धातुशास्त्र परिभाषआ कोश

लवण प्रभाव

रेती (माती) साचा ओतकाम

n. पापडी दोष (पु.)

अणूची प्रकीर्णन शक्ति

पेच दंड, पेच तार

छेदिका मापांक

adj. अवसादी, गाळाचा

n. स्वयं कठिणीकरण (न.)

चांदी झाळकाम मिश्रधातु

एकेरी तिर्यक खाच सांधा

सांगाडा आकृतिबंध, फर्मा आकृतिबंध

कवच ताण रूपण

धातुमळी अडकणे

सरक गुणक

सरक द्वार

मुरवण अल्कधर्मी स्वच्छन

डागकाममिश्रधातु ठिसूळीभवन

विलयनता गुणांक

n. सॉर्बाइटन (न.)

विशिष्ट ऊष्मा

n. स्पेरिलाईट (न.)

उत्प्लवी ज्वालक

ढलपी कोळसा

तुषार मनोरा

वर्गित स्फटिक

राशीकरण दोष

प्रमाण वाळू

स्थिर-अवस्था विभव

घनदर्शी सूक्ष्मप्रारण चित्रण

side-blown converter

संचित-ऊर्जा सांधण

विकृति कठिणीकरण गुणांक

n. सामर्थ्य (न.)

प्रतिबल भंग चाचणी

n. (as, in microscopy) मालिका (स्त्री.)

मेख सांधण

अतिसूक्ष्म गुहिका

शिथिल जुळणी

पृष्ठ ओतकाम

delayed failure

संश्लेषित वायु

क्षेपण (न.)

वाळू साचेकाम

n. स्कॅफोल्ड (पु.), भारनिलंबी (पु.)

स्मिडचा नियम

n. मळफेस (पु.)

द्वितीय प्रावस्था कण

n. विलग्नन (न.), विलग्नता (स्त्री.)

n. स्वयंद्रुतशीतन (न.)

रजत ग्लान्स

एक-J- खाच सांधण

n. नाल पट्टी (स्त्री.)

शुष्कित पृष्ठ साचा

धातुमळी समावेशन

सरक साचापेटी

अवसर्प चाचणी

immersion cleaning,

n. डागकाम (न.)

द्रावणीय ॲनोड

n. चयन (न.), प्रतवारी (स्त्री.)

n. विनिर्देश (पु.)

n. स्फेलेराईट (न.)

फिरकी ठोकळा

विभाजित पेटी, विभक्त पेटी

n. फवारणी (स्त्री.)

चौरस खाच सांधा

राशीकरण दोष ऊर्जा

स्थिर तरंग

बाष्प वातावरण

गोलीय जाल

स्कंध क्रोड यंत्र

n. स्टोव्ह (पु.)

विकृति कठिणीकरण घातांक

n. प्रतिबल (न.)

प्रतिबल विकृति आकृति, प्रतिबल ताण आकृति

n. पट्टी (स्त्री.)

अवशून्य शीतन

internal oxidation

अतिवाहक मिश्रधातु

पृष्ठ दोष

n. पुसणी (स्त्री.)

कृत्रिम माल, कृत्रिम-द्रव्य (न.)

उद्विलयन क्षार

वाळू पंप

n. अदिश (पु.)

श्यूप प्रक्रिया

Time Temperature Transformation curve

द्वितीयक अधिशोषण

n. पकड (स्त्री.)

स्वयं-एकदिशित मंडल

रूपेरी ग्रॅफाइट

निमज्जन व प्लवन

नाल पट्टी रूपण

डोली उच्चालक

cinder notch

सरक रूपण

n. गारा (पु.)

n. मुरणे (न), मुरवणे (न.)

डागकाम खड्या

n. द्राव्य (न.)

प्रतवारी यंत्र

n. नमुना (पु.)

परावर्तन गोल

flame hardening

विभक्त दाबसाचा

रंगतुषारण (न.)

softening point

गोलांचे राशीकरण

n. मंड (पु.), खळ (स्त्री.)

बाष्पित्र कोळसा

गोलीय प्रक्षेप, त्रिमिती प्रक्षेपण, त्रिमिती प्रक्षेप

सूत्रमितीय अंक

n. भाजणे (न.)

ताण ताडन

प्रतिबल संकेंद्रण, प्रतिबल संहति

प्रतिबल तरंग (पु.अ.व.)

पट्टी कर्षण

अववातावरणीय शीतन

उपकण विश्लेषण

under cooling

पृष्ठ विसरण, पृष्ठ विसारण

n. १ (rotary) शुंडाकार घडाई (स्त्री.), घूर्णी आकारण (न.) २ फुलरण (न.)

कृतक वाळू

क्षार तुषारण चाचणी, क्षार फवारा चाचणी

वाळूचे पुनःप्रापण

n. शल्क (पु.), खवला (पु.)

प्रस्फुरण गणित्र

कोळसा भुकटी

द्वितीयक हवा

वरणात्मक आघात

(chromium) स्वनियंत्री द्रावण

चांदी लेपन, रजत लेपन

n. निमज्जन-तरण प्रतवर्धन (न.)

स्केल्प लाटणी, नालपट्टी लाटणी

random sequence

धातुमळी कप्पा

सरक यंत्रणा

स्लश ओतकाम

मुरवण गर्त

(also pack carbirising) घन कार्बुरीकरण

n. द्रावण (न.)

n. दृढता (स्त्री.), निर्दोषता (स्त्री.)

वर्णालि उत्सर्जकता, वर्णपंक्ति उत्सर्जकता

गोलीय विपथन

आभ्रामी पुंजांक

विभक्त आकृतिबंध

n. प्रसरण (न.)

दाबयंत्र (न.)

राशीकरण अनुक्रम

आरंभक पत्रा

बाष्प संपाती घण

गोलीय पट्टी

सूत्रमितीय पाणी

सरल कर्ष साचेकाम यंत्र

विकृति प्रमाण

प्रतिबल संक्षारण

n. (cyclic) (चक्रवर्ती) प्रतिबलन (न.)

पट्टी लाटणीयंत्र, पट्टी लाटणी

n. pl. उपसीमा (स्त्री.अ.व.)

उपकण अपूर्णांक

n. अतिसूक्ष्मकण (पु.अ.व.)

पृष्ठ ऊर्जा

कचरा काढणे

n. (as, in pinhole system) व्यवस्था (स्त्री.)

n. (in cashing) दोषनिरसन (न.)

रेतीक्षेपण (न.)

खवला भंजक, शल्क भंजक

n. काठिण्यदर्शी (पु.)

झिरपरोध सांधा, सीलबंद सांधा

दुय्यम विसर्पण

वरणात्मक गट अनुक्रम

अर्धजल वायु

रजत-डाग मिश्रधातु

n. अपगमन (न.)

विषमतलीय लाटन

n. खरडणे (न.)

धातुमळी तंतु

सरक प्रतल

स्लश घडाई

साबण प्लावन

घन विसरण

द्रव कठिणीकरण

ओतन दृढता

वर्णपंक्ति-रासायनिक विश्लेषण

विकृतीचा गोलीय घटक

n. आस (पु.)

विभाजित रूपांतरण

n. प्रसारक (पु.)

दाब साचेकाम

सांतरित असंतत फिलेट सांधण

प्रतिबल अवस्था

स्टेकेल लाटणीयंत्र

गोलीय त्रिकोण

n. (रस) सूत्रमिति (स्त्री.)

सरल ध्रुवता

विकृतिवेग संवेदन क्षमता

प्रतिबल भंजन

प्रतिबल विमोचन विश्लेषण

n. अपसारी (पु.), विमोचक (पु.)

अवक्रांतिक अनुशीतन

उपकण आकारमापन

n. अतिपरिरूपण (न.)

working face

n. स्वेदन (न.)

सर्वोपयोगी वाळू

स्वलोपी ॲनोड (पु.अ.व.)

n. प्रतिदर्श (पु.), नमुना (पु.)

n. रेतीक्षेपण यंत्र (न.)

शल्क विल्हेवाट

n. घर्षणजन्य झीज (स्त्री.)

n. सच्छिद्रता बंधक (न.)

द्वितीयक विलोप

वेचक कार्बुरीकरण, वेचक कार्बनभरण

n. वर्णपंक्तिदर्शिकी (स्त्री.)

चांदी झाळकाम, रजत झाळकाम

१ उद्‌गत धातु २ निर्गत धातु

n. विषमतलता (स्त्री.)

n. कर्पर (न.)

monkey cooler

१ सरक गट २ घसर प्रणाली

n. Enamelling विपंकन (न.)

n. सोपस्टोन (पु.)

घन संकुंचन

द्रावण ऊष्णोपचार

अवकाश समूह

वर्णपंक्ति-रासायनिक तंत्र

गोलाकार आधार दंड

n. स्पिनेल (न.)

स्पंज लोह

n. १ स्प्रिंग (पु.) २ स्कंद (पु.)

दाब साचेकाम साधनसामग्री

कुंठित स्तर

त्रिमिति अवस्था

पोलाद आवरण

त्रिमिति चित्र

n. pl. कोळसाभरक (पु.अ.व.)

n. सरलीकरण (न.)

विकृति गुणोत्तर

प्रतिबल विचलक

(also wrap forming) खेचरूपण (न.),ताण रूपण

विमोचक दाबक

अवक्रांतिक शीतन

प्रतिस्थापान घन द्रावण

n. अधिगट (पु.)

पृष्ठ अंत्यरूप

strickle board

प्रणालित लोप

स्वलोपी रक्षण

n. प्रतिदर्शी (पु.)

n. वालुकाश्म (पु.)

शल्क निर्मिति

भंगार नियंत्रण

प्रच्छन्न सच्छिद्रता

द्वितीय कण वृद्धि

वरणात्मक संक्षारण

स्थायी स्थानभ्रंश

एकल स्फटिक

अपगामी लाटणी

साका गोलक

drop ball

विरवलेला चुना

फट पद्घति

लघुकोनी प्रकीर्णन

सोडा ॲश उपचार

घन विलयनक्षमता

द्रावण विभव

अवकाश समूह चिन्ह

n. वर्णपंक्तिलेखी (पु.)

गोलाकार प्रक्षेपण

स्पिनेल संरचना

n. स्पंजता (स्त्री.)

पश्च क्षेप

दाब पट्टी

निष्कलंक पोलाद

द्विमिति अवस्था

पोलाद ढेप

स्टर्लिंग चांदी

n. कोळसाभरण (न.)

(also sweep guide) सरलकारी पथदर्शक

गाळणी क्रोड

ग्रीवा प्रतिबल वितरण

ताण लघूकरण लाटणी

अपसारक रूळ

अवक्रांतिक तापमान

n. (also substratum) अधःस्तर (पु.)

n. अतितापन (न.)

पृष्ठ वितळ सांधण

straightening agent

प्रणालित विभ्रम

n. पल्याण (न.)

n. नमुना गोळा करणे (न.)

सॅंडविच लाटन

शल्क निष्कासन

भंगार उपचार

सीलबंद क्ष-किरण नलिका

द्वितीय काठिण्य

वरणात्मक प्लवन, वरणात्मक तरण

स्तंभ भट्टी

एकल स्फटिक विरूपण

संपुंज घडाई

साका द्वार

n. लादी (स्त्री.)

तिर्यक भंग

चिरण रेषा

n. विगालक (पु.)

सॉडरबर्ग इलेक्ट्रोड

घन विलयन

द्रावण उपचार

अवकाश जालक

n. वर्णपंक्तिमापी (पु.)

n. गोलाकारता (स्त्री.), गोलाई (स्त्री.)

n. आभ्रामक (पु.)

n. स्पंजन (न.)

n. सिंचन (पु.), शिंप्पक (पु.)

दाब काल

n. मेख (स्त्री.), खुंटी (पु.)

स्थितिक श्रांति

पोलाद छेद

n. स्टिबनाइट (न.)

अश्मयुग (न.)

n. विकृति (स्त्री.)

विकृतिप्रेरित मार्टेन्साइट

प्रतिबल प्रवणता

ताण परिवेष्टन

n. १ (as, in solvent extraction) पुनर्उपलब्धि (स्त्री.) २ विमोचन (न.)

अधस्त्वचीय वातछिद्र

n. उपसंरचना (स्त्री.)

अध्यारोपित कोड

पृष्ठ कठिणीकरण

प्रसर्प आकृतिबंध

(Society of Automotive Engineers) SAE पोलाद

वालुका ताडन

प्रतिदर्श आभ्रामक

शल्क निष्कासन साधन

n. १ पडदा (पु.) २ चाळणी (स्त्री.)

n. टीप (स्त्री.)

दुय्यम धातु

वरणात्मक तापन

चलतळ भट्टी

एकल स्फटिक विवर्तनमापी

संपुंजित लोह संघट्ट

n. साकानिर्मुलक (पु.)

लादी ढकल्या

n. चिक्कणक (न.)

चिरण कर्तनी

n. विगालन (न.)

n. सोडिअम (न.)

घनीभवन स्थिरांक

n. द्रावक (न.)

अवकाशन पट्टी

n. पंक्तिप्रकाशतीव्रतामापी (पु.)

गोलाभ ग्रॅफाइट

n. फिरकी घडण (स्त्री.)

स्पंजी ओतकाम

n. रसनलिका (स्त्री.)

स्थिरीकृत संरचना

n. पोगर-फुलवण (न.)

स्थैतिक वारंवरता रूपांतरित्र

पोलादी तार

स्टीफेल लाटणी

n. Enamelling तासणी (स्त्री.)

विकृति कालप्रभावन

विकृतिप्रेरित अपक्षेपण

प्रतिबल तीव्रता अंक

Luder's line

विमोचन पट्टी

उपकण संरचना

n. (as, in trigonal subsystem) उपप्रणाली (स्त्री.)

adj. अतिजालक

open cast mining

n. (also swelling) फुगवटा (पु.)

n. झोळ (पु.)

वाळू भर्जन दोष

n. साबणीकरण (न.)

n. तासणे (न.)

चाळणी विश्लेषण

टीप सांधा

द्वितीय पुनःस्फटिकीभवन

वरणात्मक उद्धिलयन, वरणात्मक निर्विलयन

कर्तन विकृति

एकल स्फटिक विवर्तनमिति

n. ताप संसंजन (न.), ताप संपुंजन (न.)

पृष्ठ शुष्कन

लादी दाबक

n. Enamelling घसरणदोष (पु.)

n. खवला दोष (पु.)

n. धुर (पु.), धूम्र (पु.)

सोडिअम पिक्रेट कोरक

घनीभवन वेग

द्रावक निष्कर्षण

n. पापुद्रे पडणे (न.)

n. वर्णपंक्तिदर्शी (पु.)

गोलाभकृत सिमेंटाइट

n. (also whirl gate) फिरकी द्वार (न.)

चमचा चाचणी

रसनलिका बटन

adj. स्थायीकारी, n. स्थायीकरण (न.)

n. १ (also drop forging) पात घडाई (स्त्री.) २ (as, in ore dressing)पात कुट्टन (न.)

स्थितिक पुनःस्फटिकीभवन

पोलाद काम

n. दृढकारी (न.)

n. निखनन (न.), खनन (न.)

विकृति पट्ट

n. गुंफण (स्त्री.)

प्रतिबल वर्धक

ल्यूडर रेखा ताण विकृति

संरचनात्मक बदल

n. pl. उपकण (पु.अ.व.)

चूषण उत्तापमापी

अतिजालक परावर्तन

पृष्ठीय अवशिष्ट प्रतिबले (न.अ.व.)

सममित गमनिका

सगायडॅक्नी पद्धति

वाळू ओतकाम

nondiagram lines

n. सूक्ष्म विश्लेषण (न.), क्रमवीक्षण (न.)

चाळणी बुजणे

टीप सांधा कालनियामक

द्वितीय सरक

वरणात्मक द्रुतशीतन

कर्तन प्रतिबल

एकल पायस पटल

कणमान वितरण

पृष्ठ संभरण

लादी लाटणी

सरक रूपद

n. खाचण (स्त्री.)

धूर इशारा

सोडिअम सिलिकेट

घनीभवन संकुंचन

घनविलयन सीमा

अल्प विलेय क्षार

n. वर्णालि (स्त्री.), वर्णपंक्ति (स्त्री.)

n. गोलाभकरण (न.)

सर्पिल प्रतवर्धन

स्थानीय ज्योत कठिणीकरण

रसनलिका कर्तन

स्थायीकारी अनुशीतन

१ पात घडाई यंत्र २ पात कुट्टन यंत्र

अचल ज्योत कठिणीकरण

सोपान घन चाचणी

दृढन संधि, दृढन सांधा

n. प्रतिबंधन (न.)

विकृति वितरण

n. (buffing) पट्टा उजाळण (न.)

प्रतिबल विमोचन

n.साचा आकारक (पु.)

n. संरचना (स्त्री.)

n. उपगट (पु.)

n. सल्फेटीकरण (न.)

adj. शीघ्र घडणसुलभ

पृष्ठपरुषता (स्त्री.)

सममिति केंद्र

n. मृत्तिका पेटी (स्त्री.)

वाळू ओतकाम

सॅटिन परिष्कृति

क्रमवीक्षी इलेक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शक

चाळणी वाहक

टीप सांधण

द्वितीय धन विलयन

वरणात्मक अनुमापन

संकुंचन प्रतिबल

एकल उद्‌भासन पद्धति

आकार परिमाण

पृष्ठ प्लावन

मंद द्रुतशीतन

n. अवपंक (पु.)

मंद नमन चाचणी

धूर विलोपक

कमजोर डागकाम