भौतिकशास्त्र परिभाषा कोश

n. १ लाभ (पु.) २ Elec. Comm., Radio, etc. (as, a general term used to denote an increase in signal power in transmission from one point to another; specif. the ratio of increase of output current, power, or voltage over input– as opposed to loss) वर्धन (न.) v.t. & i. १ लाभ करणे, लाभ होणे २ वर्धन करणे, वर्धन होणे

n. Elec. Eng., etc. (as, an instrument for measuring small electric current or for detecting its presence) गॅल्व्हानोमीटर (पु.)

Thermionics वायु विमोच नलिका

n. (a laboratory apparatus for holding and measuring gases) वायुमापी (पु.)

n. (as, a Geiger counter) गायगर गणित्र (न.)

v.t. १ जनन करणे २ उत्पन्न करणे

geodetic line

n. (also terrestrial magnetism) भूचुंबकत्व (न.)

n. उन्हाळी कारंजे (न.)

adj. दिलेला

Astron. गोल गुच्छ

n. (as, an instrument for measuring angles) कोनमापी (पु.)

adj. अंशांकित

ग्रॅमरेणु आकारमान

जाल पंक्तिदर्शी

गुरुत्वीय अभिरक्त विस्थापन

gray

भूपृष्ठ परावर्तित तरंग

n. (as, the act or an instance of rotation in a circle or spiral) घूर्णन (न.)

Radio १ (as, an instrument) वर्धन नियंत्री २ (as, a process) वर्धन नियंत्रण

adj. गॅल्व्हानोमितीय

वायु इलेक्ट्रोड

n. द्वार (न.)

(also Geiger-Muller counter) (after Hans Geiger, Ger. physicist and W. Muller, Ger. physicist– its inventors) गायगर गणित्र (गायगर-म्यूलर गणित्र)

adj. १ जनित २ उत्पन्न केलेला

n. १ (as, a branch of applied mathematics that determines by observation and measurement the exact positions of points and the figures and the areas of large portions of the earth’s surface, the shape and the size of the earth, etc.) भूपृष्ठामिति (स्त्री.), भूगणित (न.) २ (as, geodetic surveying) भूपृष्ठमितीय सर्वेक्षण (न.)

adj. भूमितीय

n. १ (as, a false image or a faint double image appearing on a television screen) छद्म प्रतिमा (स्त्री.), बनावट प्रतिमा (स्त्री.) २ Met. (as, ghost line) छद्म रेषा (स्त्री.)

n. Geol. हिमवाह (पु.)

n. गोलिका (स्त्री.)

adj. १ सु–, चांगला २ उचित, योग्य

अंशांकित सिलिंडर

ग्रॅमरेणु भार

जाल पंक्तिदर्शन

बलाची गुरुत्वीय एकके (न.अ.व.)

n. Eng., Thermionics, etc. (as, a network; an electrode having one or more openings for the passage of electrons or ions) ग्रिड (न.)

n. गट (पु.) v.t. गट करणे, गट पाडणे

adj. घूर्णनी

adj. Astron. (of or relating to a galaxy) दीर्घीका–

n. Elec. Eng. (in instrument for detecting the presence and direction of an electric current, as of feeble intensity) गॅल्व्हानोस्कोप (पु.)

Cathode Ray Tubes वायु नाभीयन

द्वार परिपथ

Elec. Eng. (after Heinrich Geissler, Ger. mechanic– a vacuum tube having a moderate degree of exhaustion so that an electric discharge taking place in it will be brightly luminous but broken up by dark spaces) गायसलर नलिका

adj. जनक–, जनन–

adj. (also geodesic or geodetical) भूपृष्ठमितीय, भूगणितीय

आकृति केंद्र, आकृति केंद्र

Light छद्म प्रतिमा, बनावट प्रतिमा

n. Geol. ग्लान्स (न.)

n. चकाकी (स्त्री.) cf. brightness

सुवाहक, Elec. सुवाहक (पु.)

अंशांकित पात्र

n. Chem. (also called grammolecular weight) ग्रॅमरेणु (पु.)

n. (as, an instrument or device) गुरूत्वमापी (पु.)

adj. गुरुत्वीय

ग्रिड गलन

Radio गट वेग

n. घूर्णन दिक्सूचक (पु.)

n. Astron. दीर्घिका (स्त्री.)

n. (symbol Γ or γ) गॅमा (पु.) (सं. Γ किंवा γ)

वायुपात्र (न.)

v.t. & i. १ संकलित करणे, संकलित होणे, एकत्रित करणे, एकत्रित होणे २ संग्रहित होणे, जमणे

n. रत्न (न.)

Elec. Eng. (वीज) निर्मित संयंत्र

१ Geol. भूपृष्ठमितीय रेषा २ Math. अल्पांतराली रेषा

भूमितीय त्रुटि, भूमितीय त्रुटि

(also ghost) Met. छद्म रेषा

(as, the angle between an incident beam as of X-rays or electrons and the surface upon which it is incident; the complement of the angle of incidence) स्पर्श कोन

v.i. १ झळकणे २ उजळणे n. प्रभा (स्त्री.)

v.t. –चे नियमन करणे

n. अंशाकन (न.)

n. ग्रामोफोन (पु.)

v.t. & i. (as, to obey the law of gravitation; to move by gravitation) (गुरुत्वाकर्षणाने) ओढले जाणे

n. Nucleonics गुरूत्वाणु (पु.), ग्रॅव्हिटॉन (न.)

ग्रिड नियंत्रित प्रज्योत दिष्टकारी

गट तरंग

adj. घूर्णचुंबकीय

n. Meteor. झंझावात (पु.)

(also γ-rays) गॅमा किरण (पु.अ.व.) (γ-किरण)

वायुदीप (पु.)

n. १ संकलन (न.) (as in: light gathering power प्रकाश संकलन शक्ति) २ संग्रहण (न.)

adj. १ सामान्य २ सर्वसाधारण cf. normal

n. Elec. Eng. (वीज) निर्मिति केंद्र (न.)

भूपृष्ठमितीय सर्वेक्षण

Math. भूमिति माध्य

छद्म स्पंद

v.i. दिपवणे n. झळाळी (स्त्री.) तिरीप (स्त्री.)

प्रभा विमोच, प्रभा विमोच (विद्युन्मोच)

adj. नियमित केलेला

अंशशोधन (न.)

adj. कणीदार, दाणेदार

n. गुरुत्वाकर्षण (न.)

n. गुरुत्व (न.)

ग्रिड आपरिवर्तित प्रवर्धी, ग्रिड आपरिवर्तित प्रवर्धी

adj. गट केलेला, गट पाडलेला

घूर्णचुंबकीय परिणाम

n. Geol. Min. गॅलीना (पु.)

(also called phase space) Electronics गॅमा अवकाश

Chem., etc. वायु मुखपट

v.t. (also gage) (as, to measure exactly; to determine precisely the size of, amount of, dimensions or other measurable value of) प्रमापन करणे n. १ प्रमापी (पु.), गेज (पु.) २ प्रमापन (न.), गेज (पु.)

सामान्य. परिसंचारण

n. १ जनन (न.) २ पिढी (स्त्री.)

भूपृष्ठमितीय सर्वेक्षण

भूमितीय प्रकाशिकी, Light (as, a branch of optics that ignores the wave nature of light and treats problems of reflection and refraction from the ray aspect) भूमितीय प्रकाशिकी

छद्म संकेत

adj. १ (डोळे इत्यादी) दिपविणारा (as in : glaring light दिपवणारा प्रकाश) २ ढळढळीत (as in : glaring mistake ढळढळीत चूक)

प्रभा दीप

n. Eng. नियामक (पु.)

n. (as, a small particle) कण (पु.)

n. कणमयता (स्त्री.), कणिकामान (न.)

adj. गुरुत्वीय, गुरुत्व–

गुरुत्व घट, Elec. Eng. गुरुत्व घट

v.t. पेषण करणे

n. गट करणे (न.), गटपाडणी (स्त्री.)

घूर्णचुंबकीय गुणोत्तर

(after Galileo, Ital. astronomer and physicist) गॅलीलिओ रूपांतरण

गॅमा किरण पंक्तिदर्शन

गॅस ओव्हन

adj. प्रमापित

सामान्य सापेक्षता

जनन दर

geodesy

भौतिक प्रकाशिकी

n. Eng. धारीपट्टी (स्त्री.)

n. काच (स्त्री.)

n. सरस (पु.) v.t. चिकटवणे

(abbr. of gram– a metric unit of mass and weight) ग्रॅ.

कणसीमा (स्त्री.)

v.t. & (to form or crystallise into grains, granules or small masses) कणमय करणे, कणमय होणे

acceleration due to gravity

gravimeter

n. पेषणी (स्त्री.)

n. वृद्धि (स्त्री.)

n. घूर्णी (पु.)

n. १ वीथि (स्त्री.) २ सज्जा (पु.), गॅलरी (स्त्री.)

adj. Nucleonics गॅमा संवेदी

वायुदाब

n. (pl. gauss or gausses) Elec. Eng. (after Karl Friedrich Gauss, Ger. mathematician– the cgs electromagnetic unit of magnetic flux density) गाउस (न.)

(also general theory of relativity) सामान्य सापेक्षता सिद्धांत

जनन काल

adj. भौगोलिक

(also geometric progression) Math. भूमिति श्रेढी, गुण श्रेढी

Thermodynamics (after Josiah Willard Gibbs, Am. mathematician and physicist and Hermann L. F. von Helmholtz, Ger. scientist) गिब्ज हेल्महोल्टस समीकरण

n. काचफुगारी (पु.)

(abbr. of gram) ग्रॅ.

n. श्रेणीकरण (न.), श्रेणीबंध (पु.)

adj. कणित

adj. कणमय केलेला, कणमय झालेला

celestial mechanics

गुरुत्व तरंग

n. पेषण (न.)

वृद्धि सर्पिल

n. घूर्णस्थापी (पु.)

n. (as, a unit of capacity) गॅलन (पु.)

(after George Gamow, Am. physicist) गॅमोव्ह गुणक

वायु टर्बाईन

(after Karl F. Gauss) गाउसीय वितरण

n. १ सामान्यीकरण (न.) २ सामान्य विधान (न.)

adj. जनन–

भौगोलिक याम्योत्तर, भौगोलिक रेखावृत्त

adv. भूमितीय दृष्ट्या, भूमितिदृष्ट्या

(in comb,) (a prefix meaning 109– abbr.g.) जिगा–

n. काचकापी (पु.)

उतरणे, कमी होणे

n. १ (as, a step, stage or degree in rank, quality, value, etc.) श्रेणी (स्त्री.) २ (as, of quality, excellence, etc.) प्रत (स्त्री) ३ Geol. प्रवणन (न.) v.t. १ श्रेणीबद्ध करणे २ प्रतवारी लावणे

n. कणीयता (स्त्री.)

n. कणिकायन (न.)

गुरुत्व स्थिरांक

adj. (also gray) धूसर

n. खाच (स्त्री.)

वृद्धि सोपान

adj. घूर्णस्थितिक

adj. (as distinguished from faradic) गॅल्व्हानी

n. मार्गिका (स्त्री.)

adj. वायुरूप, वायु–

गाउसीय फल

v.t. सामान्यीकरण करणे

n. १ जनित्र (न.), जनरेटर (पु.) २ Math. (as, generatrix) जनक (पु.)

n. भूगोल (पु.)

n. भूमिति (स्त्री.)

n. (after Willian Gilbert, Eng. physicist– the cgs unit of magnetomotive force) गिल्बर्ट (न.)

n. काचवाळू (स्त्री.)

वर जाणे, चढणे, जास्त होणे

adj. १ श्रेणीबद्ध, श्रेणित २ प्रतवारी लावलेला ३ Geol. प्रवणित

n. (also gramme) (a metric unit of mass and weight– abbr. gm. or gr.) ग्रॅम (पु.), ग्राम (पु.)

n. (a little grain) कणिका (स्त्री.)

गुरुत्व क्षेत्र, गुरुत्व क्षेत्र

धूसर वस्तु

adj. एकूण, स्थूल n. ग्रोस (पु.) (बारा डझन)

n. १ मार्गदर्शक (पु.) २ (as, a contrivance for directing the motion, esp. such a contrivance having a directing edge, surface or channel) देशिनी (स्त्री.) v.t. १ मार्गदर्शन करणे २ (as, to regulate and manage or direct) पथनिर्धारित करणे

Elec. Eng. गॅल्व्हानी घट

n. १ अंतराल (न.), मोकळी जागा (स्त्री.) २ Geol. खिंड (स्त्री.), फट (स्त्री.)

वायुरूप पटल, (as, a film in which the molecules move about independently on the surface and their lateral adhesion for each other is very small) वायुरूप पटल

गाउसीय एकके (न.अ.व.)

adj. सामान्यीकृत

n. Math. जनिफा (स्त्री.)

adj. भूशास्त्रविषयक, भूशास्त्रीय

n. (as, an entity consisting of an electromagnetic field held together by the gravitational attraction arising from the energy, and hence mass, of the field) जिऑन (न.)

v.t. १ सुवर्णविलेपन करणे, सोन्याचा मुलामा देणे २ (as, to tinge with a golden colour) सोनेरी छटा आणणे

n. काचकुंतल (न.)

n. सुवर्ण (न.), सोने (न.)

n. (the inclination or the rate of regular or graded ascent or descent; a part that slopes upward or downward) प्रवणता (स्त्री.) (प्रवण– inclined, sloping; प्रवणता– inclination, slope– up or down)

Chem. (also called gramatomic weight) ग्रॅम अणु (पु.)

n. आलेख (पु.) cf. chart

गुरुत्व अभिवाह

(the glancing angle occurring in grazing incidence) पृष्ठसर्पी कोन

n. १ भू (स्त्री.), भूमि (स्त्री.), जमीन (स्त्री.) २ आधार (पु.) v.t. भूमिस्थ करणे

Electronics देशिनी क्षेत्र

n. जस्तविलेपन (न.)

अंतराल लांबी

वायु रूप

n. जाळी (स्त्री) v.t. जाळी बसवणे

सामान्यीकृत सहनिदशक (पु.अ.व.)

adj. (relating or applied to or descriptive of all members of a genus, class or group; common to or characteristic of a whole group or class) जातिगत

n. भूशास्त्र (न.)

n. (an instrument designed to detect vibrations passing through rocks, soil, or ice) भूकर्ण (पु.)

n. सुवर्णविलेपन (न.)

adj. १ काचसदृश २ काचमय

n. सुवर्णपत्र (न.)

n. १ श्रेणीबद्ध करणे (न.) २ प्रतवारी लावणे (न.) ३ प्रवणन (न.)

ग्रॅम अणुभार

आलेखपत्र (न.), आलेख कागद

गुरुत्वीय बल

(incidence, as of X-rays, at a very small glancing angle) पृष्ठसर्पी आपतन

घासलेली काच

adj. (controllable as to the direction of motion) पथनिर्धारित (as in: guided missile पथनिर्धारित क्षेपणास्त्र)

v.t. जस्तविलेपित करणे

n. वायु (पु.)

Eng. वायु इंधन, वायुरूप इंधन

n. Eng. गिअर (न.), दंतुरचक्र (न.) v.t. १ गुंतवणे २ गिअरमध्ये टाकणे

सामान्यीकृत संवेग (पु.अ.व.)

Nucl. Phys. जातिगत नाम

adj. (dealing with, derived from or relating to terrestrial magnetism; of or relating to geomagnetic field) भूचुंबकीय

adj. भूभौतिक–, भूभौतिकीय

n. Eng. तुळई (स्त्री.)

v.t. १ चकाकी देणे २ काचरोगण लावणे n. १ चमक (स्त्री.), चकाकी (स्त्री.) २ काचरोगण (न.)

Elec. सुवर्णपत्र विद्युतदर्शी

n. (an instrument for measuring the gradient of a physical quantity, as of temperature, the earth’s magnetic field, a slope) प्रवणतामापी (पु.)

n. Heat ग्रॅम कॅलरी (स्त्री.)

adj. १ आलेखी २ (as, marked by clear and lively description) रेखीव

गुरुत्वीय कर्षण

पृष्ठसर्पी किरण

Nucleonics (as, the energy level of an atomic electrons system, atomic nucleus, etc.) मूल अवस्था (मूल ऊर्जा पातळी अवस्था)

Radio पथनिर्धारित तरंग

(abbr. of ‘giga–’) जिगा–

adj. जस्तविलेपित

Chem. वायु स्थिरांक

वायुरूप अवस्था

n. गिअरन (न.), गिअरमध्ये टाकणे (न.)

सामान्यीकृत वेग

adv. जातिगत दृष्ट्या

भूचुंबकीय विषुववृत्त

n. (the science concerned with the physical characteristics and properties of the earth) भूभौतिकी (स्त्री.)

n. घेर (पु.)

adj. चकाकी असणारा

v.t. सुवर्णविलेपित करणे, सोन्याचे पाणी देणे

adj. क्रमशः, क्रमाक्रमाने होणारा

n. Chem. ग्रॅम सममूल्य (न.)

आलेखी प्रतिरूपण

गुरुत्वीय तीव्रता

Light (a simple measn of comparing the intensities of two light sources) तैलबिंदु अनुदीप्तिमापी

भू तरंग

n. गिटार (स्त्री.)

n. कळयंत्र (न.) cf. apparatus

जस्तविलेपित लोखंड

वायु डायोड, वायु डायोड

n. वायुधारक (पु.)

n. (an experiment carried out by proposing a hypothesis in thought only) विमर्ष प्रयोग (पु.) (विमर्ष = deliberation, reasoning)

n. १ सामान्यता (स्त्री.), सामान्य भाव (पु.) २ (as, a general law) सामान्य नियम (पु.)

n. १ (as, coming into being of anything) जनन (न.) २ (as, origin) उत्पत्ति (स्त्री.)

भूचुंबकीय क्षेत्र

v.t. & i. मिळवणे, मिळणे

n. मथितार्थ (पु.)

n. १ गोल (पु.), गोळा (पु.) २ भूमंडल (न.)

adj. सुवर्णविलेपित

adv. क्रमशः

gram

n. Optics (a reticle composed of lines ruled on a transparent plate) रेखाजाल (न.), सूत्रजाल (न.)

गुरुत्वीय वस्तुमान

adj. तेलकट

adj. १ भूमिस्थ २ पेषित, घासलेला

n. १ (as, an apparatus for projecting or forcibly spraying) प्रक्षेपी (पु.) २ बंदूक (स्त्री.) ३ तोफ (स्त्री.)

gauge

n. जस्तविलेपन (न.)

वायू विमोच, वायु विमोच

n. (also petrol) गॅसोलीन (न.)

काल्पनिक प्रयोग

adv. सामान्यतः, सामान्यपणे

geodetic, n. १ Geol. (as, geodetic line) भूपृष्ठमितीय रेषा (स्त्री.) २ Math. (the shortest path between two points on any surface) अल्पांतराली रेषा (स्त्री.)

भूचुंबकीय ध्रुव

n. Thermionics (as, a metallic deposit in a vacuum tube whose function is to absorb residual gas) अवशोषी (पु.) गेटर (न.) v.t. गेटर लावणे, गेटरचा उपयोग करणे

v.t. १ देणे २ (as, heat, etc.) सोडणे, बाहेर टाकणे

adj.गोलाकृति–, गोल–

n. सुवर्णविलेपन (न.)

v.t. (to mark with degrees as the scale of a thermometer) अंशांकन करणे (अंश- degree, अंकन marking)

adj. ग्रॅमरेणु–

n. (as, any framework or latticework consisting of a regular arrangement of bars, rods or other long, narrow object with interstices between them) जाल (न.)

गुरुत्वीय विभव

हरित, हिरवा, adj. हरित, हिरवा

भूमिस्थ ॲन्टेना, भूमिस्थ आकाशग, भूमिस्थ ॲन्टेना, भूमिस्थ आकाशग

v.i. (to revolve around a central point; to move spirally about an axis) घूर्णन करणे