शिक्षणशास्त्र परिभाषा कोश

शोधक शिस्त योजना

n. मार्गदर्शन (न.), सल्ला (पु.), समुपदेशन (न.)

निकष गट

सांस्कृतिक वाचन, सांस्कृतिक पठन

संचयी कथा

n. उमेदवार (सा.)

व्यक्तिविषयक मंत्रणा

लोकसंख्या केंद्र

n. शासनपत्र (न.), सनद (स्त्री.)

बालकल्याण (न.), शिशुकल्याण (न.)

चक्री ग्रंथालय

वर्गांतर मध्य

n. १ उपवाक्य (न.) २ खंड (पु.) ३ नियम (पु.) (as in: distance clause दूरतेचा नियम)

संकेतांक (पु.)

n. संगति (स्त्री.)

सामूहिक क्रिया

पूर्ति कसोटी, पूर्ति चाचणी

सक्तीचे वर्तन

अनुकूलित भावात्मक प्रतिक्रिया

n. अनुरूपता (स्त्री.)

आवश्यक अभ्यासक्रम, अनिवार्य अभ्यासक्रम

ज्ञान विषय

अखंडित मालिका

प्राप्तांक परिवर्तन

उपचारात्मक शारीरिक शिक्षण

मार्गदर्शनपर कार्यक्रम

निकष कसोटी, निकष चाचणी

n. १ संस्कृति (स्त्री.) २ संवर्धन (न.) (as in: physical culture बलसंवर्धन)

n. जिज्ञासा (स्त्री.), कुतूहल (न.)

n. निरपेक्ष नियम (पु.)

व्यक्तिवृत्त (न.)

n. सेरॅमिक (न.), मृत्तिकाशिल्प (न.)

n. १ पडताळा (पु.) २ नियंत्रण (न.), नियमन (न.) (as in: internal check अंतर्गत नियंत्रण, अंतर्गत नियमन) ३ तपासणी (स्त्री.)

बालककेंद्रित शिक्षण

n. नागरिकत्व (न.)

वर्ग तासिका, वर्ग तास

लिपिक अभियोग्यता कसोटी, लिपिक अभियोग्यता चाचणी

नीतिसंहिता (स्त्री.)

आनुषंगिक वाचन

समाज केंद्र

adj. संमिश्र, संकुल n. १ गंड (पु.) २ संकुल (न.)

सक्तीचे सैनिकी प्रशिक्षण

अभिसंधित भावना

adj. सहजात, जन्मजात, उपजत

स्थायी त्रुटि, स्थिर त्रुटि

पाठ्यवस्तु सप्रमाणता, पाठ्यवस्तु यथार्थता

१ संतत चल २ संतत अपस्करी

सहकारी क्रिया

सुधार कार्यक्रम

n. विमर्शक (पु.), सल्लगार (पु.), परामर्शक (पु.), समुपदेशक (पु.)

१ निकष चल २ निकष अपस्कारी

संस्कृतिकाल पुनरावृत्ति सिद्धांत

चालू घडामोडी (स्त्री.अ.व.), चालू घटना (स्त्री.अ.व.)

n. कर्तृत्व परमसीमा (स्त्री.)

व्यक्तिवृत्त पद्धति

n. प्रमाणपत्र (न.)

पडताळा सूची

paedocentric

नागरिकत्व शिक्षण

also class strength, वर्गसंख्या (स्त्री.)

n. वातावरण (न.)

n. संकेतन (न.)

सामूहिक वर्तन

community well-being

संमिश्र अभिवृत्ति, संकुल अभिवृत्ति

अनिवार्य विषय

१ अभिसंधित प्रतिक्षेप, अभिसंधित प्रतिक्षिप्त क्रिया २ अभिसंधित सहजक्रिया

n. सदसद्विवेकबुद्धि (स्त्री.)

n. १ प्रकृति (स्त्री.), स्वभावधर्म (पु.), घडण (स्त्री.) २ संविधान (न.)

n. संदर्भ (पु.)

समोच्च नकाशा

सहकारी अध्ययन

सुधार पठन

n. पाठ्यक्रम (पु.)

क्रांतिक गुणोत्तर

संस्कृति गट

adj. अभ्यासक्रमिक, अभ्यासविषयक

n. १ शक्तता (स्त्री.), कुवत (स्त्री.) २ धारकता (स्त्री) ३ परिसीमा (स्त्री.) ४ क्षमता (स्त्री.) (as in: intake capacity प्रवेशक्षमता)

व्यक्ति समस्या

बालगुन्हेगारांची शाळा

पडताळा स्तर, पडताळा पातळी

बालानुभव उपागम

नागरिकत्व प्रशिक्षण

adj. १ अभिजात २ शास्त्रीय

n. हवामानशास्त्र (न.)

कूट सूची

सांघिक विचार

सामुदायिक कार्यक्रम, सामूहिक कार्यक्रम

संयुक्त प्राप्तांक

अनिवार्य उपस्थिति वयोमर्यादा

अभिसंधित प्रतिक्रिया

चेतन मन

प्राकृतिक न्यूनता

संदर्भ संकेत

n. १ करार (पु.), संविदा (स्त्री.) २ कार्य-अनुबंध (पु.)

समन्वित कार्यक्रम, समन्वित उपक्रम

दोषनिवारक अध्यापन

१ प्रच्छन्न प्रतिसाद २ प्रच्छन्न अनुक्रिया

समीक्षणात्मक वाचन

संस्कृति विशेषक

अभ्यासविषयक कार्यक्रम, अभ्यासविषयक उपक्रम

n.१ कार्ड (न.) २ पत्रक (न.), पत्रिका (स्त्री) ३ पट्टिका (स्त्री.)

व्यक्तिवृत्त अभ्यास

n. १ पीठ (न.) २ अध्यासन (न.) ३ आचार्यपद (न.)

n. रसायनशास्त्र (न.)

n. बाल्यावस्था (स्त्री.)

नागरी शिक्षण

शास्त्रीय अभिसंधान

चिकित्सा मुलाखत

n. गुणांक (पु.)

n. महाविद्यालय (न.)

समाज अध्ययन

n. निबंधन (न.)

n. क्रियात्मकता (स्त्री.)

अभिसंधित उद्दीपक

बोधावस्था (स्त्री.)

नियंत्रित साहचर्य

संदर्भ पद्धति, प्रसंग पद्धति

१ संविदा पद्धति २ कार्य-अनुबंध योजन

n. समन्वयन (न.)

adj. सहसंबंधित

n. १ व्यवसाय (पु.) २ संयोजन प्रशिक्षण (न.) (as in: camp craft शिबिर संयोजन प्रशिक्षण)

१ विवेचनात्मक विचार २ विवेचनात्मक विचारप्रक्रिया

सांस्कृतिक मूल्ये (न.अ.व.)

अभ्यासक्रम मंडळ

१ संख्यावाचक श्रेणी २ संख्यावाचक मापनी

प्रासंगिक विद्यार्थी, नैमित्तिक विद्यार्थी

n. यदृच्छा (स्त्री.)

n. बाल (पु.), बालक (न.), शीशु (पु.)

बालसाहित्य (न.), बालवाङ्‌मय (न.)

n. नागरिकशास्त्र (न.)

अभिजात भाषा

उपचारात्मक मानसशास्त्र

सहसंबंध गुणांक

शिक्षणशास्त्र महाविद्यालय

(also community hygiene) सामाजिक आरोग्य,समाजस्वास्थ्य (न.)

निबंधन श्रेणी

adj. क्रियात्मक

n. अभिसंधान (न.)

n. जाणीव (स्त्री.)

रचना अनुस्यूत सप्रमाणता

n. सान्निध्य (न.)

n. विरोध (पु.)

n. समन्वयक (सा.)

सहसंबंधित अभ्यासक्रम

उत्स्फूर्त नाट्यकला

n. समीक्षण (न.), समीक्षा (स्त्री.), आलोचन (न.), आलोचना (स्त्री.), टीका (स्त्री.)

adj. संचयी, संचयित

अभ्यासविषयक वाचन

n. संगोपन (न.) (as in: child care बाल संगोपन)

n. भावविरेचन (न.), कॅथार्सिस (न.)

यदृच्छासंभव (पु.)

बाल समायोजन

बालवार्तापत्र (न.), बालवृत्तपत्र (न.)

नागरी स्वातंत्र्य

अभिजात वाङ्‌मय

n. मंडळ (न.), मेलक (पु.) (as in: supervised club activity पर्यवेक्षित मेलक उपक्रम)

समतुल्यता गुणांक

रंगसंगति (स्त्री.)

समाजकेंद्रित अभ्यासक्रम

संयुक्त उत्तर

(also psychomotor domain ) क्रियात्मक क्षेत्र

n. आचरण (न.), वर्तन (न.) v.t. संचालन करणे

n. १ अंदाजी मतैक्य (न.) २ सर्वसामान्य मत (न.)

विधायकता (स्त्री.), विधायक क्षमता

n. १ आकस्मिकता (स्त्री.) २ आकस्मिक खर्च (पु.) ३ प्रसंग (पु.)

n. यंत्रक (न.) c.f.apparatus

v.t. प्रतिलिपी करणे, कॉपी करणे

n. सहसंबंध (पु.)

१ सृजनात्मक आविष्कार २ सृजनात्मक अभिव्यक्ति ३ सर्जनशील आविष्कार ४ सर्जनशील अभिव्यक्ति

समीक्षणात्मक पाठ, आलोचनात्मक पाठ, टीकापाठ (पु.)

संचयी वारंवारता

अभ्यासक्रमिक सप्रमाणता, अभ्यासविषयक सप्रमाणता

गणना यंत्र, गणन यंत्र

n. १ व्यवसाय (पु.) २ जीविका (स्त्री.)

n. परिसीमा (स्त्री.)

v.t.&i. बदलणे, बदल होणे n. बदल (पु.), परिवर्तन (न.)

बाल संगोपन

बालनाट्य (न.)

नागरी जबाबदारी

१ अभिजात संगीत २ शास्त्रीय संगीत

n. संकेत (पु.), सुचनिका (स्त्री.)

आंतरिक सुसंगति गुणांक

वर्णचक्र (न.)

तुलनीयता (स्त्री.)

n. आकलन (न.), अर्थग्रहण (न.)

n. एकाग्रता (स्त्री.)

आचारकेंद्रित अभ्यासक्रम

n. संमति (स्त्री.), रूकार (पु.)

n. सल्लागार (सा.), संमंत्रक (सा.)

आकस्मिकता निधिविनियोग

n. नियमन (न.), नियंत्रण (न.), ताबा (पु.)

अंत:केंद्रित अभ्यासक्रम, बीजनिष्ठ अभ्यासक्रम

सहसंबंध गुणोत्तर

१ सृजनात्मक विचार २ सृजनात्मक विचारप्रक्रिया ३ सर्जनशील विचार ४ सर्जनशील विचारप्रक्रिया

n. परीक्षण (न.)

संचयी वारंवारता विभाजन, संचयी वारंवारता वितरण

n. (pl. curricula) अभ्यासक्रम (पु.)

n. परिगणन (न.)

व्यवसाय नोंदवही

n.१ कक्ष (पु.) २ पेशी (स्त्री.)

n. १ चारित्र्य (न.) २ शील (न.) ३ गुण (पु.)

बाल मार्गदर्शन

n. पर्याय निवड (स्त्री.), मर्जी (स्त्री.), पसंती (स्त्री.)

n. १ संस्कृति (स्त्री.) २ भौतिक सुधारणा (स्त्री.)

n. वर्गीकरण (न.)

१ पुंज प्रतिचय २ पुंज प्रतिदर्श

विश्वसनीयता गुणांक

n. स्तंभ (पु.)

तुलनात्मक शिक्षण, तौलनिक शिक्षण

आकलन प्राप्तांक

अवधानाची एकाग्रता

गैरवर्तन (न.)

n. संरक्षण (न.)

संमंत्रक मानसशास्त्रज्ञ

उत्तर पाठ्यक्रम प्रशाळा

नियंत्रक गट

मूलभूत कार्यक्रम

n. पत्रव्यवहार (पु.)

सृजनात्मक मूल्याधिष्ठित उपागम

तिर्यक् ‌प्रामाण्यीकरण, तिर्यक्‌ यथार्थीकरण

संचयी वारंवारता कोष्टक

अभ्यासक्रमाधिष्ठित कार्यक्रम

n. अक्षरलेखनकला (स्त्री.)

व्यवसायदर्शक तक्ता

n. जनगणना (स्त्री.)

चारित्र्य विश्लेषण

बाल मार्गदर्शन केंद्र

adj. रागीट, तापट

n. १ वर्ग (पु.), कक्ष (पु.) २ वर्ग (पु.), जाति (स्त्री.)

n.कक्षा (स्त्री.), वर्ग (पु.)

पुंजीय प्रतिचयन

सप्रमाणता गुणांक

स्तंभचित्र (न.)

तौलनिक अभ्यास, तुलनात्मक अभ्यास

आकलन कसोटी, आकलन चाचणी

organisation by cycles

अनुभव शंकु

n. अंतर्गत सुसंगति (स्त्री.)

संसर्गजन्य रोग, सांसर्गिक रोग

निरंतर शिक्षण, शिक्षण सातत्य (न.)

नियंत्रित निरीक्षण

केंद्र विषय

पत्रव्यवहाराने शिक्षण, टपालाद्वारे शिक्षण

सृजनात्मक लेखन

n. आधारदंड (पु.), कुबडी (स्त्री.)

संचयी अध्यापनपद्धति

मोडी लेखन, लपेटी लेखन

n. शिबिर (न.)

व्यवसाय परिषद

केंद्रीय परीक्षा शाखा

शीलसंवर्धन (न.)

१ बालश्रमिक (सा.) २ बालश्रम (पु.)

वृंदसंगीत (न.)

वर्ग दैनंदिनी

कक्षाप्रशासन (न.)

n. पकड (स्त्री.)

चलता गुणांक

जोडवर्ग (पु.), संयुक्त वर्ग

n. भरपाई (स्त्री.)

आकलन शब्दसंग्रह, आकलन शब्दसंपत्ति

n. १ सामान्य बोध (पु.) २ संकल्पना (स्त्री.)

n. संमेलन (न.), परिषद (न.), मंत्रणा (स्त्री.)

एकत्रीकृत शाळा

n. विमर्श (पु.), चिंतन (न.)

n. सातत्य (न.)

नियंत्रित शब्दसंग्रह

अंत:केंद्रित अभ्यासक्रम, बीजनिष्ठ अभ्यासक्रम

n. विश्वरचनाशास्त्र (न.)

n. शिशुगृह (न.), पाळणाघर (न.)

चरम क्रिया

संचयी प्रतिशतता

n. वक्र (पु.)

शिबिर संयोजन प्रशिक्षण

व्यवसाय प्रदर्शन

मध्यवर्ती ग्रंथालय

चारित्र्य कसोटी, चारित्र्य चाचणी

बालमनोविज्ञान (न.), बालमानसशास्त्र (न.)

n. नृत्यलेखनकला (स्त्री.)

वर्ग रचना

कक्षांतर्गत अव्यवस्था

n. व्यायाम शिक्षक (पु.) (as in: athletic coach मैदानी व्यायाम शिक्षक) v.t.& i. १ खास शिक्षण देणे २ खास शिक्षण घेणे

n. बलप्रयोग (पु.), जबरदस्ती (स्त्री.)

वाणिज्य भूगोल

n. क्षमता (स्त्री.)

adj. सर्वसमावेशक, व्यापक

१ संकल्पनात्मक विचार २ संकल्पनात्मक विचारप्रक्रिया

संमेलन नोंदवही

n. १ एकत्रीकरण (न.) २ दृढीकरण (न.)

adj. चिंतनशील

अवधान सातत्य

n. नियंत्रक (सा.)

शारीरिक शिक्षा

n. खर्च (पु.)

n. pl. अधिकारपत्रे (न.अ.व.)

सांस्कृतिक ध्येय

१ संचयी अभिलेख २ संचयी नोंद

विस्मरण वक्र, विस्मृति वक्र

शिबिर शिक्षण

व्यवसाय साहित्य

केंद्रीय प्रवृत्ति

n. १ लक्षण (न.), वैशिष्ट्य (न.) २ गुणविशेष (पु.), गुणधर्म (पु.)

बालसंगोपन पद्धती (स्त्री.अ.व.)

समूह वाचन, सामूहिक वाचन, समवेत पठन

वर्गांतर (न.)

कक्षांतर्गत परिसर

n. कोचिंग (न.)

n. संज्ञान (न.)

n. समिति (स्त्री.)

n. स्पर्धा (स्त्री.), चढाओढ (स्त्री.)

समावेशक प्रक्रिया

n. १ निष्कर्ष (पु.) २ समाप्ति (स्त्री.)

संमेलन कार्यपद्धति

n. Gram. व्यंजन (न.)

समकालीन समस्याभिमुख उपागम

अनुभव सातत्य

परीक्षा नियंत्रक

n. शोधन (न.), दुरूस्ती (स्त्री.), सुधार (पु.), निरास (पु.), दोष निवारण (न.) (as in: speech correction वाक्‌दोष निवारण)

राहणी खर्च

n. १ गुण (पु.), विशेष योग्यता (स्त्री.) २ पत (स्त्री.) ३ श्रेय (न.)

सांस्कृतिक पार्श्वभूमि

संचयी नोंदपत्रक

n. १ कपात (स्त्री.) २ दांडी (स्त्री.), बुट्टी (स्त्री.)

n. प्रांगण (न.), परिसर (पु.)

१ व्यवसाय मार्गदर्शक २ जीविका मार्गदर्शक

n. केंद्रीकरण (न.)

n. १ प्रभार (पु.) २ दोषारोप (पु.) ३ (usu. In pl.) खर्च (पु.)

बाल निरीक्षण, बालकाभ्यास (पु.)

कालक्रमिक वय, कालिक वय, जन्म वय

वर्गभार (पु.)

वर्ग ग्रंथालय

adj. अभ्यासानुवर्ती, अभ्यासानुसारी

संज्ञानक्षमता (स्त्री.)

संचारी रोग

n. १ पूर्ति (स्त्री.), परिपुर्ति (स्त्री.) २ समाप्ति (स्त्री.)

n. १ सक्ती (स्त्री.) २ क्रियाग्रस्तता (स्त्री.)

adj. मूर्त, प्रत्यक्ष

n. आत्मविश्वास (पु.)

व्यंजन संमिश्रण

n.१ पाठ्यवस्तु (स्त्री.), विषयवस्तु (स्त्री.) २ ज्ञान (न.)

अभिरुचि सातत्य

n. संभाषण (न.)

तनूकरण शुद्धि, क्षीणन शोधन

राहणी खर्च निर्देशांक

n. गुन्हाशास्त्र (न.)

सांस्कृतिक शिक्षण

संचयी गुणनोंद पत्रिका

n. (usu. Used in pl.) कर्तित फलकचित्रे (न.अ.व.)

प्रागंण उपक्रम, परिसर उपक्रम

व्यवसायविषयक भाषण

n.केंद्र (न.)

धर्मादाय न्यास

बालकाभ्यास गट, बालक निरीक्षण गट

n. कालगणना (स्त्री.)

कक्ष दैनंदिनी

कक्षीय उद्दिष्टे (न.अ.व.)

अभ्यासानुवर्ती कार्यक्रम, अभ्यासानुवर्ती उपक्रम, अभ्यासानुसारी कार्यक्रम, अभ्यासानुसारी उपक्रम

संज्ञानात्मक क्षेत्र, संज्ञानी क्षेत्र

n. १ संचार (पु.), दळणवळन (न.) २ संज्ञापन (न.)

रिक्त स्थलपूर्ति व्यवसाय, रिक्त स्थलपूर्ति अभ्यास

अत्याग्रही व्यक्तिमत्त्व

सहवर्ती विचलन

n. संस्थिति (स्त्री.)

n. १ समस्थिति (स्त्री.), समरूपता (स्त्री.), स्थिरता (स्त्री.) २ सातत्य (न.)

पाठ्यवस्तु विश्लेषण

अखंड प्रक्रिया

संभाषण तासिका

यदृच्छाशोधन सूत्र, काकतालीयता शोधन सूत्र

n. परिषद (स्त्री.), मंडळ (न.)

n. निकष (पु.)

सांस्कृतिक पुराणकथा

संचयी गुणनोंद पत्र

n. संक्रांतिविज्ञान (न.), सायबरनेटिक्स (न.)

n. प्रणालीकरण (न.)

n. १ प्रस्तुत व्यक्ति (स्त्री.) २ प्रस्तुत कुटुंब (न.) ३ प्रस्तुत विषय (पु.)

उत्तर पाठ्यक्रम अध्ययन केंद्र

n. १ तक्ता (पु.) २ आलेख (पु.) (as in: vertical bar chart स्तंभ आलेख)

बाल निरीक्षण प्रणाली

फिरता शिक्षक

वर्ग व्यवस्था, वर्ग प्रबंध

कक्षीय कसोटी, कक्षीय चाचणी

n. संहिता (स्त्री.)

संज्ञानात्मक संरचना, संज्ञानी संरचना

n. समाज (पु.)

पूर्तिप्रश्न (पु.)

adj. १ सक्तीचा २ अनिवार्य

n. १ शर्त (स्त्री.) २ स्थिति (स्त्री.)

n. १ संघर्ष (पु.) २ विरोध (पु.)

adj. १ समरूप, अचर, स्थिर २ सतत, नित्य, अनिवार्य

विषयवस्तु पठन

अखंड मापनी

n. परिवर्तन (न.)

उपचारी शिक्षण, सुधार शिक्षण