भूशास्त्र परिभाषा कोश

n. स्फेरूलाइट (न.)

n. दांडी (स्त्री.) (as in : sand spit वाळू दांडी)

n. स्थान (न.), ठिपका (पु.)

स्थिरित धन्व

स्थैतिक समतोल

n. पायरी (स्त्री.)

n. त्रिमिति जोडी (स्त्री.)

चिकट बिंदु

दगडी जालक

विकृति विदरण

adj. स्तरित

स्तारिक काल

प्रवाह खंड

नतिलंब भ्रंश

n. स्ट्रोमॅटोलाइट (पु.), शैवालस्तराश्म (पु.)

संरचनी वेदिका

उपबिट्युमेनी A कोळसा

n. सबलिथॅरेनाइट (पु.)

adj. उपसिलिक

गंधकासक्त

अधिजनन प्रक्रिया

पृष्ठ असंगति

n. ऊर्मन (न.)

n. सायनोडायोराइट (पु.)

n. द्विखनिजोद्‌भवन (न.)

सहजात तेल

n. संमॅग्मन (न.)

विपल्याण

काळी-पांढरी वाळू

प्रतिदर्श विभाजी

वालुधन्व (पु.)

सॅंटोरिन माती

n. संतृप्ति (स्त्री.)

n. व्रण (पु.), व्रणचिन्ह (न.)

शॉर्ल अश्म

चाळणी परीक्षा

द्विय्यम भूअभिनति

n. १ स्त्रावग्रंथी (स्त्री.) २ (as a process) स्त्रावण (न.)

अवसादी समजक

विलग्नी पोत

n. भूकंपता (स्त्री.)

n. चांद्ररूपिकी (स्त्री.)

adj. अर्ध उष्णकटिबंधी

सर्पन्टिनाइट (पु.)

आकृती दिशादिशेन

कातर विभाग

कवची निक्षेप

अवनमन वेला रेषा

n.(of oil or gas) आढळ (पु.)

चाळणी पोत

adj. सिलिक

समरूप वलीयन

ज्या वक्र प्रक्षेपण

adj. धातुमलीय

अनु तंतु

मंद वेगी स्तर

n. Min. धुरकट क्वार्ट्‌झ (न.)

मऊ खनिजे

n. तल (न.)

n. Chem. विलेयता (स्त्री.)

n. ध्वनि (पु.) v.t. खोली मोजणे, गभीरतामापन करणे

S-P अंतर (न.)

विशिष्ट उष्णता

adj. तार्किक अटकळीचा

n. कंटिका (स्त्री.)

n. S-तल (न.)

स्थानी सहसंबंधन, स्थानी सहसंबंध

स्थिर गुरुत्वमापी

स्थैतिक पातळी

सोपान भ्रंश

n. त्रिमितक्षेत्रलेखी (पु.)

n.स्टिक्टोलाइट (न.)

दगडी बहुकोन

विकृति विवृत्त

स्तरित शंकु

स्तारिक बंध

नदी वेदिका

नतिलंब संधि

adj. स्ट्राँबोलीय cf. Icelandic

संरचना बंध

उपबिट्युमेनी B कोळसा

n. सबलिथवॅकी (पु.)

n. अवमृदा (स्त्री.)

गंधकासक्त मूलद्रव्य

अधिजनित मंडलन

पृष्ठफळ (न.)

n. सर्वेक्षण (न.), पाहणी (स्त्री.)

n. सायनोगॅब्रो (पु.)

adj. समकालिक

n. सहसमदैशिकन (न.)

n. संश्लेषण (न.)

खिंडार

क्षार संतुलन

रांगांनुसार प्रतिदर्श गटवारी

वाळू वाह (पु.)

साबनमान (न.)

संतृप्ति पार्यता संबंध

कडा (पु.) (as in : fault scarp भ्रंश कडा)

शूपेन संरचना, कौलारु संरचना

श्रेणित वाळू

द्वितीयक्रमी प्रिझम

adj. छेद्य

अवसादी प्रावरण

साइफ धन्व

n. भूकंपलेख (पु.)

स्वविभव (पु.) s.p (न.)

n. संवेदनत्व (न.)

adj. करवती

n. शार्ड (न.)

n. कातरण (न.)

n. ढालक्षेत्र (न.)

उन्नयन वेला रेषा

n. आढळ (पु.)

चाळणी नळी

n. सिलिकायन (न.)

साधी वीण

n. आकार (पु.)

v.t. &i. विरणे

सरक वलि

n. अवपंक (पु.)

n. प्रोथ (पु.), नाकाड (न.)

१ कच्चा खडक २ गाळ खडक

तलभ्रंश

adj. विलेय

ध्वनि रोध

अवकाश गट

विशिष्ट पार्यता

तार्किक अंदाज

n. स्पिगेलआयझेन (न.)

आदळपट्टी (स्त्री.)

स्थानी गभीरतामापन

n.१ ढीग (पु.) २ सागरखुंट (पु.)

स्थैतिक चिन्हे

n. आगम (पु.)

n. त्रिमितिदर्शी (पु.)

adj.घट्ट कडक cf. soft

दगडी वलय

विकृति विवृत्तज

स्तरित अपोढ

स्तारिक अभिविसंगति

सुवाही प्रवाह, स्तरित प्रवाह

नतिलंब रेषा

n. Min. स्ट्राँशिअनाइट (न.)

संरचना अभिविसंगति

उपबिट्युमेनी C कोळसा

adj. उपतटीय

अववितळण पथ (पु.)

गंधक (न.)

n. अतितापन (न.)

पृष्ठ दुरुस्ती

n.सर्वेक्षक (सा.)

n. Min. सिल्हानाइट

adj. समकालिक

adj. सहगतिक सहगतिकीय

n. संश्लेषी (पु.) adj. संश्लेषी-

खिंड

लवण घुमट

संयुजानुसार प्रतिदर्श गटवारी

n. वाळू भिंग (न.)

n. Min. सॅपोनाइट (न.)

n. Min. सॉकोनाइट (न.)

n. लहान कडा (पु.)

n. प्रस्फुरण (न.)

n. चाळणी (स्त्री.), छाननी (स्त्री.)

द्वितीयक्रमी पिरॅमिड

n. छेद (पु.), खंड (पु.)

स्तरित खडक

adj. भूकंपी

भूकंपलेख संश्लेषण

स्वविभव पद्धति

n. विलगन (न.)

n. संच (पु.)

n. सुस्पष्टता (स्त्री.)

कातर घर्षण

ढाली बेसाल्ट

वेला मंच

n. आकुंचन (न.)

n. सिग्मा (पु.)

adj. सिलिकायित

साधा कर्तर

n. उत्क्षेप (पु.)

n. विरणे (न.)

सरक वलीयन

अवपंक पेटी

n. हिम (न.)

n. मृदा (स्त्री.) cf. boulder

तल अंतः क्षेपण

n. सोलम (पु.)

n. गभीरतामापन (न.) adj. गभीरतामापनी

अवकाश जालक

विशिष्ट धारणक्षमता

व्याजाचा तार्किक दर

n. स्पिलाइट (पु.)

adj. भास्वर

ठिपका चाचणी

n. १(as in Mansar stage) गट (पु.) cf. group 2 मंच (पु.) ३ अवस्था (स्त्री.) ४ टप्पा (पु.)

स्थितिक रूपांतरण

आगम फरक दुरुस्ती

त्रिमितिदर्शी समोच्च नकाशे

n. Min. स्टिल्बाइट (न.)

दगडी पट्ट

विकृतिमापी (पु.)

स्तरित खडक

स्तारिक एकक

सुवाही घर

नतिलंब विलगन

adj. संरचनी संरचनात्मक

n. संरचना (स्त्री.)

सूक्ष्मकेशिकीय पोकळी

adj. सागरांतरी

n. उपगट (पु.), उपअवस्था (स्त्री.)

n. कुल (न.), गट (पु.) cf. clan

adj. अध्यारोपित cf. consequent

पृष्ठ घनता

n. प्रभाव्यता (स्त्री.) (as in: magnetic susceptibility चुंबकीय प्रभाव्यता )

n. सिल्व्हिनाइट (पु.)

adj. अभिनति-

सहगतिक ग्रॅनाइटन

दुय्यम भ्रंश

पल्याण वलि

लवणवाह (पु.)

प्रतिदर्श क्रमलेख

वालुरेखा (स्त्री.)

n. Min. नीळ (पु.), नीलम (पु.), सफायर (न.)

लोडणी संरचना, लोडी संरचना

विकीर्ण आकृति

प्रस्फुरण गणित्र

n. घर्षी (पु.), मार्जनी (स्त्री.)

adj. १ गौण दुय्यम द्वितीयक (as in: secondary minerals द्वितीयक खनिजे) २ पश्चात नंतरची ( as in : Secondary are १५१ seiamic secondary enrichment पश्चात संवृद्धि)

प्रभागी ग्रॅबेन

अवसादन आलेख

भूकंप क्षेत्र

n. भूकंपमापी (पु.)

स्वविभव पूर्वेक्षण

n. Min. सेपिओलाइट (न.)

संधिसट (पु.अ.व.)

शीर्णन शंकु

n. आच्छादन (न.)

ढाली ज्वालामुखी

वेला भिंत

आकुंचन गुणक

सिग्मा फाय, फाय सिग्मा

adj. सिलिकामय cf. calcareous

adj. एककालीन

n. pl. संधी (पु.अ.व.)

n. स्लेट (पु.), पाटीचा दगड (पु.)

सरकजन्य उतार

n. जलद्वार (न.)

हिम अवधाव

मृदा विश्लेषण

तल चिन्ह

n. विलयन (न.), द्रावण (न.), द्राव (पु.)

गभीरतामापन आलेख

अवकाश काल एकक

n. विनिर्देश (पु.)

तार्किक दर

n. उत्प्लव मार्ग (पु.), सांडवा (पु.)

ढलपी कोळसा

ठिपक्या स्लेट

टप्पा पेषण

स्थितिक दाब

आगम फरक

त्रिमितीय मेलन

n. स्कंध (पु.)

दगडी चक्र

विकृति सरक विदरण

adj. स्तरित

मृदा संस्तर

n. सामर्थ्य (न.), क्षमता (स्त्री.)

नतिलंब विलगन भ्रंश

संरचनी विश्लेषण

संरचना समोच्च रेखा

adj. अधः कवचीय

सागरांतरी भूशास्त्र

n. प्रतिस्थापन (न.)

n. शिखर (न.)

अध्यारोपित निस्सार

पृष्ठ निक्षेप, पृष्ठ साठा

adj. प्रभाव्य

n. Min. सिल्व्हाइट (न.)

अभिनति अक्ष (पु.)

n. पर्यायसूचि (स्त्री.)

संश्लेषी भूकंपलेख

पल्याण प्रशीर

क्षार कार्स्ट

प्रतिदर्श विभाजक

वाळू नळ

n. कुजणे (पु.)

n. Min. सॉस्युराइट (न.)

n. अपमार्जी (पु.)

n. प्रस्फुरणमापी (पु.)

n. घर्षण (न.), मार्जन (न.)

दुय्यम चाप

दीर्घकालिक हालचाली

अवसादन एकक

भूकंपी क्षीणन

n. भूकंपशास्त्र (सा.)

n. स्वविसरण (न.)

adj. सेप्टॅरिअमी, खणयुक्त

n. अधोगमन (न.), अधिवसन (न.), सन्निवेशन (न.) adj. अधोगामी

कातर (स्त्री.), कर्तर (पु.), कर्तरण (न.),

n. १ स्तर (पु.) (as in : continental sheet भूकंड स्तर) २ अश्मपत्र (न.) (as in: sheet jointing अश्मपत्र संधीयन) cf. crust ३ खंड (पु.) (as in: thrust sheet प्रणोद खंड) ४ पत्र (न.)

n. विस्थापन (न.)

लहान टन

n. सिआल (पु.)

n. संकेत (पु.)

सिलिकॉन

एककालीन ऋणनिवारण निधि

n. स्कार्न (पु.)

स्लेट कणिका

घसर तल

n. प्रणालक्षालन (न.)

हिमक्षेत्र (न.)

मृदा वर्गीकरण

तल प्रणोद

द्रावण पथ

गभीरतामापन संदर्भतल

अंतरित विदरण

n.pl. आवश्यके (न.अ.व.)

n. स्फेनॉइड (पु.)

n. स्पिलोसाइट (पु.)

विभक्त मांडणी

मांडणी दुरुस्ती

(of a paint) अभिरंजन शक्ति

n. स्थान (न.)

n. स्टेप (न.)

त्रिमितिदर्शी प्रतिमा

रास प्रतिदर्शचयन

लोहउल्काश्म (पु.)

adj. विकृत

v. t.स्तरित होणे

n. स्तारिकी (स्त्री.)

n. उद्‌बल (न.)

नतिलंब सरक

संरचनी द्रोणी

संरचना छेद

n. उपक्षेत्र (न.)

adj. उपधातु-

प्रतिस्थापन शीर

शिखर सुसंवाद

अध्यारोपित पार्श्वरेखा

पृष्ठ ऊर्जा

निलंबित गाळ

n. सहजीवन (न.), सहजीविता (स्त्री.)

अभिनति पर्वत

adj. सहविवर्तनिक, सहगिरिजननिक

n. १ समूह (पु.) (as in: Dharwar system धारवाड समूह) cf. group २ गट (पु.) Gas in: ternary system त्रिअंगी गट) ३ पद्धति (स्त्री.) (as in: block system खंड पद्धती) ४ प्रणाली (स्त्री.) (as in : crystallographic system स्फटिकशास्त्रीय प्रणाली)

व्याजाचा बिनधोक दर

खारे सरोवर

प्रतिदर्श सर्वेक्षण

वालुकटक (न.)

n. सॅप्रोलाइट (पु.)

n.सॉस्युरायटन (न.)

n. अपमार्जन (न.)

कातर भ्रंश

n. कोयत्याचा दगड (पु.)

द्वितीयक विदरण

दीर्घकालिक बदल

n. अवसादजनन (न.)

भूकंप केंद्र

n. भूकंपशास्त्र (न.)

सेल्वा भूदृश्य

सेप्टॅरिअमी ग्रंथी , खणयुक्त ग्रंथी

अवसादी कासार

कातर विदरण

स्तर अपक्षरण

n. खडी (स्त्री.) cf. boulder

n. स्फोट (पु.), स्फोटन (न.) (as in : parallel shot समांतर स्फोटन)

n. पार्श्वव्यापन (न.)

n. सिलिका (स्त्री.)

सिलिकॉन कार्बाइड करवत

(squeaking sands) नाद वालुका

सांगाडी संरचना, कंकाली संरचना

स्लेटी विदरण

सरक भ्रंश, कातर भ्रंश

v.i. बसणे cf. creep

हिमरेखा (स्त्री.)

मृदा कलिल

n. सोल्फाटरा (पु.)

विलयन भोवरी खळगा

गभीरतामापन तार

अंतरित सुभाज्यता

n. नमुना (पु.)

n. गुंफाशास्त्र (न.)

n. कणा (पु.)

विभाजनी लगदी प्रवाह

विखुरलेला नफा

n. स्टॅलॅक्टाइट (न.)

अचल क्षेत्र

n. स्टेप्टो (पु.)

त्रिमिति जोडी

शिराजाल (न.)

अश्मी उल्का

n. सामुद्रधुनी (स्त्री.) cf. creek

n. स्तारिकी तज्ञ (पु.)

स्तरित ज्वालामुखी

उद्‌बल भेद

नतिलंब सरक भ्रंश

संरचनी तलन

n. कंटिकाश्म (स्त्री.)

नमवणी क्षेत्र

n. सबफायलॅरेनाइट (पु.)

प्रतिस्थापनी सांद्र विलयन

n. संप (पु.)

अध्यारोपित नदी

पृष्ठ भूविवरण, पृष्ठ भूशास्त्र

अधिभौम जल

प्रतीक (न.), चिन्ह (न.), संज्ञा (स्त्री.)

n. अभिनति (स्त्री.) cf. pitch

adj. सहअवसादी

संधी समूह

सुरक्षित उपलब्धि

खाजण (न.)

प्रतिदर्श कालमापी

वाळू खडक

मृदावरण (न.), प्रावार खडक (पु.)

n. सॅक्सनाइट (पु.), हार्झबर्गाइट (पु.)

n. Min. शीलाइट (न.)

n. Min. स्कोलेसाइट (न.)

n. समुद्र (पु.), सागर (पु.)

दुय्यम घनन

n. सेडॅरेनाइट (पु.)

n. अवसादशास्त्र (न.)

भूकर्ण (पु.)

n. भूकंपमापी (पु.)

n. किनार (स्त्री.)

n. (pl.septaria) सेप्टॅरिअम (न.), खण (पु.)

अधोगमन वेग

कातर भ्रंश, सरक भ्रंश

अश्मपत्र संधि

n. शोल (पु.), उथळ भाग (पु.)

स्फोट क्षण

n. Min. सिडराइट (न.)

सिलिका अवमूल्य

n. सिलिकोन (न.)

एक बाजू मांडणी

कंकाल स्फट, सांगाडी स्फट

n. pl. भ्रंशखाचा (स्त्री. अ. व.) २ भ्रंशखाची पृष्ठ

सरक स्तर

बसकण संस्तरण

हिमगोल गार्नेट

मृदा सरपटण

adj. १ घन २ सांद्र

n. साँड (पु.)

आंबट वायु गंधकी वायु

n. अंतरण (न.)

वर्णक्रमी परावर्तकता

n. Min. स्पर्जेनाइट (न.)

n. Min. स्पायनेल (न.)

n. Min. स्पॉड्युमीन (न.)

(of a paint) पसरणशक्ती (स्त्री.)

n. स्टॅलॅग्माइट (न.)

अचल तरंग

त्रिमित संदर्भरेषा

त्रिमितिदर्शीय परासर

n. स्टॉकलाइट (न.)

v. t. निखनन करणे n. १ निखनन (न.), निखनि (स्त्री.) २ स्टोप

n. वेलापट्टी (स्त्री.)

adj. स्तारिक

n. स्तर (पु.) संस्तर (पु.) cf. crust

उद्‌बल विवृत्तज, ताण विवृत्तज

नतिलंब-सरक भ्रंश

संरचनी समोच्च रेखा

adj. उपअधिसिलिक

n. उपवीण (स्त्री.)

adj. अंशगोलित

n. अधः स्तर (पु.)

शुष्कन तडा

n. अधिस्थापन (न.)

पृष्ठ व्यतिकरण