रसायनशास्त्र परिभाषा कोश

d व i समसूत्रता

कृष्ण अभिक्रियाशीलन कृष्ण पुनःसक्रियण

विरामी अनुमापन

n. डेकामीटर (न.)

दशांश प्रसामान्य द्रावण

v.t. तडतडणे

(one of several codons thatcodes for the same amino acid) समसंकेती कोडॉन, अपजनित कोडॉन

विहॅलोजनीकरण अभिक्रिया विहॅलोजनन अभिक्रिया

n. (also called vitamin A2) डीहायड्रोरेटिनॉल (न.)

निकास नळी निकास नलिका

प्रदर्शन दाखवणे

घनता प्रवणता

n. डिऑक्सिरायबोन्यूक्लिओसाइड (न.)

गोठणांक घट

v. t. शुष्क करणे

v.t. &i. विलग करणे विलग होणे cf. segregate

ड्युटेरिअम विमोच दीप

n. डेक्स्ट्रिन (न.)

निदानोपयोगी अभिक्रिया

पटलदाब प्रमापी

n. डायअॅझोक्षार (पु.)

n. डायक्रोमेट (न.)

adj. डायइथिल

विवर्तन (न.)

n. १ पचनक्षमता (स्त्री.) २ पाच्यता (स्त्री.)

adj. डायआयोडो-

n. द्विवारिकन (न.)

n. डायफेनिलअमाइन (न.)

प्रत्यक्ष रंजक, स्वयं रंजक, आसक्त रंजक

१ विमोचन नलिका मोचन नलिका २ विद्युतमोचन नलिका

अपस्कृत अॅझो रंजक (पु. अ. व.)

समतोलाचे विस्थापन

v.t.&i. विरघळणे विरघळवणे

वितरण गुणोत्तर

डिक्सन आलेख

(abbr. of dinitrofluorobenzene) DNFB

n. मात्रा (स्त्री.) डोस (पु.)

द्विबंध प्रतानन कंपन

ड्रेपर प्रभाव

बिंदुस्त्रावी इलेक्ट्रोड थेंबपाती इलेक्ट्रोड

शुष्क ऊर्ध्वपातन

दुहेरी द्विशलाका प्रकाशीय संहति

(alsomethylene blue test of milkor methylene blue dye-reduction test) दुधाची रंगक्षपणाने चाचणी

D व L समसूत्रता

कृष्णक्षेत्री सूक्ष्मदर्शी

रुद्ध काल

v.t. निवळी ओतणे

n. विरंजन (न.)

n. तडतडणे (न.)

(one of the two or more orbitals of equal energy) समऊर्जा कक्षिका

n. (alsodehydratase) डीहायड्रेज (पु.)

demineralisation

निकास एकक

प्रयोग

(alsorate zonal centrifugation) घनता प्रवणता अपकेंद्रण

n. डिऑक्सिरायबोज (न.)

n. अवनमनकारी (पु.)

n. शुष्कन (न.)

n. संसूचकता (स्त्री.)

ड्युटेरिअम विनिमय पद्धति

(in comb.) (abbr. d-) दक्षिण- डेक्स्ट्रो-

निदानोपयोगी चाचणी

n. डायअॅस्टेज (पु.)

n. डायअॅझोसल्फोनेट (न.)

डायक्रोमेट आयन

डायइथिल सल्फोन

विवर्तन कोन

n. पाचन (न.) पचन (न.)

(in comb.) डायकिटो-

n. द्विवारिकता (स्त्री.)

(also called Dische reaction) डायफेनिलअमाइन अभिक्रिया

प्रत्यक्ष विभवमितीय मापन

n. १ विप्रभारण (न.) २ विमोचन (न.)

अपस्कारक (पु.)

विस्थापन अभिक्रिया

adj. विरघळलेला

n. डायसल्फाइड (न.)

n. डायझोयुक्त करणे (न.) डायझोयुक्तन (न.)

१ (abbr. of 2 4-dinitrophenyl hydrazine) DNP २ (abbr. of deoxyribonucleoprotein) DNP ३ (abbr. of 2 4-dinitrophenol) DNP

adj. दुहेरी द्वि- cf.single

द्विनाभीयन वस्तुमान पंक्तिमापी

ड्रेपर नियम

थेंब नरसाळे

(solid carbondioxide) शुष्क बर्फ (घन कार्बनडायॉक्साइड)

double wavelength spectrophotometer

adj. गतिक

‘डी’ रेखा

डार्झेनचे संघनन

रुद्ध आकारमान

n. निवळी ओतणे (न.) निचरण (न.)

विरंजन प्रक्रिया

n. निगमन (न.)

१ अपजनित स्थिति २ (one of the two or more states of equal energy) समउर्जा स्थिति

डीहायड्रेज

demineralised water

n. अस्थानिकीकरण (न.)

प्रात्यक्षिक

घनता प्रवणता अवसादन समतोल

n. पेक्टीनरहित करणे (न.) विपेक्टिनीकरण (न.)

adj. तज्जन्य, साधित, n. १ साधित पदार्थ (पु.), अनुजात पदार्थ (पु.), २ Math. विकलज (पु.), विकलनांक (पु.)

n. शुष्कनपात्र (न.)

n. संसूचन (न.) अभिज्ञान (न.) ओळख (स्त्री.)

ड्युटेरिअम ऑक्साइड

n. दक्षिणघूर्णन (न.)

n. आरेख (पु.) आकृति (स्त्री.)

डायअॅस्टेज सक्रियता

n. डायअॅझोटेट (न.)

n. डायक्रोम (न.)

n. आहारतज्ञ (सा.)

विवर्तन झल्लरी

अवक्षेप स्कंदन

adj. विरलकारक विरलकारी असंहतनकारक असंहतनकारी

(in comb.) डायमेथॉक्सि-

डायफेनिलमिथेन रंजक (पु.अ.व.)

प्रत्यक्ष वाचन पंक्तिलेखी प्रत्यक्ष वाचन स्पेक्ट्रोग्राफ

(also called diphenylamine reaction) डिशे अभिक्रिया

अपस्करण साधन

विस्थापन श्रेणी

v.t.&i. १ ऊर्ध्वपातन करणे ऊर्ध्वपातन होणे २ –चे आसवन करणे -चे आसवन होणे

डायसल्फाइड बंध

dl(डी एल) (दक्षिण व वामध्रुवणी)

(abbr. of deoxycortisterone)DOC

कालबद्ध द्विशलाका पंक्तिमापी

द्वि-दर्शक अनुमापन

adj. जालीम

बिंदुस्त्रावी पारद इलेक्ट्रोड

शुष्क अभिक्रिया

ड्युऑन-हंट समीकरण

(as opposed to static electricity) गतिक विद्युत

n. (a unit of mass: 1/16) of mass of an oxygn atom)डाल्टन (न.) (वजनाचे परिमाण)[ १ डाल्टन =1.65 X 10 raised to -24 gm]

n. pl. १ दत्त (न.) पक्ष (पु.) २ आधारसामग्री (स्त्री.)

(abbr. of O-(diethyl-aminoethyl)-cellulose) DEAE- सेल्युलोज

n. विकार्बनन (न.)

-चे अपघटन करणे, -चे अपघटन होणे

n. डेफिकेशन (न.), मलनिरास (पु.)

(one of the two or more modes of equal energy) समऊर्जा कंपन अवस्था

v.t. & i. निर्जल करणे निर्जल होणे

n. विआयनित्र (न.)

स्थान असीमित बंध

n. प्रयोगनिर्देशक (सा.)

घनता प्रवणता अवसादन वेग

n. (also called biphenyl) डायफेनिल (न.)

विकलज पोलॅरोग्राफी

n. (an anhydrous barium perchlorate) डेसिक्लोरा (पु.) अमोनिआ शुष्कनक (पु.)

अभिज्ञान मर्यादा संसूचक मर्यादा

n. ड्युटेरॉन (न.)

adj. दक्षिणघूर्णी दक्षिणघूर्णनी

adj. अपोहित व्याश्लेषित

अंशप्रतिबिंबी समसूत्री

n. डायअॅझोकरण (न.)

n. (also called Gogli body) जालकाय (पु.) डिक्टिओकाय (पु.)

भेद विवर्धक

विवर्तन जाल

पाचक विकर

adj. v.t. विरल असंहत v.t. विरल करणे असंहत करणे

adj. डायमेथील-

डायफॉस्फोरिब्युलोज कार्बोक्सिलेज

प्रत्यक्ष वाचन पंक्तिअनुदीप्तिमापी

असंतत प्रावस्था

n. अपस्करण (न.)

विस्थापन अनुमापन

n. ऊर्ध्वपतित (न.)

डायसल्फाइड युग्मन डायसल्फाइड सेतु

(abbr. GH) ग्लिसरोफॉस्फेट डीहायड्रोजिनेज

(abbr. of deoxycorticosterone acetate)DOCA

द्विशलाका पंक्तिअनुदीप्तिमापी

द्विसंधी लवण सेतु

कर्ष कक्ष

n. मलफेस (पु.)

शुष्क तंतूकरण

adj. १ तन्य २ तंतुक्षम ३ तारक्षम

गतिक ऊर्जा

डाल्टनचा नियम

दाता-बंध (पु.)

(abbr. of O-(diethyl-aminoethyl)-sephadex) DEAE सेफॅडेक्स

-चे विकार्बनन करणे, विकार्बनित करणे

n. अपघटन

n. दोष (पु.) cf. fault

n. विचयन (न.) २ अवक्रमण (न.)

adj. निर्जलीकृत निर्जलित

n. डिकालिटर (न.)

स्थान असीमित इलेक्ट्रॉन

n. निष्प्रकृतीकारक (पु.)

घनता प्रवणता नलिका

न्यूनता क्षेत्र

विकलज स्पंदी पोलॅरोग्राफी

n. विरजतन (न.)

n. अभिज्ञातक (सा.) अभिज्ञापक (सा.) संसूचक (सा.)

डेवरदाचा संमिश्र

दक्षिणघूर्णी संयुग

n. व्याश्लेषणपात्र (न.) व्याश्लेषक (पु.) अपोहक (पु.)

अंशप्रतिबिंबी समसूत्रता

v.t. डायअॅझोकृत करणे

pfx. डायसायनो-

adj. भेददर्शी, विभेदक, विभेदी, विभेदनी n. विकलक (पु.)

विसरित परावर्तकता

पाचक रस

असंहत आम्ल

डायमेथील सल्फोन

द्विध्रुवीय आयन

प्रत्यक्ष अनुमापन

१ खंडित वर्णपंक्ति २ असंतत वर्णपंक्ति

अपस्करण बले (न. अ. व.)

n. असमान विभाजन (न.) असमरूपांतरण (न.)

n. १ ऊर्ध्वपातन (न.) cf.evaporation २ आसवन (न.)

डायथिओनिक आम्ल

(abbr. of deoxyribonucleic acid) DNA

n. सिद्धांत (पु.)

द्विबंध (पु.)

द्विस्तर विभव

बहुवारिक तानन

ड्रुड समीकरण

निर्द्रव चाचणी

n. १ तारक्षमता (स्त्री.) २ तन्यता (स्त्री.), cf.pliability ३ तंतुक्षमता (स्त्री.), cf.pliability

गतिक समतोल

डाल्टनचा आंशिक दाबाचा नियम

(abbr. of dry balancing dry process)DBDप्रक्रिया

निर्ॲमिनीकारी विकर

n. डीकार्बोक्सिलेज (पु.), विकार्बोक्सिली विकर (पु.)

विघटन

n. (उभी) जाळपळी (स्त्री.), उद्दहन पळी (स्त्री.)

विचयन ऊर्जा

n. निर्जलनपात्र (न.)

n. डिकामीटर (न.)

n. (symbol ∆ or δ) डेल्टा (पु.) (∆किंवा δ)

n. १ निष्प्रकृतीकरण (न.) २ गुणनाशन (न.)

adj. निर्गंधीकारकn. निर्गंधक (पु.)

n. विध्रुवण (न.)

विकलज अनुमापन आलेख

n. कणीय विकर (न.)

n. (alsoabstergent) निर्मलक (पु.) प्रक्षालक (पु.) अपमार्जक (पु.)

v.t.& i. विकास करणे विकास होणे

दक्षिणघूर्णनी पदार्थ

व्याश्लेषक कागद अपोहक कागद

डायटॅमी मृदा आधार

adj. डायअॅझोअॅमिनो

bicyclic

भेददर्शी अवशोषण

n. विसरण (न.)

पाचन संस्था

असंहत द्रावण विरल द्रावण

डायमेथील टेरेफ्थॅलेट

n. द्वि-अग्र (न.) द्विध्रुव (पु.)

प्रत्यक्ष क्ष-किरण पद्धति प्रत्यक्ष एक्स-किरण पद्धति

n. १ विवेचक (पु.) २ विभेदक (पु.)

अपस्करण माध्यम

असमरूपांतरण अभिक्रिया

ऊर्ध्वपातन उपकरण

डायथिझोन ग्राभ

DNA लिगेज (DNA बंधी विकर)

adj. डोडेसिल

अन्योन्य अपघटन

द्विसंस्पंदन एनएमआर पंक्तिदर्शन

तानन प्रक्रिया

n. औषधिद्रव्य (न.)

शुष्क यीस्ट शुष्कन किण्व

वाहिनीहीन ग्रंथि अंतस्त्रावी ग्रंथि

गतिक समतोल

adj. १ ओलसर, २ दमट, सर्द, n. दमटपणा (पु.), v.t. &i.१-चे अवमंदन करणे, अवमंदित करणे, अवमंदित होणे, २ ओलसर करणे

(abbr. of p pʹ-Dichloro-2, 2-Diphenyl 1-1,1, 1-Trichloroethane) DDT

n. निर्ॲमिनीकरण (न.)

n. विकार्बोक्सिलन (न.), विकार्बोक्सिकरण (न.)

विचरण

n. उद्दहन (न.)

विचयन अभिक्रिया

n. निर्जलन (न.)

विलंबी आयन संसूचक

(δ-bond) डेल्टा बंध (δ-बंध)

निष्प्रकृत प्रथिने (न. अ. व.)

n. निर्गंधीकरण (न.)

v.t. विध्रुवण करणे

v.t.&i. १ साधित करणे साधित होणे २ व्युत्पत्ति दाखवणे

n. डेस्मोलेज (पु.)

v.t. निर्धारण करणे, निश्चिती करणे, adj. निर्धारी, निर्धारित, निश्चित

adj. विकसनक्षम

n. डेक्स्ट्रोज (न.)

n. व्याश्लेषण (न.) अपोहन (न.) cf.separation

adj. द्विअण्वीय द्विअणु-

n. डायअॅझोमिथेन (न.)

डिडीमिअम काच

भेददर्शी अवशोषण विश्लेषण

विसरण गुणांक

पचन मार्ग

adj. विरलित असंहत

n. डायमेथील- फॉर्मामाइड (न.)

द्विध्रुव सहचरण

विदेशी परिणाम

n. रोग (पु.) विकार (पु.)

प्रारण अपस्करण

n. विच्छेदन (न.) cf. separation

ऊर्ध्वपातनी स्तंभ

adj. मूत्रल

DNA पॉलिमरेज (DNA बहुवारिकन विकर)

n. डोडेसिल बेन्झिन

अन्योन्य अपघटनी अभिक्रिया

n. (also duplet) द्विक (न.) युग्म (न.)

(plate dressing) भाज्यांचे संसाधन

औषध क्रिया

n. शुष्क भस्मीकरण (न.)

डुलाँग-पेटिटचा नियम

गतिक समसूत्रता

अवमंदित तुला

डी ब्रॉग्ली वस्तु तरंग (पु. अ. व.)

n. विबेन्झिलन (न.)

n. क्षय (पु.), ऱ्हास (पु.), अपक्षय (पु.), v.t. क्षय होणे

विभाजन

n. (alsodeflexion) विक्षेपण (न.) cf. aberration

n. १ प्रमाण (न.) २ अंश (पु.) ३ कोटि (स्त्री.)

निर्जलक (पु.)

n. १ वगळणे (न.) २ लोप (पु.)

(δ-rays) डेल्टा किरण (पु. अ. व.) (δ-किरण)

विप्रकृत स्पिरिट

n. विऑक्सिकरण (न.)

n. विध्रुवक (पु.)

adj. १ तज्जन्य साधित २ अनुजात

n. डेस्मोट्रॉपिझम (न.)

निर्धारित त्रुटि

विकसित रंजक (पु. अ. व.)

डेक्स्ट्रोज सममूल्यांक

adj. प्रतिचुंबकीय

द्विअण्वीय रेणु

adj. द्विप्रोटॉनअंकी द्विआम्लरिअंकी

डिकमन संश्लेषण

भेददर्शी अपकेंद्रण

विसरण स्थिरांक

अंकीय संकलक

n. १ विरलन (न.) २ (state of being diluted) विरलता (स्त्री.) ३ असंहतन (न.)

n डायमेथीलग्लायॉक्झाइम (न.)

द्विध्रुव आकर्षण

n. डायसॅकराइड (न.)

n. जंतुनाशक (पु.)

अपस्करण प्रावस्था

n. अपाकरण (न.) निःसारण (न.)

ऊर्ध्वपातनी चंबू ऊर्ध्वपातनी पात्र

adj. द्विसंयुजी

DNA दुरुस्ती

n. डोलोमाइट (न.)

द्विसर्पिल (न.)

बहुलक

n. (alsodryer) १ शुष्कक (पु.) २ शुष्कन यंत्र (न.)

औषध व्यसन

शुष्कताआधारी निष्कर्षण

ड्युमास बल्ब

गतिक अवस्था

n. अवमंदन (न.)

डी ब्रॉग्ली तरंग समीकरण

n. शाखाछेदी विकर, शाखाछेदी एन्झाइम, निःशाखाकारी विकर, निःशाखाकारी एन्झाइम, विशाखन विकर

क्षय वक्र

विभक्तीकरण, विलग्नन

n. अनूर्णन (न.)

विचरणांश (पु.)

adj. डीहायड्रो- निर्जलित-

लोप परिकल्पना

डेल्टा (δ) मापन श्रेणी

n. (as in crystallography) वृक्षिका स्फटिक (न.)

n. विऑक्सिकारक (पु.)

विध्रुवीकरण गुणोत्तर

साधित प्रथिन साधित प्रोटीन

n. विशोषण (न.) cf. sorption

n. निर्धारण (न.) निश्चितीकरण (न.)

n. विकासक (पु.)

n. (also called levulose)D-फ्रुक्टोज (न.)

प्रतिचुंबकीय परिरक्षण

n. द्विअणुता (स्त्री.)

द्विप्रोटॉनदायी संयुग द्विप्रोटॉनअंकी संयुग

adj. पराविद्युत- n. पराविद्युत (पु.)

भेददर्शी गणन

विसरण धारा

n. डिजिटोनिन (न.)

असंहतन दुरुस्ती

n. द्विरूपता (स्त्री.) cf.polymorphism

द्विध्रुव आघूर्ण

n. विवरण (न.)

n. विघटन (न.) cf. decomposition

अपस्करण बहुवारिकन

ऊर्जा अपाकरण

adj. ऊर्ध्वपातित

adj. द्विचल

DNA प्रतिकृतिकरण

१ अधिक्षेत्र (न.) २ सत्तासट (पु.) cf.region

द्विवार एकवर्णीकरण

त्रिक

n. (anhydrous calcium sulphate) ड्रायराइट (पु.) (निर्जल कॅल्शिअम सल्फेट)

औषधिद्रव्य चयापचयी विकर

drier

ड्युमासची पद्धती

n. डायनामाइट (न.)

तुला अवमंदन

n. विअॅसिटिलीकरण (न.)

डिबाय तापमान

अपक्षय काल

मूलकाचे अपघटन

फेसहारक (पु.)

मुक्ततेचे प्रमाण

n. शुष्कानोत्तर गोठवण (न.)

लोप निर्देशन

n. चमकहारी (पु.)

n. डेनिअर (न.) (तंतु सूक्ष्मता गणनांक)

n. डिऑक्सिअॅडेनोसिन (न.)

n. विबहुवारिकन (न.)

१ तज्जन्य एकक साधित एकक २ अनुजात एकक

pfx.डिसॉक्सि- adj. डिसॉक्सि

v.t.& i. १ विस्फोटसाधक होणे विस्फोट करणे विस्फोट होणे २ अधिस्फोट करणे

n. १ विकसन (न.) २ विकास (पु.)

(alsobi-) (in comb.) द्वि- cf. mono-

n. प्रतिचुंबकत्व (न.)

n. डायअॅझीन (न.)

pfx. डायब्रोमो-

पराविद्युत स्थिरांक

भेददर्शी संसूचक पद्धत

विसरण समृद्धन

द्वितल कोन

असंहतन नियम

adj. द्विरूप-

n. तृष्णा (स्त्री.)

n. (alsodisk) १ चकती (स्त्री.) तबकडी (स्त्री.) २ बिंब (न.)

n. विसंधीयन (न.) cf. separation

अपस्करण शक्ति

-चे विचरण करणे, -चे विचरण होणे

ऊर्ध्वपातित पाणी

n. अपसरण (न.)cf. aberration

DNA निर्बंधन विकर

डोनन समतोल

द्वि-अपवर्तन (न.)

(also dual wavelength spectrophotometer) द्वि-तरंगलांबी पंक्तिअनुदीप्तिमापी दुहेरी तरंगलांबी पंक्तिअनुदीप्तिमापी

n. अपवहन (न.)

औषधक्रियारोध (पु.)

n. शुष्कन (न.)

doublet

n. (cgs unit of force) डाईन (न.), cf.diene

डॅनिअल घट (डॅनिअल विद्युत घट)

n. निराम्लीकरण (न.)

डिबाय एकक

क्षय पद्धति

अपघटन विभव

n. विरूपणक्षमता (स्त्री.)

पाण्याचा दुष्फेनांक

n. डीहायड्रोजिनेज (विहायड्रोजनकारी विकर) (पु.)

लोप पद्धति

n. विचुंबकीकरण (न.) विचुंबकन (न.)

डेनिगचा अभिकारक

n. (abbr. DOC) डिऑक्सिकॉर्टिकोस्टेरोन (न.)

विबहुवारिकन अभिक्रिया

n. विक्षारण (न.)

डिसॉक्सि संयुग

adj. १ विस्फोटसाधक २ अधिस्फोटक ३ विस्फोटी

n. विचलन (न.) cf. aberration

n. मधुमेह (पु.)

n. व्यास (पु.)

pfx. डायअॅझो-

डायकार्बोक्सिलिक आम्ल द्विकार्बोक्सिलिक आम्ल

पराविद्युत गुणधर्म (पु. अ. व.)

विभेदी विद्रावण-उष्मा विकलक विद्रावण-उष्मा

विसरण नियम

n. डायहायड्रेट (न.)

असंहतन शमन

(in comb) डायनायट्रो-

n. तृष्णाविकार (पु.)

तळी चूर्णिका

disc

n. विस्थापन (न.)

n. विचरण (न.) cf. decomposition

n. आसवनी (स्त्री.)

अपसारी किरण (पु. अ. व.)

DNAपेड

डोनन विभव

अन्योन्य प्रतिस्थापन

डोनट प्रतिकृति (मेदुवडाआकारी प्रतिकृति)

चालन शक्ति

औषध अतिसंवेदन