स्थापत्य अभियांत्रिकी परिभाषा कोश

कळीदार डबरकाम

adj. शीघ्र

expansion bolt

आदान जलाशय

(also reference peg) संदर्भ खुंटी

अधिकांग आधार (पु.अ.व.)

dinas brick

प्रबलित काच

n. शिथिलन (न.)

n. पुनरावृत्ति (स्त्री.)

जलाशय झिरपण हानि

साधन समतलन

n. संधारण (न.), धारण (न.)

loaded filter

आरोही टेकू

दृढ विभागक

१ (surveying) चढ-उतार (सर्वेक्षण) (पु.) २ आरोह-अवरोह (पु.)

वाहनमार्ग, यानमार्ग

शैल बंधन

n. कांब (स्त्री.), दंड (पु.), यष्टि (स्त्री.)

लोठण भार

n. कक्ष (पु.), खोली (स्त्री.)

(also unsound knot) अदृढ गाठ

n. रबर (पु.)

अपवाह घटना (स्त्री.अ.व.)

adj. तिर्यक्, सोपानी

n. १ दगड (पु.) २ चिंधी (स्त्री.)

n. पर्जन्यधूप (स्त्री.)

adj. संधानविरहित, स्वैर

द्रुत चलक्षम प्रवाह, द्रुत परिवर्तित प्रवाह

n. रॉल नळी (स्त्री.)

adj. आदान

प्रतिग्रहण गुणोत्तर

adj. अधिकांग

आश्रयपथ (पु.)

adj. प्रबलित

n. पुनःस्थापन (न.)

n. पुनःस्थापन (न.), प्रतिस्थापन (न.)

n. आशय (पु.), जलाशय (पु.), टाकी (स्त्री.)

n. भित्तिस्तंभ (पु.)

adj. रेषाजालित

n. प्रतिगामीकरण (न.)

(also ridge pole) आढे तुळई

अनम्य धरण, दृढ धरण

n. १ आरोह (पु.) २ आरोही (पु.) ३ अंधारी (स्त्री.) ४ वृद्धि (स्त्री.) ५ उत्थान (न.)

गाडीवाट

टोळ, गंड

n. दंडसफाई (स्त्री.)

लोठण रोध

cable way

adj. गोलाकार

फुगा पद्धति

n. अपवाह (पु.), वाह (पु.)

रडार दीपस्तंभ

रेल खराबी

leader head

व्याप्ति शोधी

adjustable semi-module

n. किरण (पु.)

आगम पथिका (स्त्री.अ.व.)

चौकोनी-खाच बांध

n. वळीदार नक्षी (स्त्री.)

n. आश्रयस्थान (न.)

(R.C. beam) प्रबलित काँक्रीट तुळई

परिहार छिद्रे (न.अ.व.)

स्थैर्य रेखा

अवशिष्ट त्रुटि

पीडमापीचा अनुक्रिया काल

graticule

v.t. अश्मस्तरण करणे

दांडा कालवा

दृढ ढाचा, दृढ चौकट

n. सोपान-आरोह (पु.), आरोही (पु.)

वाहन पथ

धोंडा

रूळाधारी (पु.)

चलसंच (पु.)

n. दोर (पु.), रज्जु (पु.)

असम धाव गुणवत्ता

n. स्तणर (न.)

धावपट्टी चिन्हांकन

रडार मंच

रूळांतर (न.)

उभारी तक्ती दरवाजा

शोधन दीप

adj. (also rateable) यथाप्रमाण, पट्टीयोग्य

रेमंडची प्रमाणित चाचणी

n. आगम (पु.)

सरललेखी गति

index map

n. कचरा (पु.)

n. १ प्रबलन (न.) २ प्रबलक (न.)

निवारण विहीर

n. स्थैर्य (न.)

शेष शीर्ष

n. प्रत्यावस्थान (न.)

n. अपागम (पु.)

n. अश्मस्तरण (न.)

(also ridge covering) आढे आच्छादन

दृढ अभिपृष्ठ

चढती बिजागरी

पदपथ

खडे, चाळ, ग्रावा

वेल्लित भरावा

n. लाटन (न.), वेल्लन (न.), लोठण (न.), लोटन (न.)

roband

उपबंधक (पु.)

डबर काँक्रीट

धावपट्टी दृक सीमा

n. रडार (न.)

रूळ छेद

batter

coursed ashlar

प्राप्ति प्रमाण

तुळई प्रतिक्रिया

n. खोबणी (स्त्री.)

quadrantal bearing

recovery peg

n. पुनरुद्‍भवन (न.)

n. पुनःपुनरावृत्ति (स्त्री.), दिशावृत्ति (स्त्री.)

n. उठाव (पु.)

n. १ रूपण (न.), निरूपण (न.), प्रतिरूपण (न.) २ प्रतिनिधित्व (न.)

अवशिष्ट मृदा, शेष मृदा

n. प्रतिबंध (पु.), प्रतिरोध (पु.)

n. प्रतीपगमन (न.)

n. अश्मस्तरण (न.)

आढे थर

adj. अनम्य, दृढ

चढती बिजागरी

महामार्ग

कच, निक्षिप्त, रेव

वेल्लित काच

n. वेल्लननक्षी (स्त्री.)

चक्र वातायन, चक्र खिडकी

n. (also slap dash) रूक्ष संपूर्त (न.)

blind drain

n. धावपट्टी (स्त्री.)

अरीय त्वरण

n. १ पट्टी (स्त्री.), पट्ट (पु.) २ Rly. रूळ (पु.), रेल (स्त्री.) ३ दण्ड (हस्त) (पु.) ४ किनार (स्त्री.) ५ गर्डर (पु.)

pointer

पार्यता व्याप्ति

n. १ दर (पु.) cf. price २ प्रमाण (न.)

n. प्रतिक्रिया (स्त्री.), अभिक्रिया (स्त्री.)

अपसरण वक्र

साधित समतल

n. संदर्भ (पु.), निर्देश (पु.)

संनियत सिद्धांत

सापेक्ष त्वरण

discharging arch

adj. प्रातिनिधिक

adj. शेष, अवशिष्ट

adj. मर्यादित, निर्बंधित

प्रत्यागामी भिंत

फिरता दरवाजा

ridge capping

दृढ ढाचा प्रस्तंभ

नदीचे पात्र

गल्ली, बोळ

गोटा

adj. वेल्लित

(also tessellated pavement) मोझेकसदृश फरशी

n. १ पुष्पनक्षी (स्त्री.) २ समाहार (पु.)

axed arch

डबरकाम (न.)

n. भंग (पु.)

अरीय विस्थापन

n. कठडा (पु.)

सोपानी सांधणी, तिर्यक सांधण

भरती सीमा

ratable

n. अभिक्रियाकारक (पु.)

n. पुनर्प्रभारण (न.)

क्षपित वस्तुमान

परिष्कृत अॅस्फाल्ट

n. अवस्था (स्त्री.) adj. संनियत

सापेक्ष संहनन

पुनर्घटित नमुना

n. अपेक्षा (स्त्री.) (as in : inigation requirement सिंचन अपेक्षा)

n. (also strain energy) १ विकृतिऊर्जा (स्त्री.) २ विकृतिऊर्जा प्रमाण (न.)

निर्बंध क्षेत्र

adj. प्रत्यागामी

रेनॉल्ड अंक

ridge board

n. दृढता (स्त्री.)

नदी पारण, नदी पारक

पथ, मार्ग

डबर

(also standard section) लाटीव-पोलाद छेद

क्रूस सज्जा

n. विगलन (न.)

परूषण निस्यंदनी

n. १ डबर (न.) cf. rock २ डबरकाम (न.)

खाचदार स्तंभ

अरीयवाही निस्यंदनी

लोहमार्ग स्थिरांतर

batter pile

(also range rod) शोधन दंड

प्रमापन आलेख

तयार काँक्रीट

अन्योन्य समतलन

साधित निज वारंवारता

adj. परिष्कृत

n. पिछेहाट (स्त्री.)

सापेक्ष घनता

पुनराकारित मृदा

n. पश्चपट (पु.)

adj. लवचिक, घातसाही

परिणामी वस्तु बल

प्रत्यागत अवमल

कातर छिद्रे, विनयक छिद्रे

दुपाखी छप्पर

adj. दृढबद्ध

नदी द्राविकी

पार्श्वपथ

शिला, अश्म, दगड

वेल्लन धारक

क्रूसपट (पु.)

घूर्णी वेधन

n. रुक्षता (स्त्री.)

n. १ नियम (पु.) २ पट्टी (स्त्री.)

खाचदार सांधा

Tainter gate

लोहमार्ग (पु.), रेल्वेपथ (पु.)

तिर्यक टेकू

range pole

प्रमापन प्रवाहिनी

n. पुनःसंरेखन (न.), पुनर्रेखन (न.)

अन्योन्य सिद्धांत

adj. योजित, क्षपित, साधित

परावर्ती ध्रुवणदर्शी

coursed ashlar

सापेक्ष समतोल

पुनर्घटन हानि

पुनर्विक्रय मूल्य

n. राळ (स्त्री.), रेझिन (न.)

adj. परिणामी

n. बाह्य-उघाडपार्श्व (न.)

(also trimming holes) कातर छिद्रे (न.अ.व.), विनयक छिद्रे (न.अ.व.)

arris tile

(also tractive force) धावकर्षण (न.), कर्षण बल, संकर्षी बल

नदी नियमन

रस्ता

n. (also rope-band) १ शिला (स्त्री.), खडक (पु.), प्रस्तर (पु.) २ शैल (पु.)

दंतुर चलद्वार

n. क्रूस (पु.)

घूर्णी प्रतिदर्शित्र

स्थूल घडाई

limiting gradient

n. खाचा पाडणे (न.)

(reinforced-concrete beam) प्रबलित काँक्रीट तुळई

n. प्रारण (न.)

n. रेलमार्ग (पु.), लोहमार्ग (पु.), रेल्वे (स्त्री.)

तिर्यक आधार

coursed ashlar

पार्यता प्रमापन

n. छिद्र परिष्कारी (पु.)

प्रत्यागामी पंप

n. विषमसंयोजी (पु.)

परावर्ती समतलित्र

v.t. विनियमन करणे, नियमन करणे

सापेक्ष आर्द्रता

मृत्तिका समायोजन

n. संशोधन (न.)

n. रोध (पु.), प्रतिरोध (पु.)

n. वेदीपश्च (पु.)

उत्पन्न घटक

पर्शुकी चापछत

n. १ आढे (न.) २ ढापा (पु.) ३ कटक (पु.)

वलय वेधन

नदी-खोरे नकाशा

१ पाऊलवाट २ पथ ३ रूळमार्ग

ढोलक धारक, ढोलधारक, डोलक धारक, डोल धारक

(also sector gate) दन्तुर चलद्वार

छत बंध

घूर्णी सिलिंडर, घूर्णी नळकांडे

adj. १ सभोवार २ अदमासे

n. १ धाव (स्त्री.) २ वाह (पु.)

n. (also rebate) कडखाच (स्त्री.)

वक्रता त्रिज्या

पर्जन्यप्रमापी (पु.)

(joint) n. टोकरणी (सांधा) (स्त्री.)

n. १ व्याप्ति (स्त्री.) २ श्रेणी (स्त्री.) ३ सीमा (स्त्री.) ४ कक्षा (स्त्री.) v.t. शोधन करणे

n. १ क्षमतानिर्देशन (न.) २ इयत्तानिर्धारण (न.), निर्धारण (न.)

पश्च कमान

n. पुनःप्रापण (न.)

contraction in area

तरंग परावर्तन

नियामी झडप

सापेक्ष गति

n. पुनर्घटन (न.), समायोजन (न.)

n. हीरजालक (पु.)

रोधकता पद्धति

संधारक भिंत, आधार भिंत

अनुनाद काल

n. पर्शुका (स्त्री.), वळी (स्त्री.)

n. आढे-पर्शुका (स्त्री.)

(also shell shake or wind shake) वलयी तडा

रिव्हेट प्रमापी रेषा

मार्ग आकाररेषा

chisel-drafted dressing

n. रूळ (पु.), रोलर (पु.)

छप्पर आच्छादन

घूर्णनमापी (पु.), घूर्णीमापी (पु.)

गोल वप्रआधारित धरण

operationg cost

वृत्तमार्ग रूळ

घूर्णन त्रिज्या

पर्जन्यवृष्टि दत्त, पर्जन्यवृष्टि आधारसामग्री

beetle head

n. शोधित्र (न.)

n. १ गुणोत्तर (न.) २ प्रमाण (न.)

चाप-छाद (पु.)

n. पूर्वप्रायन (न.)

समतल साधन

n. परावर्तन (न.)

n. नियमन (न.)

सापेक्ष रुक्षता

n. प्रबोधनकाल (पु.)

n. बिंदुस्थापन (न.)

n. रोधकता (स्त्री.)

adj. संधारक, आधार–

n. अनुनाद (पु.)

वळीदार काच

धाव गुणवत्ता

n. वलय (न.), कडे (न.), कंकण (न.), वर्तुळ (न.)

रिव्हेट बंदूक

n. रस्ता (पु.), मार्ग (पु.), सडक (स्त्री.), पथ (पु.)

दगडराशीचे धरण

चल कुसूल

छप्पर तल, छतपृष्ठ (न.)

overturning moment

पथ सर्वेक्षण

तरंगनक्षी (स्त्री.)

वृत्तमार्ग चक्र

n. त्रिज्या (स्त्री.)

पर्जन्यवृष्टि वितरण

n. धुमस (पु.), ठोकणी (स्त्री.)

n. आरेखन (न.)

सुसंगत सूत्र

adj. पश्च

पूर्वपाहणी सर्वेक्षण

संकुंचन दाब

n. परावर्तक (पु.)

n. काळी माती (स्त्री.), रेगर (स्त्री.)

सापेक्ष अवसीदन

प्रथम स्तर

जलाशय क्षमता आलेख

युग्म विवरण

deceleration

व्युत्क्रमी वक्र

adj. पर्शुकायुक्त, वळीदार

मार्ग हक्क

n. उद्‌क्षालन (न.), विसळणे (न.), खळबळणे (न.)

n. रिव्हेट (पु.), रिबिट (पु.)

n. रूळ (पु.)

n. अश्मरेव (स्त्री.)

movable dam

छप्पर निस्सारण, छप्पर निचरा

adj. घूर्णी

n. पथ (पु.)

चालू रेलपथ

दंतुर लोहमार्ग

buoyant foundation

पर्जन अतिवृष्टि

n. प्रवणमार्ग (पु.)

शीघ्र अभिसाधी विरलित बिटुमेन

(also silverlock bond) पंजर सांधण

rabbet

n. पूर्वपाहणी (स्त्री.)

अधिकांग ढाचा

non-return valve

प्रबलित केबल

सापेक्ष पारेषण अंक

n. भरड-गिलावा (पु.)

जलाशय अटकाव काल

सदिश वियोजन

n. विलंबी (पु.), रोधी (पु.)

change face

ओळीची बांधणी

adj. सव्य, उजवा

n. ऊर्मिका (स्त्री.)

रिव्हेटित सांधा

n. नौमार्ग (पु.)

शैलराशी जलवेगभंजक

गुंडाळी दरवाजा

छप्पर निरोधन

सस्यावर्तन (न.), पिकांचे आवर्तन

पथदर्शी संकेतक

quick sand

सोपानी सांधण

n. वासा (पु.), सोट (पु.)

पर्जन्यवृष्टि अपवाह संबंध, पर्जन्यवृष्टि अपवाह सापेक्षता

n. तट (पु.), प्राकार (पु.), भिंत (स्त्री.)

high-early-strength cement

fretting

कडखाच संधि

n. अभिलेख (पु.)

अधिकांग ढाचा

तरंग अपवर्तन

प्रबलित काँक्रीट तुळई

adj. सापेक्षीय

n. नूतनीकरण (न.)

जलाशय निर्गम

n. अनुकंपन (न.), संस्पंदन (न.)

v.t. पुनर्योजन करणे

व्युत्क्रमी परासरण

n. पट्टा (पु.), फीत (स्त्री.)

दृढ कमान, अनम्य कमान

n. अश्मस्तरण (न.), अश्मपटल (न.)

तरुवीथि

गरजणारे रूळ (पु.अ.व.)

शैलराशी जलवेगभंजक

लोठण घर्षण

n. छत (न.), छप्पर (न.)

n. आवर्तन (न.), घूर्णन (न.), फेर (पु.)

n. १ प्रवाहन (न.) २ पूरगणन (न.) ३ पथदर्शी (पु.)

अपवाह गुणांक

सोपानी थर

Lewis bolt

पर्जन्यवृष्टि समरूपित्र, पर्जन्यवृष्टि अनुकारक

कळीचे बांधकाम

द्रुतगति वालुका निस्यंदनी, शीघ्र वालुका निस्यंदनी

असंस्कारित मलजल

n. पुनर्काबनन (न.)

n. आलेखक (पु.), आलेखन प्रमापी (पु.), लेखित्र (न.)

अधिकांग प्रतिक्रिया

n. अपवर्तन (न.)

प्रबलित काँक्रीट

सापेक्षता परिणाम

प्रतिसारी जलाभित्ति

जलाशय प्रवाहन

साधन संचयन

धारण बल

adj. व्युत्क्रमी

संपन्न मिश्रण

दृढ वस्तु

चढ-उतार पद्धति, आरोह-अवरोह पद्धति

तरुपथ

n. (also rope-band) शीडबंध (पु.)

प्लावी दंड

वेल्लन बॅस्कूल पूल

छप्पर सामग्री

cylindrical slide

रबर पटल

अपवाह आवर्तन, अपवाहचक्र (न.)

संधिकोरण (न.)

चिंध्यांचा नमदा

n. पर्जन्यवृष्टि (स्त्री.), वर्षा (स्त्री.)

स्वैर अंकन