रसायनशास्त्र परिभाषा कोश

प्रबहुवारिक (न.)

adj. अतिदाब उच्च दाब

(also called transference number or transportnumber) हिटॉर्फ अंक

एककेंद्री किरण (पु. अ. व.)

adj. १ समजातीय २ समरचनात्मक ३ समश्रेणीय cf. analogous similar

हॉर्टव्हेट गोठण चाचणी (दुधाच्या भेसळीची चाचणी)

संकरित बंध

adj. हायड्रॅझोइक

हायड्रोजन बंध

हायड्रोजन सल्फाइट

n. जलीय धातुविद्या (स्त्री.)

जलीय

हायड्रॉक्सिमेथील गट

n. बंधनरहित संस्पंदन (न.)

n. अतिव्हिटॅमिनता (स्त्री.) अतिजीवनसत्त्वता (स्त्री.)

n. निम्नफायब्रिनोजेन रक्तता (स्त्री.)

रक्तदाब मंदक

hemolytic

अर्ध-अभिक्रिया (स्त्री.)

हेन्स आलेख

n. १ कठीणपणा (पु.) काठिण्य (न.) कठीणता (स्त्री.) २(as of water) दुष्फेनता (स्त्री.) ३ दृढता (स्त्री.)

ऊष्मा धारकता ऊष्मा क्षमता

वितळणाचा ऊष्मा

जड शृंखला

r. (also haematology) रुधिरशास्त्र (न.)

n. हीमोग्लोबिनमापी (पु.)

हेन्रीचे समीकरण

n. (also heroine) हेरॉइन (न.)

n. विषमप्रावस्था (स्त्री.) adj. विषमप्रावस्था

उच्च रोध

उच्च दाब प्रज्योत दीप

(abbr. of hanging mercury drop electrode) HMDE

adj. समअणुवलयी

समरचनात्मक गुणसूत्रे (न. अ. व.)

उष्ण जल नरसाळे

n. संकरण (न.)

n. हायड्राझोन(न.)

हायड्रोजन बंधन

हायड्रोजन तापमापी

n. तरकाटा (पु.)

सजल ऑक्साइड

n. हायड्रॉक्सिप्रोलाइन (न.)

अतिसूक्ष्म युग्मन स्थिरांक

adj. निद्राकारी

n. निम्नगॅमाग्लोब्युलिन रक्तता (स्त्री.)

अधश्चेतक संप्रेरक

hemophilia

अर्ध-छाया प्रकाशीय साधन

लोंबत्या थेंबाचे तंत्र

adj. (also harmonical) १ संवादी २ (of a component frequence of a harmonic motion) आवर्त

ऊष्मा वाहकता

सजलन ऊष्मा

भारी रसायने (न. अ. व)

n. (also hemolysis) लोहितपेशीविघटन (न.)

n. (also hameoglobinopathy) हीमोग्लोबिनविकृति (स्त्री.)

हेपार अभिक्रिया

हर्षे चेस प्रयोग

adj. विषम ध्रुवी

आर्द्रावस्थित उच्च मापांकी तंतु

उच्च-दाब द्रव वर्णलेखन उच्च-कार्यी द्रव वर्णलेखन

(abbr. of hexamethylenetetramine) HMT

समअणुवलयी संयुग

समजातीय जोडी

n. उष्ण मज्जनी (स्त्री.)

n. हायडन्टॉइन

n. हायड्राइड (न.)

हायड्रोजन बंध

v.t. हायड्रोजनित करणे

हायड्रोनिअम आयन

हायड्रॉक्साइड (न.)

n. आर्द्रतामापी (पु.)

अतिसूक्ष्म पंक्ति

(also called hyposulfate) हायपो

n. निम्नशर्करारक्तता (स्त्री.)

n. अधश्चेतक (पु.)

hemopoietic

(E1/2) अर्धतरंग विभव (E1/2)

(abbr. HMDE) आलंबित पारा थेंब इलेक्ट्रोड

आवर्त कंपन

अंतर्नीहित ऊष्मा

हायड्रोजनन ऊष्मा

जड हायड्रोजन

n. (also hemopoiesis) लोहितपेशीजनन (न.)

n. हीमोग्लोबिनमेह (पु.)

n. हेपॅरिन (न.) (क्लथनविरोधी यकृतद्रव्य)

n. (unit of frequency) हर्टझ (न.)

(in comb.) षट् षष्ठ cf. mono

उच्च घनता

(abbr.HPLC) (alsohigh-performance liquid chromatography) उच्च दाब द्रव वर्णलेखन उच्चकार्यी द्रव वर्णलेखन

हॉफमन अभिक्रिया

समअणुवलयी केंद्रक

समजातीय श्रेणी

उष्ण तार संसूचक

n. (mercury) मर्क्युरी (Hg) (स्त्री) पारा (पु.) पारद (पु.)

n. हायड्रोबोरेनन (न.)

हायड्रोजन कार्बोनेट

हायड्रोजनित तेले (न. अ. व.)

हायड्रोनिअम आयन संहति

हायड्रॉक्साइड कार्बोनेट मिश्रण

adj आर्द्रताशोषी- आर्द्रताशोषक-

अतिसूक्ष्म विलगन

pfx. अव- हायपो- निम्न-

insulin

n. १ परिकल्पना (स्त्री.) २ गृहीत (न.) पक्ष (पु.)cf. theory

hemosiderin

अर्धतरंग दिष्टकारी

n. हाप्टेन (न.)

हॅरिस-रे चाचणी

उष्णता ऊर्जा

आयनन ऊष्मा

जड धातु

n. (also haem) हेम (न.)

hematolysis

n. यकृत-उच्छेदन (न.)

(in comb.) नैकविध असम विषम भिन्नcf. mono

adj. षटकोनी

(abbr. HDL) उच्च घनता लिपोप्रथिन

adj. अतिनिर्वात अतिनिर्वाती

हॉफमन नियम

n. होमोसिस्टीन (न.)

n. समश्रेणीय (न.) cf. analogue

(abbr. of high-pressure liquid chromatography) HPLC

n. हायड्रेट (न.) v. t. & i.सजल करणे सजल होणे

n. हायड्रोकार्बन (न.)

हायड्रोजन विमोचन नलिका

हायड्रोजनित वनस्पति तेल (उदा. वनस्पति तूप)

adj. (also hydrophilic) जलरागी

हायड्रॉक्साइड आयन

आर्द्रताशोषी पदार्थ

n. अतिशर्करारक्तता (स्त्री.)

हायपो हलाइट

हायपो आयोडाइट

adj. परिकल्पित परिकल्पनात्मक

n. हाफनिअम (Hf) (न.)

n. हॅलाइड (न.)

n. हॅप्टोग्लोबिन (न.)

हार्टमन सूत्र

ऊष्मा इंजिन ऊष्मा अभियंत्र

उदासीनीकरण ऊष्मा

जड पाणी

हेम प्रथिन

adj. (also haemolytic) लोहितपेशीविघटनी

adj. यकृत

n. विषमाणु (पु.) भिन्नाणु (पु.)

हेक्झॅमेथोनिअम ब्रोमाइड

(abbr. HDPE)उच्चघनता पॉलिइथिलीन

हिल्डेब्रॅन्ड इलेक्ट्रोड

हॉफमनची चाचणी

n. होमोसिस्टीनमेह (पु.) होमोसिस्टीनमूत्रता (स्त्री.)

n. समजातीयता (स्त्री.)

हडसन नियम

adj. सजलित सजलीकृत

हायड्रोकार्बन श्रेणी

हायड्रोजन इलेक्ट्रोड

n. हायड्रोजनन (न.)

adj. जलविरोधी जलापकर्षि

हायड्रॉक्साइड आयन संहति

n. आर्द्रताशोषकता (स्त्री.)

glucagon

हायपो द्रावण

n. (also hypopotassemia) निम्नपोटॅशिअमरक्तता (स्त्री.)

परिकल्पनात्मक प्रक्रिया परिकल्पित प्रक्रिया

(symbol for hydrogen) H (हायड्रोजन)

हॅगबर्ग चाचणी

हॅलाइडची गुलिका व चकती

adj. १ कठीण २ दुष्फेन

हार्टनपचा विकार

उत्सर्जित ऊष्मा

प्रावस्था संक्रमण ऊष्मा

सैद्धांतिक चकतीचा उंची तुल्यांक

n. हेमिअॅसिटल (न.)

लोहितपेशीविघटनी अरक्तता लोहितपेशीविघटनी पांडुरोग

n. यकृतदाह (पु.)

adj. विषमाणुवलयी भिन्नावणुवलयी cf. carbocyclic

हेक्झॅमेथिलीन डायअमाइन

उच्च ऊर्जा बंध

हिल समीकरण

n. (for lack of electron) १. वंचिका (स्त्री.) २ छिद्र (न.)

n. ऊति समांगीकृत (न.) पेशी समांगीकृत (न.)

n. (also hemolytic fission) सम विखंडन (न.)

हडसनचा लॅक्टोन नियम

सजलित आयन

n. हायड्रोसेल्युलोज (न.)

हायड्रोजन फ्लुराइड

हायड्रोजन वायु इलेक्ट्रोड

n. हायड्रोक्विनोल (न.)

हायड्रॉक्साइड pH संदर्भ मानक

pfx. अति- परा- हायपर-

n. (also hyperpotassemia) अतिपोटॅशिअमरक्तता (स्त्री.)

n. निम्नकॅल्शिअमरक्तता (स्त्री.)

n. निम्नसोडिअमरक्तता (स्त्री.)

n. अवटुअल्पक्रियता (स्त्री.)

n. एच-आम्ल (न.)

हॅगमन घटक

हॉल प्रक्रिया

कठीण आम्ल

हॅच-स्लॅक कॉरशॅक मार्ग

ऊष्मा विनिमयक

अभिक्रिया ऊष्मा

सैद्धांतिक चकतीची उंची

n. हेमिसेल्युलोज (न.)

n. (also haemophilia) हीमोफिलिआ (पु.)

n. यकृतपेशी (स्त्री.)

विषमाणुवलयी संयुग भिन्नाणुवलयी संयुग

n. (abbr. HMT) (also called urotropin) हेक्झॅमेथिलीन टेट्रामाइन (न.)

उच्च-ऊर्जा संयुग

हिल अभिक्रिया

वंचिका मीमांसा

n. एकविधता (स्त्री.) समांगता (स्त्री.)

adj. समध्रुवी

n. वर्णछटा (स्त्री.)

n. सजलन (न.)

हायड्रोक्लोरिक आम्ल

हायड्रोजन आयन

n. हायड्रोजनकृत अपघटन (न.)

n. हायड्रोक्विनोन (न.)

adj. हायड्रॉक्सि –

अतिसूक्ष्म अन्योन्यक्रिया

n. अतिसोडिअमरक्तता (स्त्री.)

Calcitonin

n. निम्नफॉस्फेटरक्तता (स्त्री.)

अवताण विस्तार

heme

केश आर्द्रतामापी

भ्रमकारी औषधिद्रव्य

कठीण आम्लारि

हॉवर्थ प्रक्षेप

उष्णता रोधन

उष्णता रोधन

adj. सर्पिल

n. हेमिकेटल (न.)

hematopoiesis

n. यकृतकर्करोग (पु.)

विषमाणुवलयी माध्यमिके (न. अ. व.) भिन्नाणुवलयी माध्यमिके (न. अ. व.)

n. हेक्झेन (न.)

उच्च ऊर्जा फॉस्फेट दाता

हिप्युरिक आम्ल

खोलगट कॅथोड दीप

adj. सम एकविध

n. समांगीबहुवारिक (पु.)

(abbr. HCG) मानवी जरायु जननग्रंथिपोषी मानवी जरायु गोनॅडोट्रॉफिन

आयनचे जलीकरण

हायड्रोक्लोरिक आम्ल द्रावण

हायड्रोजन आयन संहति

n. हायड्रोलिथ (न.)

(also called fluosilic acid)हायड्रोसिलिकोफ्लुरिक आम्ल

n. हायड्रॉक्सिअॅलिसाइन (न.)

अतिसूक्ष्म संरचना

hyperkalemia

n. निम्नक्लोराइडरक्तता (स्त्री.)

n. हायपोफॉस्फाइट (न.)

n. रक्तनिम्नसंवातन (न.)

=haemo-

हाल्डन समीकरण

n. हॅलोफॉर्म (न.)

ऊष्मासाही काच

हॉवर्थ संश्लेषण

सक्रियण ऊष्मा

द्रावण ऊष्मा विद्रावण ऊष्मा

n. हेलिअम (He) (न.)

n. हेमिटर्पिन (न.) अर्धटर्पिन (न.)

adj. (also hemopoietic) रक्तजनक रुधिरजनक रक्तोत्पादी

Septa- cf.mono-

विषमाणुवलयी केंद्रक भिन्नाणुवलयी केंद्रक

n. हेक्सोकायनेज (न.)

उच्चतर जाल क्रम

n. हिरूडिन (न.)

होल्मिअम (Ho) (न.)

सम समतोल एकविध समतोल

n. मध (पु.)

adj. आर्द्र

पाण्याचा मुख्य नळ

n. हायड्रोक्लोराइड (न.)

हायड्रोजन आयनी घातांक

v.t. &i. जलापघटन करणे जलापघटन होणे

n. हायड्रोसॉल (न.)

adj. हायड्रॉक्सिल

n. अतिआम्लता (स्त्री.)

n. अतिप्रोलीनरक्तता (स्त्री.)

n. निम्नहायड्रोक्लोरिक आम्लता (स्त्री.)

n. पीयूषिका उच्छेदन (न.)

n. अल्पजीवनसत्त्वता (स्त्री.) निम्नव्हिटॅमिनता (स्त्री.)

n. (also red cell agglutination) लाल पेशी समूहन (न.)

हाल्डन ओपॅरिन परिकल्पना

हॅलोफॉर्म अभिक्रिया

दुष्फेन जल

n. परागज ज्वर (पु.)

अधिशोषण ऊष्मा

स्थित्यंतर ऊष्मा

हेलिअम गलन संसूचक

haemo-

रक्तस्त्रावी रोग

n. हेप्टेन (न.)

n. बहुवारिक मिश्रणतंतु (पु.) हेटेरोफिल (न.)

n हेक्सोसॅमईन(न.)

उच्च समजातिक उच्च समश्रेणीय

n. हिस्टिडीन (न.)

n. संविकर (पु.)

एकविध अवक्षेपण एकजिनसी अवक्षेपण

हनिड्यु मध दव मध

n. आर्द्रता (स्त्री.)

n. द्रवगतिशास्त्र (न.)

n. हायड्रोकॉर्टिसोन (न.)

हायड्रोजन रेणु

n. जलीय अपघटन (न.)

adj. द्रवस्थितिक

हायड्रॉक्सिल गट

n. अतिक्लोराइडरक्तता (स्त्री.)

n. अतिरक्तदाब (पु.)

n. हायपोक्लोराइट (न.)

n. हायपोफायझिन (न.)

n. हायपोझॅन्थीन (न.)

hematite

n. अर्धघट (पु.) (अर्ध विद्युतघट)

n. हॅलोजन (पु.)

भेदी क्ष-किरण (पु. अ. व.) भेदी एक्स-किरण (पु. अ. व.)

n. धूसरता (स्त्री.)

ज्वलन ऊष्मा दहन ऊष्मा

बाष्पन ऊष्मा

हेलिअम केंद्रक

n. (also haemochromatosis) रक्तवर्णकता (स्त्री.)

n. (also hemosiderin) हीमोसिडेरिन (न.)

n. हेप्टोज (न.)

n. नैकविधता (स्त्री.) असमता (स्त्री.)

n. हेक्सोज (न.)

(abbr.HOMO) व्याप्त उच्चतम रेणुकक्षिका

n. हिस्टिडीन विकार (पु.)

n. १ अंतःस्थितिस्थरण (न.) २ अंतःस्थितिस्थिरावस्था (स्त्री.)

एकविध प्रारण

n. निमुळते आच्छादन (न.) टप (पु.) हुड (न.)

n. (also humor) द्रव (पु.)

n. हायड्राझाइड (न.)

हायड्रोफ्लोरिक आम्ल

hardening of fats

जलीय अपघटन स्थिरांक

द्रवस्थितिक तुला

n. हायड्रॉक्सिलअमाइन (न.)

n. अतिहायड्रोक्लोरिक आम्लता (स्त्री.) जठर अतिआम्लता (स्त्री.)

अतिरक्तदाबकारी (पु.) रक्तदाबवर्धक (पु.)

adj. हायपोक्लोरस

pituitary

anoxia

hematology

(also called single electrode potential) अर्ध विद्युतघट विभव

हॅलोजन कुल

n. १ काठिण्यक्षमता (स्त्री.) २ दृढनक्षमता (स्त्री.)

(abbr. of human chorionic gonadotrophin) HCG

१ संघनन ऊष्मा २ द्रवण ऊष्मा

उष्णता रोधक

n. हेलिक्स (न.) सर्पिल (न.) वलयावली (स्त्री.)

n. हेमोसायनिन (न.)

adj. रक्तस्त्रावरोधक

adj. हेप्टिल

adj. नैकविध असम

(alsocalled Hexose monophosphate shunt or Warbrg-Dickens-Horecker cycle) हेक्सोज मोनोफॉस्फेट मार्ग

उच्च-वारंवारता धारा

n. ऊतिरसायनशास्त्र (न.)

adj. अंतःस्थिरावस्थी

एकविध संहति सम संहति

(also called glyoxylic acid reaction) हॉपकिन्स-कोले अभिक्रिया

हुंड नियम

n. हायड्राझिन (न.)

n. हायड्रोसंभवन (न.)

हायड्रोन अतिविभव

n. जलीय अपघटनी (स्त्री.)

द्रवस्थितिक निर्जंतुकरण यंत्र

n. हायड्रॉक्सिलअॅमिनो (न.)

n. अतिकोलेस्टेरॉलरक्तता (स्त्री.)

n. ज्वर (पु.) ताप (पु.)

n. निम्नकोलेस्टेरॉलरक्तता (स्त्री.)

n. अववृद्धि (स्त्री.) अल्पविकसन (न.)

n. वर्णापकर्षी (स्त्री.)

pfx. (also hemo haem- hem-) (in comb. blood)रक्त रुधिर लोह लोहित

अर्धघट अभिक्रिया

n. हॅलोजनन (न.)

n. १ दृढन (न.) २ कठीण करणे (न.)

(abbr. of high density lipoprotein)

विरलन ऊष्मा

उष्णता सांधित

हेलरची चाचणी

n. रक्त व्याश्लेषण (न.) रक्त अपोहन (न.)

n. अंबाडी (स्त्री.)

हर्सचा विकार (एक प्रकारचा ग्लायकोजेन संचयी विकार)

नैकविध समतोल

(also called hexose monophosphatepathwayor Warbrg-Dickens-Horecker cycle) हेक्सोज मोनोफॉस्फेटपार्श्वपथ

उच्च-वारंवारता पद्धति

n. ऊतिशास्त्र (न.)

(abbr. of highest occupied molecular orbital) HOMO

n. समांगन (न.) समांगीकरण (न.)

n. मोठे नरसाळे (न.) हॉपर (न.)

हायल्युरॉनिक आम्ल

(comb. form) हायड्राझिनो –

n. जलयुक्त जेल (न.) हायड्रोजेल (न.)

हायड्रोजन-ऑक्सिजन कूलोममापी

adj. जलअपघटनीय

n. द्रवस्थितिशास्त्र (न.)

n. हायड्रॉक्सिलेज (न.)

adj. वर्णतीव्रतावर्धी

thyroid hyperfunction

निम्नरक्तवर्णी पांडुरोग

hypokalemia

वर्णापकर्षी परिणाम

hemochromatosis

n. (also half-life period) १ अर्धायुकाल (पु.) २ अर्ध-क्षयकाल (पु.) अर्धक्षतिकाल (पु.)

n. हॅलोहायड्रिन (न.)

(also hydrogenation of fats) मेदाचे हायड्रोजनन

(abbr. of high density polyethylene) HDPE

विचरण ऊष्मा

ऊष्मा एकक

haemo

n. रक्त व्याश्लेषक (पु.) रक्त अपोहक (पु.)

हेन्डर्सन समीकरण

n. तणनाशक (न.) शाकनाशी (न.)

नैकविध प्रारण

adj. हेक्झिल

उच्च-वारंवारता अनुमापन

n. हिस्टोन (न.)

(in comb.)एकविध-, सम, cf.mono-

n. समांगित्र (न.)

n. संप्रेरक (पु.) हार्मोन (पु.)

n. हायल्युरोनिडेज (न.)

(comb. form) हायड्रॅझो –

हायड्रोजन (H) (पु.)

हायड्रोजन पेरॉक्साइड

जलअपघटनीय विकर

adj. हायड्रस सजल

n. हायड्रॉक्सिलन (न.)

वर्णअतिशोषण परिणाम

अतिपरासारणी द्रावण

वर्णनिम्नशोषण परिणाम

n. (also called hypo) (also known as sodium thiosulphate)हायपोसल्फेट (न.) सोडियम थायोसल्फेट (न.)

hemolobin

अर्ध-उदासिनीकरण बिंदु

adj. क्षाररागी –

(Fructose-1 6-diphosphate) हार्डन यंग एस्टर (फ्रुक्टोज-१ ६-डायफॉस्फेट)

n. ऊष्मा (पु.) उष्णता (स्त्री.)

स्वयंबाष्पनाचा ऊष्मा

उष्णतामूल्य (न.)

n. हेमॅटिन (न.)

n. रक्त विरलन (न.)

हेन्डर्सन हॅसेलबॅच समीकरण

आनुवंशिक रोग

नैकविध संहति असम संहति

हेक्झिल रिसॉर्सिनॉल

High-pressure liquid chromatography

transference cell

समांगीबहुवारिक

लॅक्टिक आम्लदायी किण्वन

n. अश्वशक्ति (पु.)

n. १ संकर (पु.) २ संकरज (पु.) adj. संकरित

हायड्रॅझो बेन्झीन

हायड्रोजन बॉम्ब

हायड्रोजन सल्फाइड

जलअपघटनीय अभिक्रिया

निर्जल

n. हायड्रॉक्सिलायसिन (न.)

n. (also hyperchromism) वर्णअतिशोषणता (स्त्री.)

n. रक्तअतिसंवातन (न.)

n. (also hypochromism) वर्णनिम्न- शोषणता (स्त्री.)

n. हायपोसल्फाइट (न.)

hemoglobinopathy

अर्ध-प्रसामान्य द्रावण

हॅमरस्टेन केसीन

n. दृढकारक (पु.) दृढकारी (पु.)

शोषित ऊष्मा

निर्माण ऊष्मा

n. ऊष्मिका (स्त्री.)

n. (also haematite) हेमॅटाइट (न.)

n. (also haemoglobin) हीमोग्लोबिन (न.) रक्तरंजक द्रव्य (न.)

हेन्ले लूप हेन्ले वृक्क वलय