धातुशास्त्र परिभाषआ कोश

n. झोळ (पु.)

वाळू भर्जन दोष

n. साबणीकरण (न.)

n. तासणे (न.)

चाळणी विश्लेषण

टीप सांधा

द्वितीय पुनःस्फटिकीभवन

वरणात्मक उद्धिलयन, वरणात्मक निर्विलयन

कर्तन विकृति

एकल स्फटिक विवर्तनमिति

n. ताप संसंजन (न.), ताप संपुंजन (न.)

पृष्ठ शुष्कन

लादी दाबक

n. Enamelling घसरणदोष (पु.)

n. खवला दोष (पु.)

n. धुर (पु.), धूम्र (पु.)

सोडिअम पिक्रेट कोरक

घनीभवन वेग

द्रावक निष्कर्षण

n. पापुद्रे पडणे (न.)

n. वर्णपंक्तिदर्शी (पु.)

गोलाभकृत सिमेंटाइट

n. (also whirl gate) फिरकी द्वार (न.)

चमचा चाचणी

रसनलिका बटन

adj. स्थायीकारी, n. स्थायीकरण (न.)

n. १ (also drop forging) पात घडाई (स्त्री.) २ (as, in ore dressing)पात कुट्टन (न.)

स्थितिक पुनःस्फटिकीभवन

पोलाद काम

n. दृढकारी (न.)

n. निखनन (न.), खनन (न.)

विकृति पट्ट

n. गुंफण (स्त्री.)

प्रतिबल वर्धक

ल्यूडर रेखा ताण विकृति

संरचनात्मक बदल

n. pl. उपकण (पु.अ.व.)

चूषण उत्तापमापी

अतिजालक परावर्तन

पृष्ठीय अवशिष्ट प्रतिबले (न.अ.व.)

सममित गमनिका

सगायडॅक्नी पद्धति

वाळू ओतकाम

nondiagram lines

n. सूक्ष्म विश्लेषण (न.), क्रमवीक्षण (न.)

चाळणी बुजणे

टीप सांधा कालनियामक

द्वितीय सरक

वरणात्मक द्रुतशीतन

कर्तन प्रतिबल

एकल पायस पटल

कणमान वितरण

पृष्ठ संभरण

लादी लाटणी

सरक रूपद

n. खाचण (स्त्री.)

धूर इशारा

सोडिअम सिलिकेट

घनीभवन संकुंचन

घनविलयन सीमा

अल्प विलेय क्षार

n. वर्णालि (स्त्री.), वर्णपंक्ति (स्त्री.)

n. गोलाभकरण (न.)

सर्पिल प्रतवर्धन

स्थानीय ज्योत कठिणीकरण

रसनलिका कर्तन

स्थायीकारी अनुशीतन

१ पात घडाई यंत्र २ पात कुट्टन यंत्र

अचल ज्योत कठिणीकरण

सोपान घन चाचणी

दृढन संधि, दृढन सांधा

n. प्रतिबंधन (न.)

विकृति वितरण

n. (buffing) पट्टा उजाळण (न.)

प्रतिबल विमोचन

n.साचा आकारक (पु.)

n. संरचना (स्त्री.)

n. उपगट (पु.)

n. सल्फेटीकरण (न.)

adj. शीघ्र घडणसुलभ

पृष्ठपरुषता (स्त्री.)

सममिति केंद्र

n. मृत्तिका पेटी (स्त्री.)

वाळू ओतकाम

सॅटिन परिष्कृति

क्रमवीक्षी इलेक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शक

चाळणी वाहक

टीप सांधण

द्वितीय धन विलयन

वरणात्मक अनुमापन

संकुंचन प्रतिबल

एकल उद्‌भासन पद्धति

आकार परिमाण

पृष्ठ प्लावन

मंद द्रुतशीतन

n. अवपंक (पु.)

मंद नमन चाचणी

धूर विलोपक

कमजोर डागकाम

घनीभवन काल

n. (a term formed from the contraction of sound, navigation and ranging, an apparatus) सोनार (न.)

स्फुल्लिंग अवरोधी

n. स्पेक्युलम (पु.), दर्पणधातु (पु.)

जालद रूपद

fin

ठिपका सांधा

रसनलिका छेद

स्थायीकरण उपचार

पात कुट्टनी

सांख्यिकी नियंत्रण

क्रमवार सूक्ष्मविश्लेषक

n. दृढता (स्त्री.), ताठरपणा (पु.), ताठरता (स्त्री.)

n. प्रतिबंधी (पु.), बूच (न., पु.)

विकृति विवृत्तज, विकृति दीर्घवृत्तज

n. स्तरीभवन (न.)

प्रतिबल मोचन

(also striking board or sweep) साचा आकारक फलक

संरचना गुणक

उपजालक विन्यास (पु.अ.व.)

adj. सल्फेटकारी.

adj. अत्युच्चतापसह

पृष्ठ ताण

सममिति घटक

n. Enamelling झोळदोष (पु.)

वाळू संस्करण,साधनसामग्री

संपृक्ति निर्देशांक

ग्रीवापट्टसंधि (पु.)

चाळणी कार्यक्षमता

जोडरहित वलय लाटन

छेद लाटणी

निवडक्षमता निर्देशांक

n. Med. सिलिकामयता (स्त्री.), सिलिकॉसिस (पु.)

एकेरी आवेग सांधण

n. समाकरण (न.)

पृष्ठ गोठण मिश्रधातु

n. धातुमळी (स्त्री.)

n. १ सरक (स्त्री.) २ Enamelling एनॅमल मिश्रण (न.), काचलेप मिश्रण (न.)

अवमल डावला

n. धातु कंड (पु.)

सौम्य क्ष-किरण प्रदेश

घन-प्रावस्था सांधण

स्वन चाचणी

स्फुल्लिंग अंतर प्रेरण कठिणीकरण

शीघ्र आर्द्रतादर्शी

ferro manganese,

n. उसळणे (न.), उसळी (स्त्री.)

ठिपका सांधण

रसनलिका निग, रसनलिका प्लग

तराजूची स्थिरता

housing

श्रांतीचे सांख्यिकीय स्वरूप

(as, in fatigue) क्रमवर्धी चाचणी

शिलाई सांधण

प्रतिबंधी नलिका

विकृति ऊर्जा

स्ट्रॉमॉनीस आरोहण

प्रतिबल प्रतिवर्ती श्रांति

संताडन साचेकाम

संरचना असंवेदी गुणधर्म

अवतल निखनन, अवतल खनन

n. सल्फायडीकरण (न.)

अतिसंपृक्त घन द्रावक

पृष्ठ उपचार, पृष्ठोपचार (पु.)

सममिति अंक

क्षारकुंड (न.), क्षार मज्जनी

वाळू नियंत्रण

n. करवत (स्त्री.)

n. (deseaming; desurfacing) १ पृष्ठ दोष छेदन (न.) २ (as, edge preparation) कड तयार करणे (न.)

मळसूत्राक्ष (पु.)

जोडरहित नलिका

छेद संवेदनशीलता

n. सेलेनिअम (न.)

n. सिलिमनाइट (न.)

एक पारडे तराजू

समाकरण निर्माणी

पृष्ठपटलन (न.) (दोष)

धातुमळीकृत अपचय

सरक पट्ट उत्सारण

n. अवमलन (न.)

(stress-number of cycles) S-N आलेख

n. मृदूकरण (न.)

घन-विलयन कठिणीकरण

काजळी धमनित्र

ठिणगी चाचणी, स्फुल्लिंग चाचणी

n. स्पेल्टर (न.), अपरिष्कृत जस्त (न.)

स्पिगेल मूल्यांकन

उसळ क्रोड, आस्फालन क्रोड

तुषार लेपन

तंतूकृत काच

राशि कर्तन

प्रमाण इलेक्ट्रोड विभव

मूर्ति ओतकाम

अनुक्रम सांधण

stitcher

n. संचय (पु.), साठा (पु.)

ताण ऊर्जा विमोचन वेग

स्वैरधारा संक्षारण

प्रतिबल भंग

n. १ सूक्ष्मलेप (पु.), सूक्ष्मलेपन (न.) २ आघात (पु.)

संरचना संव‌ेदी गुणधर्म

n.संप्लवन (न.)

सल्फाइट लाय

स्वनातीत चाचणी

पृष्ठ संक्रियकारक

समकालिक आरंभण

क्षार मज्जनी झाळकाम

वाळू प्रसरण

n. लाकडी भुसा (पु.)

n. प्रकीर्णन (न.)

मळसूत्री स्थानभ्रंश, पेच स्थानभ्रंश

जोडरहित नळ उत्पादन

छेद आकारमान

n. स्वयं-अनुशीतन (न.)

n. चांदी (स्त्री.), रजत (न.)

एक गमन सांधण

समाकरण धानी

पृष्ठीय लाटन

धातुमळी नियंत्रण

सरक पट्ट अंतःसारण

n. लोष्ठक (पु.)

n. पेषण स्वच्छन (न.)

(also squatting value) मृदूकरण बिंदु

n. घन सीमा (स्त्री.)

n. काजळी धरणे (न.)

v.t.&i. तडतडणे, n. तडतडणे (न.)

डागकाम कासे

n. निग (पु.)

अपसारी भंजित विस्फार

तुषार शुष्कक

चौरस भंग

राशि साचेकाम

प्रमाण प्रक्षेपण

स्टेव्ह रचना

सोपानी दाबसारण

n. (also stitch welding machine)शिलाई सांधण यंत्र (न.)

संचित ऊर्जा

विकृति प्रमापी

सुवाही प्रवाह

प्रतिबल भंग आलेख

strickle board

पलिस्तर सामग्री

निमज्जित प्रज्योत भट्टी

n. सल्फर (न.), गंधक (न.)

पृष्ठ अधिशोषण

n. पृष्ठन (न.)

परस्परपूरक क्रिया

क्षार मज्जनी भट्टी

वाळुची प्रतवारी

n. कापणे (न.), करवतन (न.)

प्रकीर्णन छेद

पेच दाबयंत्र

कालभंजन (न.)

नमुना छेदन

n. स्वयं विसरण (न.)

चांदी झाळकाम, रजत झाळकाम

एकवस्तु प्रेरण कठिणीकरण

समाकरण नलिका

पृष्ठ घनीभवन

धातुमळीची विल्हेवाट

सरक पट्ट (पु.अ.व.)

जलनिर्गम कक्ष

n. उघडझाप साचापेटी (स्त्री.)

n. डागकाम मिश्रधातु (पु.)

n. विलयनक्षमता (स्त्री.)

n. सॉरबाइट (न.)

तडतड क्षय

डागकाम स्पेल्टर

n. (also ingot defect) उत्प्लव दोष

n. pl. १ (external) खाच पट्टया (स्त्री.अ.व.) २ (internal) खाचा (स्त्री.अ.व.)

तुषार द्रुतशीतन

चौकोनी जालक

राशि सांधण

मानक प्रतिदर्श, मानक नमुना, प्रमाण नमुना

स्थिर-अवस्था विसर्पण

सोपानी संधि, सोपानी सांधा

n. प्रमाणीकरण (न.)

श्रांतीतील संचित ऊर्जा

विकृति कठिणीकरण

प्रतिबल शिथिलन

प्रतिबल भंग गुणधर्म

सूत्र मणि

n. (in foundry) आधारक (पु.)

निमज्जित प्रज्योत सांधण

सल्फ्युरिक आम्ल

पृष्ठ बंधन

निलंबित कोड

adj. समक्रांतिक

लवण प्रभाव

रेती (माती) साचा ओतकाम

n. पापडी दोष (पु.)

अणूची प्रकीर्णन शक्ति

पेच दंड, पेच तार

छेदिका मापांक

adj. अवसादी, गाळाचा

n. स्वयं कठिणीकरण (न.)

चांदी झाळकाम मिश्रधातु

एकेरी तिर्यक खाच सांधा

सांगाडा आकृतिबंध, फर्मा आकृतिबंध

कवच ताण रूपण

धातुमळी अडकणे

सरक गुणक

सरक द्वार

मुरवण अल्कधर्मी स्वच्छन

डागकाममिश्रधातु ठिसूळीभवन

विलयनता गुणांक

n. सॉर्बाइटन (न.)

विशिष्ट ऊष्मा

n. स्पेरिलाईट (न.)

उत्प्लवी ज्वालक

ढलपी कोळसा

तुषार मनोरा

वर्गित स्फटिक

राशीकरण दोष

प्रमाण वाळू

स्थिर-अवस्था विभव

घनदर्शी सूक्ष्मप्रारण चित्रण

side-blown converter

संचित-ऊर्जा सांधण

विकृति कठिणीकरण गुणांक

n. सामर्थ्य (न.)

प्रतिबल भंग चाचणी

n. (as, in microscopy) मालिका (स्त्री.)

मेख सांधण

अतिसूक्ष्म गुहिका

शिथिल जुळणी

पृष्ठ ओतकाम

delayed failure

संश्लेषित वायु

क्षेपण (न.)

वाळू साचेकाम

n. स्कॅफोल्ड (पु.), भारनिलंबी (पु.)

स्मिडचा नियम

n. मळफेस (पु.)

द्वितीय प्रावस्था कण

n. विलग्नन (न.), विलग्नता (स्त्री.)

n. स्वयंद्रुतशीतन (न.)

रजत ग्लान्स

एक-J- खाच सांधण

n. नाल पट्टी (स्त्री.)

शुष्कित पृष्ठ साचा

धातुमळी समावेशन

सरक साचापेटी

अवसर्प चाचणी

immersion cleaning,

n. डागकाम (न.)

द्रावणीय ॲनोड

n. चयन (न.), प्रतवारी (स्त्री.)

n. विनिर्देश (पु.)

n. स्फेलेराईट (न.)

फिरकी ठोकळा

विभाजित पेटी, विभक्त पेटी

n. फवारणी (स्त्री.)

चौरस खाच सांधा

राशीकरण दोष ऊर्जा

स्थिर तरंग

बाष्प वातावरण

गोलीय जाल

स्कंध क्रोड यंत्र

n. स्टोव्ह (पु.)

विकृति कठिणीकरण घातांक

n. प्रतिबल (न.)

प्रतिबल विकृति आकृति, प्रतिबल ताण आकृति

n. पट्टी (स्त्री.)

अवशून्य शीतन

internal oxidation

अतिवाहक मिश्रधातु

पृष्ठ दोष

n. पुसणी (स्त्री.)

कृत्रिम माल, कृत्रिम-द्रव्य (न.)

उद्विलयन क्षार

वाळू पंप

n. अदिश (पु.)

श्यूप प्रक्रिया

Time Temperature Transformation curve

द्वितीयक अधिशोषण

n. पकड (स्त्री.)

स्वयं-एकदिशित मंडल

रूपेरी ग्रॅफाइट

निमज्जन व प्लवन

नाल पट्टी रूपण

डोली उच्चालक

cinder notch

सरक रूपण

n. गारा (पु.)

n. मुरणे (न), मुरवणे (न.)

डागकाम खड्या

n. द्राव्य (न.)

प्रतवारी यंत्र

n. नमुना (पु.)

परावर्तन गोल

flame hardening

विभक्त दाबसाचा

रंगतुषारण (न.)

softening point

गोलांचे राशीकरण

n. मंड (पु.), खळ (स्त्री.)

बाष्पित्र कोळसा

गोलीय प्रक्षेप, त्रिमिती प्रक्षेपण, त्रिमिती प्रक्षेप

सूत्रमितीय अंक

n. भाजणे (न.)

ताण ताडन

प्रतिबल संकेंद्रण, प्रतिबल संहति

प्रतिबल तरंग (पु.अ.व.)

पट्टी कर्षण

अववातावरणीय शीतन

उपकण विश्लेषण

under cooling

पृष्ठ विसरण, पृष्ठ विसारण

n. १ (rotary) शुंडाकार घडाई (स्त्री.), घूर्णी आकारण (न.) २ फुलरण (न.)

कृतक वाळू

क्षार तुषारण चाचणी, क्षार फवारा चाचणी

वाळूचे पुनःप्रापण

n. शल्क (पु.), खवला (पु.)

प्रस्फुरण गणित्र

कोळसा भुकटी

द्वितीयक हवा

वरणात्मक आघात

(chromium) स्वनियंत्री द्रावण

चांदी लेपन, रजत लेपन

n. निमज्जन-तरण प्रतवर्धन (न.)

स्केल्प लाटणी, नालपट्टी लाटणी

random sequence

धातुमळी कप्पा

सरक यंत्रणा

स्लश ओतकाम

मुरवण गर्त

(also pack carbirising) घन कार्बुरीकरण

n. द्रावण (न.)

n. दृढता (स्त्री.), निर्दोषता (स्त्री.)

वर्णालि उत्सर्जकता, वर्णपंक्ति उत्सर्जकता

गोलीय विपथन

आभ्रामी पुंजांक

विभक्त आकृतिबंध

n. प्रसरण (न.)

दाबयंत्र (न.)

राशीकरण अनुक्रम

आरंभक पत्रा

बाष्प संपाती घण

गोलीय पट्टी

सूत्रमितीय पाणी

सरल कर्ष साचेकाम यंत्र

विकृति प्रमाण

प्रतिबल संक्षारण

n. (cyclic) (चक्रवर्ती) प्रतिबलन (न.)

पट्टी लाटणीयंत्र, पट्टी लाटणी

n. pl. उपसीमा (स्त्री.अ.व.)

उपकण अपूर्णांक

n. अतिसूक्ष्मकण (पु.अ.व.)

पृष्ठ ऊर्जा

कचरा काढणे

n. (as, in pinhole system) व्यवस्था (स्त्री.)

n. (in cashing) दोषनिरसन (न.)

रेतीक्षेपण (न.)

खवला भंजक, शल्क भंजक

n. काठिण्यदर्शी (पु.)

झिरपरोध सांधा, सीलबंद सांधा

दुय्यम विसर्पण

वरणात्मक गट अनुक्रम

अर्धजल वायु

रजत-डाग मिश्रधातु

n. अपगमन (न.)

विषमतलीय लाटन

n. खरडणे (न.)

धातुमळी तंतु

सरक प्रतल

स्लश घडाई

साबण प्लावन

घन विसरण

द्रव कठिणीकरण

ओतन दृढता