कक्ष

प्रमाण विभ्रम

(short SWG) प्रमाण तार प्रमापी (प्रताप्र)

स्टॅन्ले आशुमिति पटल

स्थितिक भार, स्थैतिक भार

स्थायी संयंत्र निर्माण पद्धति

स्थिर झिराण

पोलादी फीत

पोलादी स्कंद रक्षी

वृंत्त भराव

n. (pair of steps) सुवाह्य पायरी शिडी (स्त्री.)

दृढ मिश्रम

निश्चलन द्रोणी

स्टोकचा सिद्धांत

n. (also stooling) खिडकीची बैठक (स्त्री.), बैठक (स्त्री.)

संचयी घट

पर्जन्य वितरण बांध

storm runoff

सरळ सोपानश्रेणी

विकृति प्रमापी

पट्टी बिजागरी

धारातल (पु.)

धाराप्रवाह अभिलेख

प्रतिबलमापी (पु.)

लांबीनुसारी सांधण

n. (also stringer) १ बंधक (पु.) २ तुळई (स्त्री.) ३ सोपानतुला (स्त्री.) ४ कंगणी (स्त्री.)

n. १ आघात (पु.) २ (of, a pump) धाव (स्त्री.)

straining piece

n. खोडफाळ (पु.)

n. उपचौकट (स्त्री.)

निमज्जित क्रिब

अधोहिमभूमि जल

अधःपृष्ठ निचरा, अधःपृष्ठ निस्सारण

n. उपजलग्राहक्षेत्र (न.)

n. १ सांडपाणी (न.) २ गाळ (पु.)

live load

अध्योरोपित निचरा

n. आधार (पु.)

पृष्ठ निचरा, पृष्ठ निस्सारण, पृष्ठीय निस्सारण

पृष्ठ अवसीदन प्रमापी

n. पृष्ठताणअवनामक (न.)

निलंबित पहाड

हंस ग्रीवा

झुलता दरवाजा

n. सममिति (स्त्री.)

प्रणाली बांधकाम

संपुटी मणि

सुरक्षांक (पु.), अभयांक (पु.), सुरक्षा गुणांक

Dutch bond

उत्परिवर्तन भार

वालुका झोत

वालुका प्रतिस्थापन पद्धति

flitch beam

(also sash line) तावदान दोरी

संपृक्त खडक

स्थूल घडाई हातोडा

n. खुरित्र (न.)

scutch

भंगार मूल्य

(also sieve analysis) चाळणी विश्लेषण

jetty cylinder

n. मळी (स्त्री.)

n. आवरण (न.) (as in : sanding sealer निवर्षी आवरण)

moment of inertia

Hyd. सेकंद-फूट दिवस

छेदीय उन्नयन

अवसादी शैल

झिरपण वेग

n. भूकंपमापी (पु.)

adj. स्व-परिवर्ती

adj. अर्ध-नम्य

संवेदकता गुणोत्तर

सेवाकाल (पु.)

घटन अवधि

n. प्रखरता (स्त्री.)

n. सेक्सटंट (पु.), षटक (न.)

n. आकृति (स्त्री.), आकार (पु.)

कर्तन सरक

(also tamping roller) मेषपाद रूळ, खुंट रूळ

n. निधानी (स्त्री.)

n. १ मातीफलक (पु.) २ काठ (पु.)

अटकणी फलक

लघुवेधनी (स्त्री.)

n. झोतक्रीट (न.)

संकोचन सीमा, संकुंचन सीमा

पार्श्व दर्शन

n. पार्श्वचलन (न.)

adj. १ (important) महत्त्वाचा २ (having a meaning) अर्थपूर्ण ३ (indicative) सूचक

n. संग्राहिणी (स्त्री.)

रजत देवदार

n. समरूपित्र (न.), अनुकारक (पु.)

pantile

खनन द्रोणी

field rivet

स्केम्प्टनची अवसीदन संशुद्धि, स्केम्प्टनची अवसीदन तितिक्षा

n. काष्ठखंड (पु.अ.व.)

n. आकाशायन (न.)

धातुमल सिमेंट

स्लेट फलकन

n. १ स्लीपर (पु.), रूळआधार (पु.) २ वासाआधार (पु.), कडीआधार (पु.)

n. घसर (स्त्री.), सरक (स्त्री.), ढासळ (स्त्री.)

घसर गोदी

सर्पी अनुयोजी

खाच विंध

मंद प्रवाह

short span

n. सड (पु.), धस (पु.)

हिमसंघात (पु.)

n. हिमपात (पु.)

मृदु तंतुफलक

माती, मृदा

मृदा अभियांत्रिकी

मृदा प्रतिदर्शित्र

घन तल

n. झाळ (पु.) v.t. झाळणे

अंगभूत रोध

द्रावण अंतःक्षेपण

n. परिज्ञापी (पु.)

सोवर्सची संशुद्धि धारण क्षमता

n. प्रांतर (न.)

विशिष्ट आसंजन

n. नमुना (पु.), प्रतिरूप (न.), प्रतिदर्श (न.)

n. स्थूणारोपण (न.)

n. मेरुशिखरिका (स्त्री.)

तिर्यक छादसंधि

n.विशाखन (न.), विभाजन (न.)

सैद्धांतिक वेग

n. प्रसारण (न.)

n. (also springing) कटिखंड (पु.)

n. स्प्रूस (पु.)

n. १ चौरस (पु.) २ गुण्या (पु.), काटदर्शी (पु.)

स्थैर्य गुणांक

n. अंशांकित यष्टि (स्त्री.), तलनदंड (पु.), अंशांकित दंड (पु.)

रंजित वातायन

n. pl. पायऱ्या (स्त्री.अ.व.), सोपान (पु.), शिडी (स्त्री.)

प्रमाण पात व्यास

n. १ मानक (न.), प्रमाण (न.) २ (scaffold pole) मेढ (स्त्री.)

खगोल पंचांग

स्थैतिक आधूर्ण

स्थिर भरती लाट

स्थिर एकसमान प्रवाह

bar bender

पोलादी गुण्या

वृंत्त प्रवाह

n. त्रिमितीयतुल्यक (पु.)

adj. दृढ, कडक, घट्ट

(also water cushion) निश्चलन कुंड, जल उपाधान, जल तल्प

रंध्री बाष्पोत्सर्जन

तलपट्टी (स्त्री.)

संचय गुणांक

पर्जन्य निस्सार

वादळी वाह प्रणाल

सरळ सळ

(also work hardening) विकृति दृढन, विकार दृढन

पट्टिका काम

धारा अवक्रमण

प्रवाह पूरगणन

प्रतिबल तत्त्व

लांबीनुसारी थर

string

सपाट माप

n. टेकण (न.)

form stop

निम्नस्तर पृष्ठ

निमज्जित घनता

अनुगामी नाला

अधःपृष्ठ क्षरण

n. अधोमार्ग (पु.), भुयारी मार्ग (पु.)

जलवर्जित जिप्सम

pfx. अति–, अधि–

अध्यारोपण विक्षेपण

आधारित सोपान दंड

पृष्ठ घडाई

पृष्ठ प्रवणता

उल्लोल नळ

निलबंति अवसाद

हंसग्रीवा छिन्नी

adj. फिरता

सहअनुकारी प्रतीपगमन

प्रणाली कार्यक्रम

(also water joint) संपुटी सांधा

(also blasting fuse) सुरक्षा वलयी

n. pl. ठळक वैशिष्ट्ये (न.अ.व.)

n. उत्परिवर्तन (न.)

वालुका स्त्रोतन

वालुका स्तरण

संयुक्त संरचना

सुतार भीड

संपृक्त मृदा

n. (also scaffolding) पहाड (पु.), पाड (पु.) v.t. पहाड बांधणे, पाड बांधणे

खडा सागरतट

रोधखंड (पु.)

n. भंगार (पु.)

n. १ चाळणी (स्त्री.), निस्यंदनी (स्त्री.) २ पटल (न.)

(also disc plug) कंकण पिधान

n. मळीवाहरोधी (पु.)

समुद्रपातळी संशुद्धि

n. सेकंद (पु.)

n. Hyd. सेकंद-फूट (पु.), क्यूसेक (न.)

खंडसिद्ध टाकी

adj. अवसादी

n. झिरपणे (न.), झिरपण (स्त्री.)

n. वरण (न.)

n. स्वयंविकृति (स्त्री.)

adj. अर्ध-द्रायु

स्वतंत्र मलजलवाही

सेवामापी (पु.)

n. घटन (न.)

मलजल घटकरचना

n. (also tint) झाक (स्त्री.), छटा (स्त्री.)

वक्र सांधकाम

कर्तन विकृति ऊर्जा

समक्षरण (न.), पत्रीक्षरण (न.)

कवच-बरमा वेधन

n. १ कंकर (पु.) २ छदिफलक (पु.)

रंधा (पु.)

brash

स्कंध चारी

संकुंचन अनुपात

पार्श्व श्रेणी (स्त्री.अ.व.)

n. पार्श्वपंथ (पु.) cf. road

नीरव स्थूणा-चालक (पु.अ.व.)

रेव विस्थापन

रजत रेखा

एकेरी फ्लेमिश

एकपानी दरवाजा

विमोचन निधि, गंगाजळी (स्त्री.)

स्थान वितळजोड

स्केम्प्टनचे प्रत्यास्थ अवसीदन

n. खाणघडाई (स्त्री.)

pylon

silicate cotton

स्लेट शिकंजा

n. मंदप्रभा (स्त्री.), मंदाभ (पु.)

सरक आधारी

घसर गुणक

n. सर्पी (पु.)

खाच मळसूत्रण

प्रणाल प्रवाह

adj. लघु, लहान

n. सफाईपट्टी (स्त्री.)

हिम क्षेत्र

हिमजल प्रवाह

मृदु मृत्तिका

रेताड माती, लोम, मातवाळू, शाडू

मृदा क्षरण

मृदा संपृक्ति

घन चौकट

झाळ टाका