भूशास्त्र परिभाषा कोश
आद्याक्षर सूची (382)
decamentation
n. विसंधानन (न.)
deferred annuity
स्थगित वार्षिकी
deformation structure
विरूपण संरचना
delithification
n. विशिलायन (न.)
densilog
n. घनता क्रमलेख (पु.)
Diagram
n. आकृति (स्त्री.) (as in: orientation diagram दिशादेशन आकृति)
diastem
n. विरामक (पु.)
dieleetric constant
पराविद्युत स्थिरांक
diffusion
n. विसरण (न.)
dimensional analysis
आकृति विश्लेषण
dip separation fault
नति विलगन भ्रंश
directional structure
दैशिक संरचना
Discordant folding
विसंवादी वलीयन
disperse globule
अपस्कृत गुलिका
distortion
n. विकृति (स्त्री.)
ditrigonal pyramid
द्वित्रिकोणीय पिरॅमिड
dolerite
n. डोलेराईट (पु.)
downstage
n.अधः क्षति (स्त्री.)
drewite
n. ड्रीवाईट (पु.)
drill hole casing
वेधन छिद्र अस्तर
drum feeder
पिंप पुरणी
dune ridge
धन्व कटक
dynamic geology = physical geology = dynamical geology
प्राकृतिक भूशास्त्र
decantation method
निवळी ओतण्याची पद्धति
deferred redemption annuity
स्थगित विमोचन वार्षिकी
deglaciation
n. निर्हिमायन (न.), विहिमायन (न.)
dellenite
n. डेलेनाईट (पु.)
density
n. घनता (स्त्री.)
Diallage
n. Min. डायालेज (न.)
diastrophic
adj. भूविवर्तनी
difference
n. भेद (पु.)
diffusion banding
विसरण पट्ट्ण
dimensional orientation
आकार दिशादेशन
directive (texture)
adj. दैशिक
Discordant intrusion
विसंवादी अंतर्भेद
dispersed phase
अपस्कृत प्रावस्था
distortion by parallax
परासरी विकृति, परासरज विकृति
diurnal
adj. दैनंदिन, दैनिक
doleritic
adj. डोलेराइटी
downstream
n. अनुवाह (पु.)
drift
n. १ अपवहन (न.), अपोढ (पु.) २ (as instruments and in aerial photograph) विचलन (न.) ३ (as of Mining) ड्रिफ्ट (पु.)
drill hole sampling
वेधनछिद्र प्रतिदर्श चयन
drumlin
n. हिमोढ गिरि (पु.)
dunite
n. ड्युनाइट (पु.)
dynamic metamorphism
गतिक रूपांतरण
decay
n. अपक्षय (पु.)
deferred redemption perpetuity
स्थगित विमोचन शाश्वत वार्षिकी
degradation
n. नीचयन (न.)
delta
n. डेल्टा (पु.), त्रिभुज प्रदेश (पु.)
Diamagnetic
adj. प्रतिचुंबकीय
diastrophism
n. भूविवर्तन (न.)
differential compaction
विभेदनी सघनन
diffusion coefficient
विसरण गुणांक
dimetric
adj. द्विमितीय
dip shooting
नति स्फोटन
directivity curve
दैशिकता आलेख
discount
n.बट्टा (पु.), कसर (स्त्री.)
dispersion
n. अपस्करण (न.)
distortion by tilt
कलज विकृति
diurnal correction
दैनिक दुरुस्ती
doline
n. डोलाइन (न.)
downthrow
n.अधः क्षेप (पु.)
drift & tidal correction
विचलन आणि भरती ओहोटी दुरुस्ती
drilling
n. वेधन (न.)
druse
n. स्फटकुहर (न.)
duplex
adj. द्विविध
dynamical geology = physical geology = dynamic geology
प्राकृतिक भूशास्त्र
D-coal
n. D-कोळसा (पु.)
decay constant
अपक्षय स्थिरांक
deflaction basin
अपवाहन द्रोणी
degrade
v.t. & i. नीचयन होणे, नीचयन करणे
delta lake
त्रिभुजप्रदेशातील सरोवर
density log
घनता क्रमलेख
Diamagnetic material
प्रतिचुंबकीय पदार्थ
diatexis
n. उच्चपुनर्गलन (न.)
differential curvature
विभेदनी वक्रता
digitations.
n. pl. अंगुली (स्त्री.अ.व.), बोटे (न.अ.व.)
diminishing annuity
आऱ्हासी वार्षिकी
directivity pattern
दैशिकता प्ररूप, दैशिकता आकृतीबंध
discrete
adj.१ विविक्त २ खंडित
dispersion halo
अपस्करण वलय
distortion by tilt and parallax combined
कल-परासरज विकृति, कल-परासरी विकृति
diurnal variation
दैनिक फरक, दैनिक बदल
dolomite
n. Min. डोलोमाइट (न.)
downwarp
n. अधोवाक (पु.)
drift correction
विचलन दुरुस्ती
drusy
adj. स्फटकुहरी
durability
n. टिकाऊपणा (पु.)
dynamics
n. बलगतिकी (स्त्री.)
dead coral reef
मृत प्रवाली
Deccan Trap
डेक्कन ट्रॅप
deflation
n. अपवाहन (न.) cf. corrasion
degrading
n. नीचयन (न.), adj. नीचयनी
delta plain
त्रिभुज मैदान
density logger
घनता क्रमलेखी
diameter
n. व्यास (पु.)
diatexite
n. डायाटेक्साइट (पु.)
differential erosion
विभेदनी अपक्षरण, विभेदनी धूप
dihexagonal prism
द्विषट्कोनीय प्रिझम
dimorph
n. द्विरूपिक
dip slip fault
नति सरक भ्रंश
discharge
n. प्रस्त्राव (पु.)
discrete Kink-bands
विविक्त वलिकापट्ट (पु.अ.व.)
dispersion pattern = dispersal pattern
अपस्करण प्ररूप
distortion of sample values
प्रतिदर्श मूल्य विकृति
divagation
n. प्रवाह भ्रमण (न.)
dolomitisation
n. डोलोमिटन (न.)
dowser
n. पानाड्या (पु.), यातु जलशोधक (पु.)
drift curve
विचलन आलेख
drilling mud
वेधन पंक
drusy mosaic
स्फटकुहरी मोझेइक
durability index
टिकाऊपणा निर्देशांक
dynamothermal
adj. गति-औष्णिक
dead fault
मृत भ्रंश
Decke
n. डेके (पु.)
deflected well
विचलित कूप
degranitisation
n.विग्रानाइटन (न.)
deltageosyncline
n. डेल्टा भूअभिनति (स्त्री.)
dentate
adj. दंतुर
diamond
n.हिरा (पु.)
diatom
n. Bot. डायाटम (स्त्री.)
differential flotation
विभेदनी प्लावन
dihexagonal pyramid
द्विषट्कोनीय पिरॅमिड
dimorphism
n. द्विरूपता (स्त्री.)
dip slope
नति उतार
discharge area
प्रस्त्राव क्षेत्र
disequilibrium assemblage
असंतुलित समुच्चय
displaced pool
विस्थापित साठा
distortional waves
विकृति तरंग
divergence
n. अपसरण (न.)
dolomorphic
adj. मुक्तखनिजी
dowsing = water witching
n. यातु जलशोधन (न.)
drift deposit
अपोढ निक्षेप
drilling time log
वेधन काल क्रमलेख
dry grinding
शुष्क पेषण
durain = durite
n. Min. ड्युरेन (न.), ड्युराइट (न.)
dead glacier
मृत हिमवाह
declination
n. Astron. दिक्पात (पु.)
deflection
n. विक्षेप (पु.)
degree of freedom
मुक्तता प्रमाण
deltoid
n. Bot. त्रिभुजाभ (पु.)
denudation
n. अनाच्छादन (न.) cf. corrasion
diamond bit
हीरकाग्र (न.)
diatom ooze
डायटमी सिंधुपंक
differential force
विभेदनी बल
dike = dyke
n. भित्ति (स्त्री.), कार (स्त्री.), डाईक (पु.)
dioctahedral
adj. द्विअष्टपृष्ठकी
dip throw
नति क्षेप
discidal
adj. तबकडीसारखा
disharmonic fold
असंवादी वलि
displacement
n.विस्थापन (न.)
distrctwide zoning
प्रदेशव्यापी मंडलन
divide
n. विभाजक (पु.)
dolostone
n. डोलोस्टोन (पु.)
drag
n. प्रतिकर्ष (न.)
drift map
अपोढ नकाशा
drip impression
थेंब ठसा
dry pump
शुष्क पंप
duricrust
n. पृष्ठकवच (न.)
dacite
n. डेसाइट (पु.)
dead ground
निष्फल भूमि
declination arc
दिक्पात चाप
deforestation
n. निर्वनन (न.)
degree of variance
चलित प्रमाण
deluge theory
प्रलय सिद्धांत
denudation chronology
अनाच्छादन कालानुक्रम
diamond drilling
हीरक वेधन
diatomaceous earth
डायटमी माती
differential melting
विभेदनी वितळण
dike swarm
भित्ति वृंद
diopside
n. Min. डायॉप्साइड (न.)
diploid
n. डिप्लॉइड (न.)
disconformable
adj. अनभिसंगत
disharmonic folding
असंवादी वलीयन
displacement plane
विस्थापन तल
distributary
n. वितरिका (स्त्री.)
dividend overplus
लाभांशाचे अतिरिक्त
domain
n. क्षेत्र (न.)
drag-fold
n. प्रतिकर्षवलि (स्त्री.)
drift sheet
अपोढ स्तर
drip stone
थेंब खडक
duct
n. वाहिनी (स्त्री.)
durite = durain
n. ड्युराइट (न.) ड्युरेन (न.)
dale
n. दरी (स्त्री.)
dead line
सीमा रेषा
decollement = strip thrust
n. डिकोलमट (न.)
deformation
n. विरूपण (न.)
dehydrate
v. t. निर्जल करणे, विजल करणे
demodulator
n. अनापरिवर्ती (पु.)
deranged drainage
अपविन्यस्त निस्सार
diamond saw
हिरा करवत
diatomite
n. Min. डायटोमाइट (न.)
differential pressure
विभेदनी दाब
dike wall
भित्तिपार्श्व (स्त्री.)
diorite
n. डायोराइट (पु.)
dipole
n. द्विध्रुव (पु.)
disconformity = paraconformity
n. अनभिसंगति (स्त्री.) cf. conformity
disintegration=mechanical weathering
n. विघटन (न.), यांत्रिक अपक्षय (पु.)
displacement pressure
विस्थापन दाब
distributive fault
वितरक भ्रंश
diving bell
पाणबुडी घंटा
dome
ज्वालामुखी घुमट, n. डोम (पु.), घुमट (पु.)
drainage
n. निस्सार (पु.), जलनिस्सारण (पु.), जलनिस्सार (पु.), निचरा (पु.)
drift theory
प्लवन सिद्धांत
drive
n.१ ड्राइव्ह (पु.) २ (as of mining) चालना (पु.)
Ductile
adj. तन्य
dust
n. धूळ (स्त्री.) cf. boulder
dam
n. धरण (न.)
debris
n. डबर (न.), भग्नशेष (पु.), मलवा (पु.)
decomposition = chemical weathering
n. अपघटन (न.), रासायनिक अपक्षय
deformation ellipsoid
विरूपण विवृत्तज
dehydration
n. Chem. निर्जलन (न.), विजलन (न.)
dendrite
n. वृक्षाकृति (स्त्री.)
dextral fault = right lateral fault
दक्षिण भ्रंश, उजवा पार्श्वभ्रंश
diatreme
n. ज्वायुनलिका (स्त्री.), (ज्वालामुखी वायुनलिका)
differential thermal analysis
विभेदनी औष्णिक विश्लेषण
dikelet
n. भित्तिका (स्त्री.), लहान डाईक (पु.)
dioxide
n.डायॉक्साइड (न.)
dipping
adj. नत कलता
discontinuity
n. खंडत्व (न.)
dislocated orebody
भ्रंशित धातुकपिंड
disseminated
adj. विखुरित
divining rod
पानाड्याची काठी
domed mountain
घुमटी पर्वत
drainage basin
जलनिस्सार खोरे
driftice
तरंगते बर्फ
drive mechanism
चलनयंत्रणा (स्त्री.)
Ductility
n. तन्यता (स्त्री.), ततुक्षमता (स्त्री.)
duty of water
जलराशि (स्त्री.)
damp
adj. आर्द्र, दमट, सर्द
debris avalanche
डबर अवधान
decrement
n. ऱ्हास (पु.)
deformation fabric
विरूपण वीण
dehydrolysis
n. विजलन (न.)
dendrites
n. वृक्षिका (स्त्री.)
D-horizon
n. D-संस्तर (पु.)
dichroism
n. द्विवर्णता (स्त्री.)
differential weathering
विभेदनी अपक्षय
dilatancy
n. विस्फारता (स्त्री.)
dip
n. नति (स्त्री.), नमन (न.)
dipping platen
कलता पाट
Discontinuous reaction series
खंडित अभिक्रिया माला
dislocation
n.१ स्थान-भ्रंश (पु.) २ भ्रंशन (न.)
disseminated ore
विखुरित धातुक
district
n.१ प्रदेश (पु.) २ जिल्हा (पु.)
D-layer
n. D-स्तर (पु.)
doppler location system
डॉप्लर स्थानन पद्धति
drainage dencity
निस्सार घनता
drifting sand
अपोढ वाळू
Due annuity
देय वार्षिकी
dye
n. रंजक (न.)
damping
n. अवमंदन (न.)
debris cone
डबर शंकु
decrepitation
n. तडतडणे (न.)
deformation of rocks
खडकांचे विरूपण
delay line filtering
विलंब रेषा गालन
dendritic
adj. वृक्षाकृति-
diagonal fault
कर्णभ्रंश
diapir=diapir fold=diapiric fold=piercing fold=piercement fold
n. वेधी वलि (स्त्री.)
dichromate
n. डायक्रोमेट (न.)
differentiated
adj. विभेदित
dilatation = dilation
n. विस्फारण (न.)
dip fault
नति भ्रंश
dip-slip fault
नति-सरक भ्रंश
Discordance
n.विसंवाद (न.)
dismembered river system
बुडलेले नदीकुळ
dissemination
n. विखुरण (न.)
disturibance
n. विक्षोभ (पु.)
Doab
n. दोआब (पु.)
dopplerite
n. डॉप्लेराइट (न.)
drainage pattern
निस्सार प्ररूप, निस्सार आकृतिबंध
drill
v. t. वेधन करणे
drive point
प्रवेश बिंदु
Dumortierite
n. Min. ड्युमॉर्टिएराइट (न.)
dyke=dike
n. भित्ति (स्त्री.), कार (स्त्री.), डाईक (पु.)
damping of geophone
भूकर्ण अवमंदन
debris fall
डबर पात
decussate structure
क्रूसित संरचना
deformation path
विरूपण पथ
dendritic drainage
वृक्षाकृति निस्सार
diagonal prism
द्विकोनीय प्रिझम
dichroscope
n. द्विवर्णदर्शी (पु.)
differentiation
n. विभेदन (न.)
dilation vein
विस्फारण शीर
dip joint
नति संधि
dipyramid
n. द्विपिरॅमिड (पु.)
Discordant
adj. विसंवादी cf. concordant
disorder
n.१ अव्यवस्था (स्त्री.) २ स्वैर रचना (स्त्री.)
dissociation
n. विचरण (न.)
ditetragonal prisim
डायटेट्रॅगोनल प्रिझम, द्विचतुष्कोणीय प्रिझम
dobly plunging fold
द्विधा अवतन वलि
dormant
adj. सुप्त cf. active
drainage system
जलनिस्सार प्ररूप
drill = drilling machine
n. वेधनी (स्त्री.)
drive shoe
अस्तररक्षी (पु.)
Dump
n. रास (स्त्री.)
dynamic
adj. गतिक
data
n. pl. दत्त (न.अ.व.) आधारसामग्री (स्त्री. अ.व.)
debris flow
डबर प्रवाह
dedolomitisation
n. विडोलोमिटन (न.)
deformation pattern
विरूपण प्ररूप
delayed runoff
विलंबित पृष्ठवाह
dendritic drainage pattern
वृक्षाकृति निस्सार प्ररूप
diagonal pyramid
द्विकोनीय पिरॅमिड
diapositive
n. सरलसमचित्र (न.)
dickite
n. Min. डिकाइट (न.)
diffraction
n. विवर्तन (न.)
dilution
n. Chem. विरलन (न.)
dip logging
नति क्रमलेखन
direct runoff
प्रत्यक्ष पृष्ठवाह
Discordant basin
विसंवादी खोरे
disordered structure
विस्कळित संरचना
dissonant
adj. विसंवादी
ditetragonal prism
डायटेट्रॅगोनल प्रिझम, द्विचतुष्कोणीय प्रिझम
Dodecahedron
n. द्वादशपृष्ठक (पु.)
double projection instrument
द्वि प्रक्षेपणित्र
dredging
n. गाळ उपसणी (स्त्री.)
drill bit
वेधन अग्र
drought
n. अवर्षण (न.)
Dune
n. धन्व (पु.)
dynamic analysis
गतिक विश्लेषण
datum
n. Surv. आधार (पु.), आधारतल (पु.)
debris line
डबर रेषा
deep
n. गर्त (स्त्री.)
deformation plan
विरूपण आराखडा
deleterious minerals
हानिकारी खनिजे
dendroid
adj Bot. वृक्षाभ
Diagonal slip
कर्म सरक
diaschistic
adj विभेदित
dicotyledon
n. द्विबीजपत्र (न.)
diffraction spacing
विवर्तन अंतर
dimension
n. परिमाण (न.)
dip needle
नति सूचि
directed pressure
दिष्ट दाब
Discordant bedding
विसंवादी स्तरण
dispersable
adj. अपस्करणीय
distorted
adj. विकृत
ditetragonal pyramid
डायटेट्रॅगोनल पिरॅमिड, द्विचतुष्कोणीय पिरॅमिड
doging
n. (as in photography) प्रकाश नियंत्रण (न.)
double refraction
द्वि अपवर्तन
dreikanter
n.त्र्यनीक (पु.), ड्रायकॅन्टर (पु.)
drill core
वेधन क्रोड
drowned coast
निमज्जित तट, बुडलेला किनारा
dune complex
धन्व समूह
dynamic breccia = tectonic breccia
विवर्तनी संकोणाश्म, विवर्तनी ब्रेशिआ
debris slide
डबर घसरण
deep focus earthquake
गभीर नाभि भूकंप
deformation plane
विरूपण प्रतल
deliquescent
adj. आर्द्रविद्राव्य
dense
adj. घन घट्ट
Diagonal slip fault
कर्ण सरक भ्रंश
diaspore
n. Min. डायस्पोर (न.)
didodecahedron
n. द्विद्वादशपृष्ठक (पु.)
diffused
adj. विसरित
dimensional
adj. परिमाणित आकृति-
dip separation
नति विलगन
directional drilling
दैशिक वेधन
Discordant contact
विसंवादी स्पर्शपृष्ठ
dispersal pattern = dispersion pattern
अपस्करण प्ररूप
distorted bedding
विकृत संस्तरण
ditrigonal prism
द्वित्रिकोणीय प्रिझम
dogtooth spar
श्वदंतस्पार
douse = dowse = douce
v. t. (जलसूचकाच्या सहाय्याने पाणी धातुके इ.) शोधणे
dressing = benefication
n. संस्करण (न.) cf. prospecting
drill hole = bore hole
वेधन छिद्र
drum
n. ड्रम (पु.), नळकांडे (न.), पिंप (न.)
dune lake
धन्व सरोवर
dynamic equilibrium
गतिक समतोल